Zdecydowana większość Niemców uważa, że historyczne cierpienia Polaków zostały wystarczająco uznane

fot.domena publiczna Żołnierze niemieccy zrywający godło państwowe, wrzesień 1939 (fot. domena publiczna)

W Warszawie zaprezentowane zostały wyniki badania, w którym Polacy i Niemcy odpowiedzieli na pytania dotyczące między innymi wpływu drugiej wojny światowej na relacje pomiędzy ich krajami. Są zatrważające.

Instytut Spraw Publicznych we współpracy z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej i Fundacją Konrada Adenauera zrealizował badanie „Wspólny kierunek, różne perspektywy – polskie i niemieckie spojrzenia na wzajemne relacje oraz porządek światowy”. Na podstawie odpowiedzi respondentów z Polski i Niemiec eksperci mogli poznać odpowiedzi na wiele pytań. Miedzy innymi:

Czy 80 lat po wybuchu II wojny światowej wydarzenie to, w polskich i niemieckich opiniach, nadal wpływa na wzajemne relacje?
Czy polskie społeczeństwo odczuwa uznanie wpływu Polski i Polaków na przemiany demokratyczne 1989 roku, których okrągłą rocznicę świętujemy? Jak często Niemcy przypisują Polsce i Polakom taki wpływ?
Jak 20 lat po wejściu Polski do NATO i 15 latach polskiej obecności w UE Polacy i Niemcy postrzegają skutki tych wydarzeń dla bezpieczeństwa i stabilizacji w Europie?
Jakie oceny Polacy i Niemcy wystawiają światowym przywódcom i gdzie są tu największe różnice?
Czy w relacjach z krajem sąsiada powinniśmy, zdaniem respondentów, nastawiać się bardziej na kompromis czy obronę swoich własnych interesów?

Jak możemy przeczytać w materiale, jaki „Onet” przygotował na temat tego badania:

Dobrze stan stosunków polsko-niemieckich oceniło 59 proc. ankietowanych Polaków i 60 proc. Niemców. Odmiennego zdania było 23 proc. naszych rodaków (o 2 pkt proc. więcej niż w badaniu z 2018 r.) i 27 proc. sąsiadów zza Odry (spadek o 17 pkt proc.).

W przypadku Polaków widoczny jest trend pogarszających się opinii o wzajemnych relacjach – w 2012/2013 r. dobre zdanie o relacjach między krajami miało 72 proc. Polaków, w 2016 r. – 67 proc., w 2018 r. – 64 proc. W przypadku Niemców mamy do czynienia z dużą dynamiką zmian ocen – w 2012/2013 r. stosunki polsko-niemieckie jako dobre oceniło 70 proc. Niemców, w 2016 r. było to 45 proc., w 2018 r. – 31 proc.

fot.Mateusz War., lic. CCA SA 3.0 Granica państwowa polsko-niemiecka, znak graniczny nr. 864, okolice Dobieszczyna (fot. Mateusz War., lic. CCA SA 3.0)

Z punktu widzenia historyka najciekawsze są jednak odpowiedzi dotyczące wpływu drugiej wojny światowej na relacje polsko-niemieckie. Autorzy raportu z badania uznają go za rzecz niezaprzeczalną i podkreślają, że oba społeczeństwa mają tego świadomość. Jak podaje tvp.info, 32 procent Polaków uważa, że konflikt ten ma wciąż silny wpływ na relacje z Niemcami. 41 procent uważa, że wpływ jest niewielki, 14 procent uznaje, że ten wpływ nie istnieje, a 13 procent nie potrafi udzielić odpowiedzi na to pytanie. Bardzo interesujące jest zestawienie tych opinii w kontekście wieku respondentów. Im są starsi, tym większy widzą wpływ drugiej wojny światowej na obecne stosunki polsko-niemieckie. Jak możemy przeczytać w opracowaniu raportu:

Wśród Polaków stosunkowo częściej niż badani z młodszych generacji silny wpływ drugiej wojny światowej na obecne relacje polsko-niemieckie dostrzegają osoby w wieku od sześćdziesięciu pięciu do siedemdziesięciu czterech lat (42%) oraz z najstarszego pokolenia. Spadek odsetka osób, które uważają ten wpływ za silny, można więc tłumaczyć odchodzeniem generacji, które pamiętają wojnę oraz jej bezpośrednie skutki. O silnym wpływie zdecydowanie częściej niż wyborcy Koalicji Europejskiej oraz Wiosny są przekonani zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości (46%).

Odbiór po drugiej stronie granicy znacznie się różni. Co czwarty respondent w wieku od dwudziestu pięciu do trzydziestu czterech lat nie dostrzega żadnego wpływu drugiej wojny światowej. Jak podkreślają autorzy raportu, może to wynikać z mniejszej orientacji Niemców w stosunkach polsko-niemieckich, która ich zdaniem wynika z tego, że do głównego nurtu niemieckich mediów nie przedostają się raczej polskie nawiązania do tego konfliktu. Co więcej, aż 79% Niemców uważa, że polskie cierpienia z okresu wojny zostały wystarczająco uznane.