Historia wojskowości i wojen
Faszerowali swoje ofiary narkotykami, razili prądem, wszczepiali im urządzenia mające kontrolować zachowanie. Łupieżcy umysłów z CIA
Fiodor Dostojewski rzekł mawiać, że nie ma rzeczy bardziej niewiarygodnej od rzeczywistości. Ci, którzy po latach badali szczegóły tajnej operacji CIA zwanej MK-Ultra, musieli mieć w pamięci te słowa rosyjskiego pisarza. Projekt amerykańskich służb miał bowiem badać… możliwości...
„Trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach”. Na wojnie z epidemią
„Ludzie […] umierali w zupełnym chaosie; trupy leżały stosami, chorzy tarzali się po ulicach i wokół źródeł na pół żywi z pragnienia. Także świątynie, gdzie mieszkali, pełne były trupów” – pisał starożytny historyk Tukidydes. Rzeczywiście, lato 430 roku...
Wielki shopping. Jak powstawała artyleria II Rzeczpospolitej?
Wojsku nowo powstałej Rzeczpospolitej potrzebna była artyleria – i to na już. Uzbrojenie, które pozostawiły po sobie państwa zaborcze, było kroplą w morzu potrzeb, często powodującą dodatkowe problemy. Prawie milionowa armia czekała na armaty. Tylko skąd wziąć nagle...
Najskuteczniejsza flota na świecie! Marynarka wojenna tego kraju w całej swojej historii nie poniosła ani jednej porażki
Wbrew dowcipom Czechosłowacja miała dostęp do morza i posiadała marynarkę wojenną. 16 sierpnia 1918 roku Oddział Morski Legionu Czechosłowackiego stoczył pierwszą i jedyną bitwę w historii rodzimej marynarki. Czesi i Słowacy pokonali flotyllę bolszewików pod Miszychą.
„Więcej rzezi, więcej nieszczęść niż zrodziło się kiedykolwiek przedtem”. Okręty Goeben i Breslau zmieniły bieg wielkiej wojny
Późną wiosną 1973 roku opuszczono turecką banderę na krążowniku liniowym Yavuz. Tym samym żywot zakończył najstarszy okręt tej klasy, który jeszcze jako niemiecki Goeben przedarł się w 1914 roku do Konstantynopola. Dołączył do swego towarzysza walki, lekkiego krążownika...
Trzy lata wolności. Sto lat temu upadła Demokratyczna Republika Gruzji
25 lutego 1921 roku żołnierze Armii Czerwonej weszli do stolicy. Niecały miesiąc później Demokratyczna Republika Gruzji została zaanektowana przez Rosję. Tym samym naród, który tak długo walczył o swoją niepodległość, po raz kolejny ją utracił, dostając się pod...
Pułkownik w damskim przebraniu. Szalone pomysły Dudleya Clarke’a
Biura w kairskim burdelu, fałszywe meldunki, sztuczne czołgi oraz całe nieistniejące armie – Brytyjczycy naprawdę potrafili nabijać Niemców w butelkę. Większość trików była dziełem jednego człowieka.
Choroby weneryczne. Największy wróg żołnierza
Dla armii gorsze od strat bojowych były te niebojowe – wypadki na tyłach i wszelkiego rodzaju choroby. Zwłaszcza weneryczne, które mogły trwale wyłączyć żołnierza z walki. Jak sobie z nimi radzono podczas wojny z bolszewikami?
„Żadna likwidacja Żydów nie była dotychczas tak ciężka jak tych Cyganów” – Porajmos, czyli Pochłonięcie
500 tysięcy ofiar – przyjmuje się powszechnie za wynik działań nazistów przeciwko ludności romskiej. Cyganie byli uznawani za jeszcze większe zagrożenie dla idealnego społeczeństwa niż Żydzi, a zgodnie z szacunkami niektórych naukowców podczas wojny mogło ich zginąć kilkakrotnie...
Zagadka Wilhelma Canarisa. Dlaczego szef Abwehry pomagał Polakom?
W samym środku II wojny światowej szef niemieckiego wywiadu współpracował z Polakami, ewakuując z okupowanego kraju żony wyższych polskich oficerów. Trasa wiodła przez Berlin – pod okiem Gestapo.
„Czarna Pantera”. Gumowy U-Boot Hitlera
W ostatnich tygodniach wojny Niemcy wysłali na morze „superU-Boota” o nazwie „Czarna Pantera”. Na pokładzie U-1105 zamontowano najnowocześniejsze urządzenia, które w ostatnich miesiącach opracowali nazistowscy inżynierowie. Kadłub okrętu pokryto gumową powłoką „Alberich”, która czyniła jednostkę praktycznie niewykrywalną i...
„Bitwa pod Dorking”. Inwazja, której… nie było
„Na każdym kroku jakiś przyjaciel lub znajomy został zabity lub ranny, i kilka kroków dalej znalazłem Traversa, który siedział plecami oparty o wał. Kula przeszła mu przez płuca, a z ust wypływała krew. Podnosiłem go, ale krzyk agonii,...
