Druga wojna światowa
Dowódca U-Boota, który powiedział zbyt wiele…
Czy w 1943 roku, kiedy szala zwycięstwa w bitwie o Atlantyk wyraźnie przechylała się na stronę aliantów, można było osądzić doświadczonego dowódcę U-Boota i skazać go na śmierć? Czy donos mógł być ważniejszy niż osiągnięcia wojskowe? I w...
Zatopienie „Hooda”. Siedem minut, które zmieniły historię
HMS „Hood” był dumą i legendą Royal Navy, największym krążownikiem liniowym, jaki posiadała Wielka Brytania. Jego strata była szokiem dla całego świata. Tym bardziej, że zatopienie okrętu przeżyło tylko trzech marynarzy.
Ostatnie tchnienie nazistowskiej propagandy. Tak Goebbels zamierzał odwrócić bieg wojny...
„Propaganda nie może ujawniać się nigdy jak tylko wtedy, gdy jest to pożądane…” – mówił w 1933 roku w jednym ze swoich pierwszych wystąpień Joseph Goebbels. Zapewne nie spodziewał się czasów, gdy zapotrzebowanie na subtelne wpływanie na społeczeństwo...
Niemiecki kolos idzie na dno. Zatopienie „Bismarcka”
Los okrętu został przesądzony właściwie w chwili, gdy wyszedł w morze. Ale Brytyjczycy mieli pełne prawo obawiać się jego potężnych dział. Nawet ścigany „Bismarck” był śmiertelnie niebezpieczny. Zatonął równo 80 lat temu.
„Bitwa o Anglię”, „kampania wrześniowa” i „polskie obozy koncentracyjne”, czyli spór o historyczne nazewnictwo
Zżymamy się, gdy zagraniczni autorzy lekkim piórem opisują ważne dla nas sprawy. „Polskie obozy koncentracyjne” to najbardziej jaskrawy przykład, ale czy my też zawsze dbamy o precyzyjne sformułowania?
Sen wariata. Ten nazistowski zbrodniarz postanowił na własną rękę zaprowadzić pokój na świecie
Gdy Hess, druga osoba w NSDAP, zapytał swego Führera, czy ten nadal chciałby pokoju z Wielką Brytanią, tak jak pisał w „Mein Kampf”, ten odpowiedział, że owszem. Trochę na odczepnego, bo jego myśli zaprzątnięte były planami inwazji na...
Wolność dla zuchwałych. Jak zagorzały nazista wywiódł w pole Amerykanów?
Czy to możliwe, by pod okiem strażników wybudować w obozie jenieckim długi i głęboki tunel? Czy da się przeprowadzić ucieczkę aż 25 ludzi? I jeszcze w międzyczasie skonstruować przenośny kajak? To nie scenariusz kolejnego filmu z Hollywood, to...
Ku pokrzepieniu serc, czyli „Titanic” według nazistowskiej propagandy
Kiedy jesienią 1943 roku Goebbels zobaczył swój wymarzony film o Titanicu, zdecydował, że wbrew zamierzeniom zdemoralizuje on jednak naród niemiecki. Szef hitlerowskiej propagandy miał się w nim dopatrzeć dzieła niebezpiecznie trafnie opisującego sytuację w III Rzeszy. Według niego...
Zabić admirała Yamamoto! Zemsta za Pearl Harbor
Amerykańskie lotnictwo urządziło 18 kwietnia 1943 roku „polowanie” na admirała Isoroku Yamamoto, głównodowodzącego japońskiej marynarki wojennej i twórcę planu ataku na Pearl Harbor. Wywiad ustalił trasę przelotu samolotu admirała i wysłał na jego spotkanie 18 uzbrojonych po zęby...
Lipicanery – konie doskonałe. Jak ratowano rasę panów z rąk nazistów?
„Uderzyło mnie (…), iż w świecie, w którym toczy się wojna, około dwudziestu młodych lub w średnim wieku ludzi o wspaniałej kondycji fizycznej (…) spędzało czas na tresowaniu koni w kręceniu zadem i podnoszeniu nóg stosownie do pewnych...
Pantery w śniegu i błocie. Rzeź w kotle pod Korsuniem
To była jedna z najkrwawszych i najtrudniejszych bitew na froncie wschodnim. Na początku stycznia 1944 roku Armia Czerwona otoczyła na Ukrainie sześć niemieckich dywizji. W wielkim kotle między Korsuniem a Czerkasami utknęło ponad 60 tysięcy ludzi. Niemcy próbowali...
Pułkownik w damskim przebraniu. Szalone pomysły Dudleya Clarke’a
Biura w kairskim burdelu, fałszywe meldunki, sztuczne czołgi oraz całe nieistniejące armie – Brytyjczycy naprawdę potrafili nabijać Niemców w butelkę. Większość trików była dziełem jednego człowieka.
Polska bankowość, czyli działalność Pocztowej Kasy Oszczędności po 1918 roku
Jak wyglądała polska bankowość po 1918 roku? Czy po odzyskaniu niepodległości poradziliśmy sobie z jej utworzeniem na naszych ziemiach? Warto przyjrzeć się historii Pocztowej Kasy Oszczędności – organizacji, która miała duży wpływ na dzieje naszego kraju.
