Historia Polski
Polacy na Ukrainie – osiągnięcia i dokonania naszych rodaków w okresie zaborów
Polacy żyjący na terenie dzisiejszej Ukrainy w czasach zaborów wnieśli ogromny wkład w rozwój gospodarki, kultury i nauki. Bodajże nie było dziedziny życia, w której by się nie wyróżniali.
Gdzie NAPRAWDĘ rozpoczęła się II wojna światowa? Wcale nie było to Westerplatte!
Niemcy szczególnie skrupulatnie przygotowywali się do tego ataku. Plan działań osobiście nadzorował sam Hitler. To tam rozpoczęła się II wojna światowa. I nie było to Westerplatte. 11 minut wcześniej Niemcy uderzyli w innym miejscu. Jak tak naprawdę rozpoczęła...
Łódź niemiecka? Kto tak naprawdę stworzył potęgę tego polskiego miasta?
Obecnie Łódź jest postrzegana jako miasto czterech kultur: polskiej, żydowskiej, niemieckiej i rosyjskiej – bo przedstawiciele właśnie tych narodowości tworzyli potęgę miasta przed I wojną światową. Ale największy wkład w rozwój lokalnego przemysłu włókienniczego i budowę infrastruktury wnieśli...
Janusz Kusociński – człowiek i sportowiec niezłomny
Twardy, nieustępliwy charakter często pomagał mu w sporcie i w życiu. Przed II wojną światową był jednym z najpopularniejszych, o ile nie najpopularniejszym sportowcem w Polsce. Ale sława i wyniki wcale nie przychodziły mu łatwo. Rodzice krytykowali jego...
Jej klątwa miała doprowadzić do upadku potężnego rodu. Czy faktycznie była czarownicą? A może tylko kozłem ofiarnym?
Procesy o czary zbierały krwawe żniwo na przełomie XVI i XVII wieku, choć pierwsze procesy miały miejsce już w końcówce XIV stulecia. Jednym z czynników zapalnych tego bestialstwa była reformacja i jej następstwo – kontrreformacja oraz zmiana poglądu...
Nędza i niewola czy skok cywilizacyjny? Co TAK NAPRAWDĘ przyniosły Polakom zabory?
W aktualnie obowiązującej wykładni historii okres zaborów to niewola, czas stracony, którego skutki odczuwamy do dziś. Czy tak było rzeczywiście? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ale chyba warto spróbować jej poszukać.
Biały Słoń w Czarnohorze
Aby wejść do budynku obserwatorium astronomicznego w Czarnohorze (Karpaty Wschodnie), trzeba było mieć przepustkę z Warszawy. Od ukończenia budowy w 1938 roku budowla była owiana tajemnicą. Trudno było zrozumieć, dlaczego biedne państwo wydało gigantyczne pieniądze na postawienie obserwatorium...
„Bitwa o Anglię”, „kampania wrześniowa” i „polskie obozy koncentracyjne”, czyli spór o historyczne nazewnictwo
Zżymamy się, gdy zagraniczni autorzy lekkim piórem opisują ważne dla nas sprawy. „Polskie obozy koncentracyjne” to najbardziej jaskrawy przykład, ale czy my też zawsze dbamy o precyzyjne sformułowania?
Smarowali klamki domów sproszkowanymi zwłokami chorych i rozsiewali śmiercionośną zarazę
W styczniu 1606 roku miejscowość Frankenstein (dzisiejsze Ząbkowice Śląskie) na Dolnym Śląsku nawiedziła plaga morowego powietrza, czyli dżumy. Zabrała ze sobą ok. 1/3 lokalnej populacji, w tym wiele dzieci. Tym razem jednak zrodziła makabryczną teorię spiskową, która doprowadziła...
Polska flotylla na Obie. Nasze okręty w walce z bolszewikami
Okręty pod biało-czerwoną flagą pojawiły się nawet w głębi Rosji. Polska flotylla rzeczna na Obie istniała bardzo krótko. Mimo to stoczyła kilka wygranych potyczek z bolszewikami.
Uciekli, bo bali się prześladowań, więzienia, a nawet śmierci. Rosyjscy emigranci w Polsce
Przez stulecia Polska była azylem dla rosyjskich emigrantów politycznych. Większość z nich musiała opuścić ojczyznę z powodu prześladowań. Niektórzy uciekli, by ratować życie.
Jak poznańscy studenci wyprzedzili nie tylko Solidarność – i to o ładnych parę lat…
Przełom, jaki dokonał się w Polsce w 1956 roku, zdawał się być rzeczywistym końcem stalinizmu. Prześladowany przez własnych towarzyszy Władysław Gomułka był, w powszechnym odczuciu, gwarantem, że stare metody to już przeszłość. Uznał racje protestujących w Poznaniu robotników....
Więzienie za żartowanie z władzy? Tak sto lat temu wyglądała wolność słowa i dobra zmiana w Polsce!
