Historia Polski
artykuł | 17.01.2020 | Autor: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak
O tym jak dwóch diabłów prowadziło pod ramię anioła czyli komuniści wobec Kościoła katolickiego w Polsce
Stosunek systemu socjalistycznego do religii i kościołów był od początku wrogi. Dla Lenina religia była „opium dla ludu”, mającym utrzymywać go w ciemnocie i zacofaniu. Stąd oczywistą była polityka zwalczająca w ZSRR cerkiew. Także polscy komuniści generalnie byli...
miniatura | 12.01.2020 | Autor: Michał Procner
Prawdziwi mężczyźni żują gwoździe – ten Polak był na to żywym dowodem
Dookoła postaci Stanisława Radwana wyrosło parę mitów, których prawdziwości prawdopodobnie nie zdołamy nigdy potwierdzić. Jedno jest pewne: jego życiorys mógłby być wykorzystany jako scenariusz komiksu o superbohaterach!
artykuł | 09.01.2020 | Autor: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak
Spirytus a sprawa polska – czyli o tym, jakie granice zachodnie marzyły się Polakom po II wojnie światowej, a jak ostatecznie je uzgodniono i wytyczono?
Pozostawienie Prus Wschodnich w granicach państwa niemieckiego po I wojnie światowej stało się jednym z elementów podważających trwałość granic w Europie. Doświadczenia września 1939 r. tylko utwierdzały polskich polityków w przekonaniu, że po wojnie trzeba będzie dokonać istotnych...
artykuł | 06.01.2020 | Autor: Filip Bogaczyk
Anarchy in the PRL
Po II wojnie światowej, aż do lat 80-tych nie było w Polsce żadnej struktury opozycyjnej, która odnosiłaby się do koncepcji anarchizmu. Tworzone w latach 80-tych ruchy, mimo że zaliczane często do nurtów „solidarnościowych”, zrywały z tradycjami wypracowanymi przez...
miniatura | 30.12.2019 | Autor: Agnieszka Jankowiak-Maik
Niech żyje bal!
Rauty, dansingi i five o`clocki – w dwudziestoleciu międzywojennym potrafiono się bawić i robiono to stosunkowo często. Ogromną popularnością cieszyły się bale. Choć krytykowane przez tradycjonalistów, huczne zabawy szybko weszły tradycji Drugiej Rzeczypospolitej.
miniatura | 27.12.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Mord przez łaskotanie. Rzecz o słowiańskich demonach wodnych
Rusałki, utopce, ogniki i inne – które z tych słowiańskich demonów spotkasz w „Wiedźminie”?
artykuł | 22.12.2019 | Autor: Michał Procner
Ta kobieta odbudowała polski savoir-vivre – kim była Janina Ipohorska?
Doskonale wiadomo, że to Polacy uczyli Francuzów jeść nożem i widelcem… Ale w historii naszego kraju nie brakuje sytuacji, w których sami musieliśmy przyswoić dobre maniery!
artykuł | 20.12.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Stanisław Konarski i Stanisław Leszczyński. Dwie wizje reformy Rzeczpospolitej
Dwóch reformatorów, dwa ciekawe spostrzeżenia na potrzebę zmian. Historia naszego kraju pokazała, że potrzebowaliśmy nie raz wielu solidnych reform. Przyjrzyjmy się dwóm postaciom: królowi Polski Stanisławowi Leszczyńskiemu oraz zakonnikowi Stanisławowi Konarskiemu.
miniatura | 18.12.2019 | Autor: Michał Procner
Nikiszowiec – tak powstało najsłynniejsze osiedle w Polsce
Kraj nad Wisłą posiada mnóstwo pięknych i unikatowych miejsc, mających zarówno wartość przyrodniczą, jak kulturową i architektoniczną. Kto by przypuszczał, że jedno z najbardziej wyjątkowych miejsc powstało… Jako osiedle robotnicze!
artykuł | 16.12.2019 | Autor: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak
Krwawa pacyfikacja. Tragedia kopalni „Wujek”
Z wszystkich polskich miesięcy grudzień zapisał się niestety najbardziej. Wprowadzenie stanu wojennego spotkało się z protestami w całym kraju, choć ich skala była mniejsza niż się władze obawiały. Roczna propaganda przyniosła więc skutek. Na Śląsku zastrajkowali górnicy wielu...
artykuł | 14.12.2019 | Autor: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak
Czy w grudniu 1980 roku groziła nam obca interwencja lub stan wojenny i dlaczego do nich nie doszło?
Zgoda na powstanie niezależnych związków zawodowych nie oznaczała, że komuniści pogodzili się z tym faktem. Od początku traktowali ją jako chwilowe ustępstwo, ale do kontrataku należało się odpowiednio przygotować. Na to potrzebny był jednak czas.
artykuł | 11.12.2019 | Autor: Sławomir Żywczak
Przywołał ducha Aleksandra III na carskim dworze. Kim był jeden z najsłynniejszych polskich spirytystów?