„Żadna likwidacja Żydów nie była dotychczas tak ciężka jak tych Cyganów” – Porajmos, czyli Pochłonięcie
500 tysięcy ofiar – przyjmuje się powszechnie za wynik działań nazistów przeciwko ludności romskiej. Cyganie byli uznawani za jeszcze większe zagrożenie dla idealnego społeczeństwa niż Żydzi, a zgodnie z szacunkami niektórych naukowców podczas wojny mogło ich zginąć kilkakrotnie...
Zagadka Wilhelma Canarisa. Dlaczego szef Abwehry pomagał Polakom?
W samym środku II wojny światowej szef niemieckiego wywiadu współpracował z Polakami, ewakuując z okupowanego kraju żony wyższych polskich oficerów. Trasa wiodła przez Berlin – pod okiem Gestapo.
„Czarna Pantera”. Gumowy U-Boot Hitlera
W ostatnich tygodniach wojny Niemcy wysłali na morze „superU-Boota” o nazwie „Czarna Pantera”. Na pokładzie U-1105 zamontowano najnowocześniejsze urządzenia, które w ostatnich miesiącach opracowali nazistowscy inżynierowie. Kadłub okrętu pokryto gumową powłoką „Alberich”, która czyniła jednostkę praktycznie niewykrywalną i...
Zapomniany Holocaust. Zagłada ludności romskiej
500 tysięcy zamordowanych Romów i Sinti to prawdopodobnie bardzo zaniżona statystyka. Zabitych ludzi należących do tych narodowości mogło być podczas II wojny światowej znacznie więcej. Nieliczni, którzy przetrwali, choć w części ukazują rozmiar niemieckiej zbrodni.
„Operacja Brunhilda”. Dlaczego Niemcy MUSIELI odbić Brzeg Dolny?
Hitler wpadł w furię, gdy dowiedział się, że w ręce Sowietów wpadła fabryka chemiczna „Anorgana” w Brzegu Dolnym nad Odrą. Nakazał zniszczenie zakładu i wyprodukowanych tam chemikaliów. Niemcy przeprowadzili błyskawiczną operację odbicia zakładu. W oddziale szturmowym byli dwaj...
Jasny promień w grudniowy dzień. Aleksander Gieysztor – człowiek, który pomógł napisać historię Polski
12 grudnia 1980 roku po 13 godzinach głosowania nowym prezesem Polskiej Akademii Nauk został prof. Aleksander Gieysztor – jeden z najwybitniejszych historyków w kraju. Tak właśnie polska nauka odpowiedziała na zmiany, jakie zachodziły pod wpływem „Solidarności”.
Najgłupsze słowa mądrych ludzi, czyli przepowiednie, które się nie sprawdziły
Każdy czasem żałuje swoich słów, kiedy te okazują się absolutną bzdurą. Gorzej, jeśli jest się znanym naukowcem lub autorytetem i krytykuje się nowe wynalazki, takie jak komputer czy telefon. Oto zestawienie najmniej trafnych przepowiedni dotyczących przyszłości technologii, bez...
Operacja Magic Carpet, czyli powrót do domu 8 milionów żołnierzy po zakończeniu II wojny światowej
Po kapitulacji III Rzeszy, a następnie Japonii dowództwo aliantów stanęło przed nie lada wyzwaniem – należało zapewnić transport do domu aż 8 milionom żołnierzy. W ten oto sposób rozpoczęła się jedna z największych operacji logistycznych w dziejach, którą...
Powstanie Warszawskie – bez broni, bez amunicji i… bez łączności
Komenda Główna Armii Krajowej podjęła decyzję o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego, chociaż konspiracyjnym oddziałom bojowym dramatycznie brakowało broni i amunicji. Jak się okazało, nie to było najgorszym problemem. Największą bolączką powstańczych oddziałów była… łączność, a właściwie jej brak.
Operacja Cerberus. Jak Kriegsmarine zagrała na nosie Royal Navy
Trzy ogromne niemieckie okręty wojenne: dwa pancerniki i krążownik, „przedefilowały” w środku dnia przez kanał La Manche w jego najwęższym odcinku, chociaż Anglicy mieli na brzegu setki dział i dziesiątki okrętów w portach. Eskadry Kriegsmarine nie zdołało zatrzymać...
Dawid kontra Goliat. Jak okręt podwodny USS Archerfish zdołał zatopić kolosalny lotniskowiec?
Japoński lotniskowiec Shinano do dziś jest największą jednostką, jaką kiedykolwiek udało się zatopić okrętowi podwodnemu. Miał aż 72 tysięcy ton wyporności! Mimo to poszedł na dno jak kamień. Jak niewielkiej amerykańskiej jednostce udało się tego dokonać?
Gęś, która nie chciała latać. Największy drewniany samolot w dziejach
Szybciej, wyżej, dalej – to dewiza ludzkości – a megalomania zdaje się naszą drugą naturą. Marzenie o podniebnych eskapadach niejednokrotnie sprowadzało nas (dosłownie) na ziemię. Bywało też, że na wodę, czego dowodem jest historia największego w historii samolotu...