Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Tuż po bitwie pod Kircholmem zwycięska armia polska... rozpadła się.
30.12.2020 | Autor:

Bandyterka bez grosza, czyli wojsko Rzeczpospolitej szlacheckiej

27 września 1605 roku 3600 żołnierzy hetmana Jana Karola Chodkiewicza starło w puch 11 tysięcy Szwedów pod Kircholmem. Husaria dosłownie zmiażdżyła wielokrotnie silniejszego wroga. Szwedzi stracili od 6 do 9 tysięcy żołnierzy. Polacy tylko stu. Tuż po bitwie...

Napoleon na Świętej Helenie
26.12.2020 | Autor:

Od Korsyki do Świętej Heleny. Wszystkie wyspy Napoleona

Gdy jesienią 1815 roku – parę miesięcy po klęsce pod Waterloo – Napoleon Bonaparte spojrzał po raz pierwszy na bazaltowe zbocza Świętej Heleny, wyłaniające się zza horyzontu, bez słowa wrócił do swojej kajuty na brytyjskiej fregacie Northumberland. Przecież...

Kartka bożonarodzeniowa z okresu dwudziestolecia międzywojennego.
24.12.2020 | Autor:

Boże Narodzenie 1920. O czym myśleli i jak spędzali święta Polacy sto lat temu?

Tegoroczne święta są bardzo specyficzne. Spędzamy je w dobie pandemii, która odmieniła życie ludzi nie tylko w naszym kraju, ale i na całym świecie. To dobry moment, aby spojrzeć, w jaki sposób świętowali Boże Narodzenie Polacy równo sto...

Zanim opracowano skuteczne i bezpieczne wypełnienie dentystyczne, eksperymentowano z groźnymi dla życia substancjami
22.12.2020 | Autor:

Niebezpieczna plomba, czyli wielka dentystyczna awantura

Wizyty u dentysty były (i nadal są) koszmarem. Jednakże dawniej koniec wiercenia wcale nie równał się z końcem cierpienia. Gorsze mogło się okazać… zakładanie plomby!

Początkowo szachy były zarezerwowane dla władców, jednak z czasem stały się popularną rozrywką. Dziś przeżywają renesans.
20.12.2020 | Autor:

Szachy. Niezwykła historia „królewskiej gry”

Choć początkowo była to gra iście królewska, to z czasem szachy stały się dostępne dla wszystkich. Za bierki szachowe łapały takie osobistości jak Napoleon Bonaparte czy Józef Piłsudski. W cieniu „zimnej wojny” rozegrał się prawdziwy szachowy bój. Rywalizacja...

Okrągły Stół w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.
18.12.2020 | Autor:

Czy komunizm w Polsce można było uratować? Czyli o alternatywie dla Okrągłego Stołu

Kiedyś żartowano: do czego można porównać komunizm? Do lotu samolotem: widoki są wspaniałe, wszystkim chce się wymiotować, a wysiąść nie można! Koniec lat 80. tak właśnie wyglądał. Ale najgorsza była świadomość, że tak może być już na stałe....

Bitwa pod Gettysburgiem jest dziś określana mianem punktu zwrotnego w wojnie secesyjnej.
16.12.2020 | Autor:

Bitwa pod Gettysburgiem. Najkrwawsza batalia wojny secesyjnej

Po ponad dwadzieścia tysięcy poległych po każdej stronie konfliktu, trzy dni walk i dwa błędy taktyczne – tak można w skrócie podsumować bitwę pod Gettysburgiem, w której żołnierzom Unii udało się w końcu pokonać niezniszczalnego generała Lee.

12.12.2020 | Autor:

Jasny promień w grudniowy dzień. Aleksander Gieysztor – człowiek, który pomógł napisać historię Polski

12 grudnia 1980 roku po 13 godzinach głosowania nowym prezesem Polskiej Akademii Nauk został prof. Aleksander Gieysztor – jeden z najwybitniejszych historyków w kraju. Tak właśnie polska nauka odpowiedziała na zmiany, jakie zachodziły pod wpływem „Solidarności”.

Jak niewiele brakowało, by w Polsce w grudniu 1980 roku powtórzył się scenariusz z Pragi sprzed 12 lat?
09.12.2020 | Autor:

W grudniu 1980 roku nad Polską wisiało widmo bratniej „pomocy”. Rosjanie tylko czekali na rozkaz ataku…

40 lat temu świat na chwilę wstrzymał oddech. 8 grudnia 1980 roku radzieckie wojska były gotowe do inwazji na Polskę. Do ataku przyszykowano – wedle CIA – nawet jednostki spadochronowe. A przecież nad Wisłą i tak stacjonowało kilkadziesiąt...

