Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Henryk VI (książę wrocławski 1311-1335)

Płyta wierzchnia z nagrobka tumbowego Henryka VI Dobrego (fot. domena publiczna)

fot.domena publiczna Płyta wierzchnia z nagrobka tumbowego Henryka VI Dobrego (fot. domena publiczna)

Henryk VI (ur. 18 marca 1294, zm. 24 listopada 1335) – książę wrocławski, syn Henryka V Grubego i Elżbiety wielkopolskiej.

Po śmierci ojca (1296) wraz z braćmi Bolesławem III Rozrzutnym i Władysławem pozostawał pod opieką stryja Bolka I świdnickiego, króla czeskiego Wacława II i biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbna. Potem rządy sprawował najstarszy z braci, Bolesław. Dopiero w 1311 r. doszło do podziału, w którym Henrykowi przypadła dzielnica wrocławska. Obejmowała ona tylko najbliższe okolice Wrocławia (ze Środą i Urazem). W tym maleńkim księstwie decydującą rolę odgrywał bogaty patrycjat wielkiego miasta. Henryk znajdował się stale pod przemożnym wpływem mieszczan wrocławskich, którym odpowiadał też spokojny i stateczny charakter księcia. Poprzez małżeństwo (1310) z córką Albrechta Habsburga związał się z polityką habsburską w Niemczech i wspierał jej kandydata w walce o tron niemiecki (1313). Później wszakże do obozu wrogich Habsburgom Wittelsbachów.

Już od czasu podziału ojcowizny datowała się głęboka niechęć Henryka do brata Bolesława (który postąpił nieuczciwie przy akcie podziału), choć jeszcze przez kilka lat zgodnie walczyli przeciwko książętom linii głogowskiej. Wkrótce jednak (1322) Henryk wraz z jednym z nich, Konradem I oleśnickim (swym zięciem), stanął przeciwko Bolesławowi popieranemu przez króla polskiego Władysława I Łokietka.

Nie do przyjęcia jest powtarzany często, ale opierający się tylko na później i bałamutnej wzmiance kroniki Janka z Czarnkowa (koniec XIV wieku), pogląd, iż również Henryk związał się wówczas z Łokietkiem i gotów był nawet oddać mu swe księstwo. W istocie pozostawał on z królem polskim we wrogich stosunkach, zawarł przeciwko niemu sojusz Krzyżakami (1326), odnowił też (nawiązanie przez Henryka IV Prawego) zależność księstwa wrocławskiego od Cesarstwa (1324). Pod wpływem mieszczan wrocławskich porozumiał się z królem czeskim Janem Luksemburskim i zapisał mu swą dzielnicę, za co król oddał mu w dożywocie ziemię kłodzką (1327). Układ ten zwrócony był też przeciwko Bolesławowi III, liczącemu na sukcesję po bracie.  Podjął on teraz zaciekłą walkę z Henrykiem, nie cofając się przed zamachami na jego najbliższych współpracowników.

Uspokojenie przyniosło dopiero uznanie się przez Bolesława za lennika króla czeskiego. Henryk pochowany został w klasztorze Klarysek we Wrocławiu, gdzie wystawiono mu piękny nagrobek. Z małżeństwa z Anną, córką króla niemieckiego Albrechta Habsburga, wdową po margrabim brandenburskim Hermanie, pozostawił tylko trzy córki: Elżbietę (wydana za Konrada I oleśnickiego), Eufemię (żonę Bolesława niemodlińskiego) i Małgorzatę (klaryskę we Wrocławiu). Był więc ostatnim piastowskim władcą Wrocławia. Księstwo wrocławskie bez żadnych komplikacji przejął pod swe bezpośrednie rządy król czeski. Miało to zasadnicze znaczenie dla procesu włączania Śląska w skład Królestwa Czeskiego.

Autor hasła:

Autor hasła:

Tomasz Jurek – profesor doktor habilitowany, historyk mediewista związany z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. średniowiecznej historii Śląska. Współautor „Słownika władców polskich”.

Źródło:

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.