Bitwa pod Wojdą (30 grudnia 1942) – starcie oddziałów Batalionów Chłopskich i radzieckich oddziałów partyzanckich z niemieckim batalionem do zadań specjalnych w trakcie powstania zamojskiego na terenie okupowanej Polski.
Zmobilizowana do obrony wysiedlanych chłopów z Zamojszczyzny 1 Kadrowa Kompania Batalionów Chłopskich (około 130 ludzi pod dowództwem „cichociemnego”, porucznika Jerzego Meyera, pseudonim „Vis”), wspomagana przez liczący 37 osób radziecki oddział dywersyjny kapitana Wasyla Wołodina, zorganizowała w rejonie wsi Wojda, na południowy zachód od Zamościa zasadzkę na batalion niemieckich policjantów (około 300 osób) pod dowództwem kapitana Biskadego.
Po całodziennej walce, w trakcie której zginęło około 20 policjantów, a 20 innych zostało rannych, oddziały Batalionów Chłopskich, zagrożone okrążeniem, wycofały się z Wojdy. Niemcy spalili wieś całkowicie, a schwytanych mieszkańców wymordowali. Straty partyzantów wyniosły 7 poległych i kilku rannych. Bitwa ta była pierwszą poważniejszą akcją zbrojną Batalionów Chłopskich i zapoczątkowała na Zamojszczyźnie działania partyzanckie w obronie wysiedlanej ludności wiejskiej.
Autor hasła:
Dr hab. Zdzisław Zblewski – historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych. Wykładowca Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalista z zakresu dziejów Polski Ludowej i ruchów opozycyjnych tego okresu. Autor takich prac jak „Między wolną Polską a siedemnastą republiką” czy „Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu”.
Źródło:
Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego. Zdanie wprowadzające pochodzi od redakcji.
Polskie bitwy partyzanckie i walki na terenie kraju przed powstaniem warszawskim:
-
Bitwa pod Huciskiem (30 marca-1 kwietnia 1940)
-
Bitwa pod Wojdą (30 grudnia 1942)
-
Bitwa pod Zaborecznem (1 lutego 1943)
-
Powstanie w getcie warszawskim (19 kwietnia–16 maja 1943)
-
Bitwa pod Kochanami (22 października 1943)
-
Pierwsza bitwa w Lasach Suchedniowskich (28 października 1943)
-
Bitwa pod Rąblowem (14 maja 1944)
-
Bitwa w Lasach Szackich (20–21 maja 1944)
-
Bitwy w Lasach Lipskich i Janowskich (9–15 czerwca 1944)
-
Bitwa w Puszczy Solskiej (21–25 czerwca 1944)
-
Operacja „Ostra Brama” (7–13 lipca 1944)
-
Walki w Lasach Parczewskich (18–21 lipca 1944)