Willy Brandt dążył do normalizacji stosunków polsko-niemieckich
08.12.2020 | Autor:

Traktat PRL–RFN. Jak w 1970 roku usiłowano „znormalizować” stosunki polsko-niemieckie?

To był chyba najszczęśliwszy dzień Władysława Gomułki jako przywódcy Polski – 50 lat temu, 7 grudnia 1970 roku, zawarto polsko-niemiecki układ graniczny. Nawet przeciwnicy systemu uważali, że to ważny dokument. Radość Gomułki nie trwała jednak długo. Wkrótce zmiotły...

Właśnie ten przekaz ojca historii stał się przyczynkiem do spekulacji między naukowcami na temat religii Geto-Daków.
06.12.2020 | Autor:

Najemnicy faraonów – kim byli Karyjczycy?

Uchodzili za świetnych żeglarzy, choć nierzadko trudnili się też… piractwem. Przede wszystkim znano ich jednak jako najemników w wojsku faraonów dynastii z Sais. Mowa o Karyjczykach (zwanych również Karami), z których wywodziły się takie starożytne „sławy” jak Herodot,...

„Triumf śmierci” (1562) Pietera Bruegla, odzwierciedlający powszechny w społeczeństwie wstrząs i przerażenie, wywołane czarną śmiercią.
04.12.2020 | Autor:

Szczęśliwa Ferrara. To miasto zdołało oprzeć się czarnej śmierci…

„A wtedy kipiały ich uda i ramiona […]. Zakażał się cały organizm, tak że pacjent gwałtownie wymiotował krwią. Wymioty trwały nieprzerwanie przez trzy dni, bez jakichkolwiek oznak ozdrowienia, a następnie pacjent umierał” – pisał franciszkanin Michael Piazza, oddając...

Helmut Kohl był twarzą zjednoczenia Niemiec
02.12.2020 | Autor:

Wygrać – zanim przyjdą rachunki. Jaką rolę odegrał Helmut Kohl w zjednoczeniu Niemiec?

Rok 1990 miał być początkiem dobrobytu wszystkich Niemców. Tak zapewniał Helmut Kohl, opowiadając o „kwitnących krajobrazach”. 2 grudnia wyborcy z obu krajów mu uwierzyli. Ale rachunek za zjednoczenie i tak przyszło im zapłacić.

W 1990 roku Margaret Thatcher straciła władzę.
28.11.2020 | Autor:

Żelazna Dama płacze… Kulisy dymisji Margaret Thatcher

Był 28 listopada 1990 roku. Margaret Thatcher ze łzami w oczach opuszczała dom pod jednym z najsłynniejszych adresów na świecie, Downing Street 10. Mieszkała tam od 1979 roku. Rządziła krajem 11 lat. Władzy pozbawiło ją najbliższe otoczenie –...

Jak sproszkowany nos Sfinksa pomógł dowieść... istnienia atomów?
26.11.2020 | Autor:

Jak sproszkowany nos Sfinksa pomógł dowieść… istnienia atomów?

Wielkie odkrycia mają to do siebie, że nie zawsze od razu zdajemy sobie sprawę z ich znaczenia. Dokładnie tak było w przypadku ciekawych obserwacji poczynionych przez pewnego naukowca pracującego na początku XIX wieku, który… zobaczył pod mikroskopem dowód...

W średniowieczu wizyta u dentysty nie zawsze kończyła się dobrze
24.11.2020 | Autor:

Muzyka, sprośne żarty i… rwanie zębów. Tak wyglądały wizyty u średniowiecznych dentystów

By przekonać pacjentów do skorzystania z usług, średniowieczni rwacze zębów musieli stosować dość niecodzienne fortele. Okazuje się jednak, że ekstrakcja nie była najgorszym, co mogło spotkać nieszczęśnika cierpiącego z powodu bólu zęba…

Rekonstruktorzy armii austro-węgierskiej
19.11.2020 | Autor:

Twierdza Kraków uratowana! Walki na Wzgórzu Kaim i obrona miasta

Informacja o wybuchu Wielkiej Wojny dotarła do Krakowa 28 lipca 1914 roku. Kilka dni wcześniej ogłoszono mobilizację. Do miasta zaczęli zjeżdżać rekruci – było ich tak wielu, że zabrakło miejsc w koszarach. Atmosfera nie była jednak napięta, wszak...