Państwo zakonu krzyżackiego – maszyna do podbojów
Gdy w 1226 roku Konrad Mazowiecki przyznał ziemię chełmińską i michałowską Zakonowi Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego, nie miał świadomości, z jak sprawnym i konsekwentnym partnerem ma do czynienia. Kilkadziesiąt lat później Krzyżacy nie tylko spacyfikowali wszystkie...
Orzeł Morski atakuje
Na początku XX wieku żaglowce odpływały już na emeryturę. Sprawdzały się jeszcze jako statki handlowe lub szkoleniowe, ale już ich walory bojowe miały się nijak wobec ówczesnych władców mórz i oceanów – najeżonych działami, parowych pancernych kolosów. I...
Zapomniany Holocaust. Zagłada ludności romskiej
500 tysięcy zamordowanych Romów i Sinti to prawdopodobnie bardzo zaniżona statystyka. Zabitych ludzi należących do tych narodowości mogło być podczas II wojny światowej znacznie więcej. Nieliczni, którzy przetrwali, choć w części ukazują rozmiar niemieckiej zbrodni.
„Operacja Brunhilda”. Dlaczego Niemcy MUSIELI odbić Brzeg Dolny?
Hitler wpadł w furię, gdy dowiedział się, że w ręce Sowietów wpadła fabryka chemiczna „Anorgana” w Brzegu Dolnym nad Odrą. Nakazał zniszczenie zakładu i wyprodukowanych tam chemikaliów. Niemcy przeprowadzili błyskawiczną operację odbicia zakładu. W oddziale szturmowym byli dwaj...
Sztuka przeżycia. Czego uczono polskich rekrutów w 1919 roku?
Współcześnie żołnierze mają organizowane specjalne szkolenia z przeżycia w każdych warunkach. Jak wyglądało przygotowanie rekruta do przetrwania w polu 100 lat temu?
Pikielhauby w Nowym Jorku. Sny o potędze II Rzeszy
„Jednym słowem, nie chcemy nikogo usuwać w cień, ale my też żądamy naszego miejsca pod słońcem” – dobitnie oświadczył podczas obrad Reichstagu w 1897 roku ówczesny minister spraw zagranicznych II Rzeszy Bernhard von Bülow. W gabinetach i salach...
Bandyterka bez grosza, czyli wojsko Rzeczpospolitej szlacheckiej
27 września 1605 roku 3600 żołnierzy hetmana Jana Karola Chodkiewicza starło w puch 11 tysięcy Szwedów pod Kircholmem. Husaria dosłownie zmiażdżyła wielokrotnie silniejszego wroga. Szwedzi stracili od 6 do 9 tysięcy żołnierzy. Polacy tylko stu. Tuż po bitwie...
Od Korsyki do Świętej Heleny. Wszystkie wyspy Napoleona
Gdy jesienią 1815 roku – parę miesięcy po klęsce pod Waterloo – Napoleon Bonaparte spojrzał po raz pierwszy na bazaltowe zbocza Świętej Heleny, wyłaniające się zza horyzontu, bez słowa wrócił do swojej kajuty na brytyjskiej fregacie Northumberland. Przecież...
Bitwa pod Gettysburgiem. Najkrwawsza batalia wojny secesyjnej
Po ponad dwadzieścia tysięcy poległych po każdej stronie konfliktu, trzy dni walk i dwa błędy taktyczne – tak można w skrócie podsumować bitwę pod Gettysburgiem, w której żołnierzom Unii udało się w końcu pokonać niezniszczalnego generała Lee.
„Lew morski” Napoleona. 140 lat przed Hitlerem Bonaparte szykował się do inwazji na Anglię
Płonące wraki francuskich okrętów pod Abukirem jednoznacznie potwierdziły zdecydowaną przewagę Royal Navy na morzach świata. Jednak unoszące się nad pobojowiskiem dymy nie przesłoniły generałowi Bonapartemu celu, do którego dążył od dawna – ostatecznego pokonania znienawidzonego Albionu. Trzeba było...
Operacja Magic Carpet, czyli powrót do domu 8 milionów żołnierzy po zakończeniu II wojny światowej
Po kapitulacji III Rzeszy, a następnie Japonii dowództwo aliantów stanęło przed nie lada wyzwaniem – należało zapewnić transport do domu aż 8 milionom żołnierzy. W ten oto sposób rozpoczęła się jedna z największych operacji logistycznych w dziejach, którą...
Powstanie Warszawskie – bez broni, bez amunicji i… bez łączności
Komenda Główna Armii Krajowej podjęła decyzję o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego, chociaż konspiracyjnym oddziałom bojowym dramatycznie brakowało broni i amunicji. Jak się okazało, nie to było najgorszym problemem. Największą bolączką powstańczych oddziałów była… łączność, a właściwie jej brak.
Operacja Cerberus. Jak Kriegsmarine zagrała na nosie Royal Navy
Trzy ogromne niemieckie okręty wojenne: dwa pancerniki i krążownik, „przedefilowały” w środku dnia przez kanał La Manche w jego najwęższym odcinku, chociaż Anglicy mieli na brzegu setki dział i dziesiątki okrętów w portach. Eskadry Kriegsmarine nie zdołało zatrzymać...