Za opowiedzenie dowcipu o wodzu albo skomentowanie niekorzystnej sytuacji politycznej lub stanu armii można było trafić za kratki nawet na pięć lat. Nie działo się to w Korei Północnej czy ZSRR, a w Polsce pod rządami sanacji.
Stosunki Polska–NRD. „Przyjaźń”, która nie wytrzymała próby czasu. Co podzieliło „bratnie” narody?
Dziś już coraz mniej osób pamięta, że kiedyś na zachodzie graniczyliśmy z nieistniejącym obecnie państwem – Niemiecką Republiką Demokratyczną. Ponieważ NRD należała do bloku „państw socjalistycznych”, oficjalnie była naszym przyjacielem. W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych mogło się nawet...
Wielki shopping. Jak powstawała artyleria II Rzeczpospolitej?
Wojsku nowo powstałej Rzeczpospolitej potrzebna była artyleria – i to na już. Uzbrojenie, które pozostawiły po sobie państwa zaborcze, było kroplą w morzu potrzeb, często powodującą dodatkowe problemy. Prawie milionowa armia czekała na armaty. Tylko skąd wziąć nagle...
Polska bankowość, czyli działalność Pocztowej Kasy Oszczędności po 1918 roku
Jak wyglądała polska bankowość po 1918 roku? Czy po odzyskaniu niepodległości poradziliśmy sobie z jej utworzeniem na naszych ziemiach? Warto przyjrzeć się historii Pocztowej Kasy Oszczędności – organizacji, która miała duży wpływ na dzieje naszego kraju.
Choroby weneryczne. Największy wróg żołnierza
Dla armii gorsze od strat bojowych były te niebojowe – wypadki na tyłach i wszelkiego rodzaju choroby. Zwłaszcza weneryczne, które mogły trwale wyłączyć żołnierza z walki. Jak sobie z nimi radzono podczas wojny z bolszewikami?
„Żadna likwidacja Żydów nie była dotychczas tak ciężka jak tych Cyganów” – Porajmos, czyli Pochłonięcie
500 tysięcy ofiar – przyjmuje się powszechnie za wynik działań nazistów przeciwko ludności romskiej. Cyganie byli uznawani za jeszcze większe zagrożenie dla idealnego społeczeństwa niż Żydzi, a zgodnie z szacunkami niektórych naukowców podczas wojny mogło ich zginąć kilkakrotnie...
Zagadka Wilhelma Canarisa. Dlaczego szef Abwehry pomagał Polakom?
W samym środku II wojny światowej szef niemieckiego wywiadu współpracował z Polakami, ewakuując z okupowanego kraju żony wyższych polskich oficerów. Trasa wiodła przez Berlin – pod okiem Gestapo.
Państwo zakonu krzyżackiego – maszyna do podbojów
Gdy w 1226 roku Konrad Mazowiecki przyznał ziemię chełmińską i michałowską Zakonowi Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego, nie miał świadomości, z jak sprawnym i konsekwentnym partnerem ma do czynienia. Kilkadziesiąt lat później Krzyżacy nie tylko spacyfikowali wszystkie...
Zapomniany Holocaust. Zagłada ludności romskiej
500 tysięcy zamordowanych Romów i Sinti to prawdopodobnie bardzo zaniżona statystyka. Zabitych ludzi należących do tych narodowości mogło być podczas II wojny światowej znacznie więcej. Nieliczni, którzy przetrwali, choć w części ukazują rozmiar niemieckiej zbrodni.
„Operacja Brunhilda”. Dlaczego Niemcy MUSIELI odbić Brzeg Dolny?
Hitler wpadł w furię, gdy dowiedział się, że w ręce Sowietów wpadła fabryka chemiczna „Anorgana” w Brzegu Dolnym nad Odrą. Nakazał zniszczenie zakładu i wyprodukowanych tam chemikaliów. Niemcy przeprowadzili błyskawiczną operację odbicia zakładu. W oddziale szturmowym byli dwaj...
„Ja wam zagram hymn Polski. I proszę wstać”. Rubinstein – człowiek, który podniósł na nogi założycieli ONZ
„Tutaj, w tej sali, chcecie urządzić szczęśliwą przyszłość świata. Brakuje mi chorągwi Polski, za którą walczyliście. Ja tego nie mogę tolerować. Ja wam zagram hymn polski. I proszę wstać!” – powiedział polski pianista. I wstali. Kim był człowiek,...
Sztuka przeżycia. Czego uczono polskich rekrutów w 1919 roku?
Współcześnie żołnierze mają organizowane specjalne szkolenia z przeżycia w każdych warunkach. Jak wyglądało przygotowanie rekruta do przetrwania w polu 100 lat temu?
Ski, łyże czy narty? Początki narciarstwa w Polsce
Narciarstwo cieszy się w naszym kraju niezwykłą popularnością, lecz nie zawsze tak było. Jeszcze w 1908 roku Roman Kordys, polski alpinista i taternik, ubolewał nad tym, że „rozkosze te są u nas obce ogółowi”. Jednak dzięki takim jak...