Wiec w czasach Kazimierza Wielkiego
16.11.2020 | Autor:

Od wiecu do sejmu. Jak narodziła się w Polsce monarchia parlamentarna?

30 maja 1505 roku sejm radomski uchwalił konstytucję nihil novi, wprowadzającą zasadę, że bez zgody szlachty nie można ustanowić żadnego nowego prawa. Zdaniem prof. Wacława Uruszczaka to właśnie tego dnia ustrój Królestwa Polskiego zaczął się zmieniać z oligarchii...

Kucharze z nowojorskiej restauracji Delmonico's na przełomie XIX i XX wieku
11.11.2020 | Autor:

Od starożytnego fast foodu do wytwornych nowożytnych lokali. Skąd się wzięły restauracje?

Goście księcia Aleksandra Farnese właśnie zaczęli delektować się francuskim bulionem, gdy armatni pocisk rozerwał głowę oficera siedzącego obok gospodarza. Druga kula zabiła kolejnych dwóch wojskowych, a ich mózgi i krew rozprysły się po całym stole. Władca Parmy zapewne...

Najmrodzki nie bez powodu był nazywany królem złodziei i mistrzem ucieczek.
09.11.2020 | Autor:

Najsmaczniejszy „szaszłyk” PRL, czyli historia króla złodziei Zdzisława Najmrodzkiego

U szczytu przestępczej kariery miał wszystko – pieniądze, kobiety, drogie auta i sławę. Zdzisław Najmrodzki, przez kolegów z przestępczego światka zwany „szaszłykiem”, gdyż zabawnie przekręcał nazwę tej potrawy, stał się legendą komunistycznej Polski. Był celebrytą swoich czasów. Reportaże...

Gdańscy policjanci w dwudziestoleciu międzywojennym byli uwikłani w działania Abwehry – w tym w polowanie na Żychonia.
07.11.2020 | Autor:

Polowanie na kapitana Żychonia. Jak Niemcy usiłowali się pozbyć asa polskiego wywiadu?

Uwieść, upić, uprowadzić. A w ostateczności zabić – takie zadanie od Abwehry otrzymała piękna Czesława Bociańska. Jej ofiarą miał być nie byle kto, bo szef bydgoskiej ekspozytury Oddziału II Sztabu Głównego Jan Henryk Żychoń, as polskiego wywiadu.

Eksplozja francuskiego okrętu flagowego Orient w bitwie pod Abukirem
05.11.2020 | Autor:

„Lew morski” Napoleona. 140 lat przed Hitlerem Bonaparte szykował się do inwazji na Anglię

Płonące wraki francuskich okrętów pod Abukirem jednoznacznie potwierdziły zdecydowaną przewagę Royal Navy na morzach świata. Jednak unoszące się nad pobojowiskiem dymy nie przesłoniły generałowi Bonapartemu celu, do którego dążył od dawna – ostatecznego pokonania znienawidzonego Albionu. Trzeba było...

Kampania Mazowieckiego ruszyła z opóźnieniem i nie trafiła do serc Polaków.
03.11.2020 | Autor:

Zły kandydat, zła kampania, zły wynik. Dlaczego w wyborach prezydenckich w 1990 roku Mazowiecki poniósł sromotną porażkę?

Tadeusz Mazowiecki z pewnością byłby dobrym prezydentem. Rozważny, koncyliacyjny, szanujący demokratyczne procedury. W 1990 roku przegrał jednak nie tylko z Lechem Wałęsą, ale nawet z tajemniczym Stanisławem Tymińskim. Czy musiało dojść do tego upokorzenia?

Stalin bezlitośnie rozprawił się z polskimi komunistami.
01.11.2020 | Autor:

Śmierć dzieci rewolucji. Jak Stalin rozprawił się z polskimi komunistami?

„Nie uważam Czerwonej Armii za nieprzyjaciela. Przeciwnie, witam jak przyjaciela Narodu Polskiego” – stwierdził w Sejmie na kilka dni przed Bitwą Warszawską, polski komunista – Tomasz Dąbal. Przez lata wiernie służył Stalinowi, lecz ostatecznie skończył marnie – jako...

Kopernik w swoich wyliczeniach opierał się o południk krakowski.
29.10.2020 | Autor:

Krakowski południk zerowy, czyli małopolskie Greenwich

W dawnych wiekach większość ludzi była na bakier z geografią. Starano się jednak opisywać odległe miejsca, odmalowując słowami wygląd okolicy lub skupiając się na charakterystycznych punktach. Znalazło się też paru takich, którzy podjęli się określenia współrzędnych geograficznych. Jeden...