Jan Guzik w wieku zaledwie piętnastu lat oczarował swymi niezwykłymi umiejętnościami petersburską śmietankę towarzyską, a zaledwie kilka lat później, na prośbę Mikołaja II, zorganizował seans spirytystyczny na carskim dworze i przywołał ducha Aleksandra III.
miniatura | 04.12.2019 | Autor: Filip Bogaczyk
Jak żołnierz Wehrmachtu został patronem polskich pacyfistów
14 listopada minęła 75. rocznica śmierci Ottona Schimka, austriackiego żołnierza Wehrmachtu, którego sąd polowy 544 Dywizji Strzelców Krajowych skazał na śmierć „za dezercję i okazywanie tchórzostwa w obliczu wroga.” Decyzja o egzekucji napłynęła z samej kancelarii III Rzeszy...
artykuł | 27.11.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Walka i romans. Rzecz o turniejach rycerskich na ziemiach polskich
Najpopularniejszymi rozrywkami rycerskimi były bez wątpienia łowy, uczty, gra w szachy i turnieje. Dawne francuskie romanse opisywały je jako inną wojenną sztukę, a sama nazwa wywodzi się od starofrancuskiego czasownika torner/tournoyer – obracać się albo kręcić. Czym więc...
artykuł | 25.11.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Treblinka. Machina masowej zagłady
Pakują po 80 osób. Droga powrotna jest zamknięta (…). W wagonie coraz duszniej, brak tchu. Beznadziejnie, smutno, strasznie. Wzrok mój ogarnął wszystkich i wszystko, lecz mimo to nie byłem w stanie ogarnąć ogromu nieszczęścia (…). O 4 pp....
miniatura | 21.11.2019 | Autor: Tomasz Bogusz
Największa katastrofa kolejowa na ziemiach polskich. 130 ofiar śmiertelnych!
Za kilka dni minie 75 lat od tragicznych wydarzeń 1944 roku. Jak doszło do największej katastrofy kolejowej w Polsce?
artykuł | 17.11.2019 | Autor: Marcin Moneta
Polak – Chorwat, dwa bratanki
Chorwacja od lat urzeka Polaków. Doceniamy słońce, przyrodę, zabytki i ludzi. Czy za tym sentymentem kryje się coś więcej, niż tylko wspominki z wakacji? Być może „podskórnie” wyczuwamy z Chorwatami swoistą więź? Miałaby ona mocne podstawy, bowiem według...
miniatura | 15.11.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Piętnowanie i powieszenie – czyli co czekało złodzieja pieczęci koronnej
Był mroźny dzień. Na głównym rynku Krakowa tłum ludzi. Wszyscy czekali na wjazd wozu na którym miał znajdować się słynny złodziej… Cofnijmy się do lat 50. XVI wieku i prześledźmy głośną kradzież.
miniatura | 09.11.2019 | Autor: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak
Jak polski łowczy przeczołgał sowieckiego marszałka
Polowanie było tradycyjnie rozrywką elit. Na początku był to przywilej królów, później także szlachty, która zazdrośnie strzegła swych praw, podkreślających ich wyjątkową rolę. Trudno więc sobie wyobrazić, że elity komunistyczne miałyby w tej kwestii inne poglądy. Po stosunkowo...
miniatura | 07.11.2019 | Autor: Michał Procner
Jak w Polsce niemal całkiem zabrakło lasów, czyli historia wielkiego wyrębu
Po wycofaniu się lodowca z obszaru dzisiejszej Polski, drzewa niestrudzenie zajmowały ogołocone równiny… Aż do momentu, kiedy pojawił się człowiek.
miniatura | 03.11.2019 | Autor: Michał Procner
Te zwierzęta wybito w Polsce do nogi. Oto, jak doszło do całkowitego wymarcia turów
Dzisiejsza gospodarka łowiecka niczym nie przypomina tej, którą prowadzono przed wejściem w życie współczesnych przepisów. Wiele gatunków zwierzyny wybito niemal całkowicie, nim objęto je ochroną. Mimo to, nie wszystkie dotrwały do naszych czasów.
miniatura | 30.10.2019 | Autor: Marcin Moneta
A jednak Gniezno? Archeolodzy na tropie pierwszej stolicy Polski
Pod koniec września media obiegła sensacyjna wiadomość: archeolodzy natrafili w Gnieźnie na ślady budowli, która mogła być rezydencją pierwszych piastowskich władców. Czy to stąd zarządzał swoim młodym państwem Bolesław Chrobry? Jeśli ta hipoteza by się potwierdziła, Gniezno zyskałoby...
artykuł | 26.10.2019 | Autor: prof. dr hab. Stanisław Jankowiak
Kto chciał w Polsce rozpędzać protestujących robotników przy pomocy samolotów ponaddźwiękowych?
W dzisiejszej rzeczywistości protesty stały się trwałym elementem życia społecznego. W dawnym systemie było jednak zupełnie inaczej. Masowy protest był wyrazem desperacji społeczeństwa, a przez ówczesne władze był traktowany jako kontrrewolucja. Zwykle sięgały też one po nadzwyczajne środki...
artykuł | 24.10.2019 | Autor: Michał Procner
To dzięki niemu Puszcza Białowieska w ogóle jeszcze istnieje! Kim był Polak, który opisał wszystkie rośliny?
Tworzył parki narodowe i skatalogował wszystkie rośliny występujące w naszym kraju. Podczas niemieckiej okupacji pomagał studentom, a także… żubrom w Białowieży (ocalił je przed wyginięciem)! Kim był Władysław Szafer, jeden z najznamienitszych obrońców polskiej przyrody?
artykuł | 18.10.2019 | Autor: Bartłomiej Gajek
Wilkołak na murze kościoła. Czyli jak wyglądała symbolika sztuki romańskiej?
Wobec znikomej ilości źródeł pisanych kultury polskiej w okresie kształtowania organizmu państwowego, dziełom sztuki wypadnie przypisać rolę ważniejszą niż zwykło się przypuszczać, ponieważ znaczna część społeczeństwa polskiego wciąż tkwiła w stadium rozwoju, w którym obraz miał pierwszeństwo przed...