fot. Michael Sittow/domena publiczna Portret Ferdynanda V Katolickiego.
Ferdynand V Katolicki (ur. 10 III 1452 w Sos, Aragonia, zm. 23 1 1516 w Madrigalejo, Kastylia) – król Sycylii od 1468 roku (jako Ferdynand II), król Kastylii w latach 1474–1504 (wraz z żoną Izabela I Katolicką, jako Ferdynand V), król Aragonii od 1479 roku (jako Ferdynand II), król Neapolu od 1504 roku (jako Ferdynand III). Syn Jana II, króla Aragonii i Sycylii, oraz jego drugiej żony, Joanny Enriquez.
Ze związku małżeńskiego z Izabelą I Katolicką miał pięcioro dzieci. Jedyny syn tej pary, Jan, zmarł przedwcześnie w 1497 roku. Po śmierci Izabeli Ferdynand ożenił się po raz drugi (1505) z Germaną de Foix (ok. 1488–1538), córką Jana, wicehrabiego Narbonne. Miał z nią syna Jana, który zmarł wkrótce po przyjściu na świat w 1509 roku. Ferdynand został pochowany w królewskiej kaplicy katedry w Grenadzie.
W 1468 roku został ogłoszony królem Sycylii i następcą tronu aragońskiego. 19 października 1469 roku ożenił się w Valladolid z Izabelą, następczynią tronu kastylijskiego. Po śmierci króla Kastylii Henryka IV (1474) objął wraz z żoną władzę w tym kraju. W latach 1475–1479 stłumił rebelię możnych kastylijskich, która wspierał król Portugalii Alfons V.
Po śmierci ojca, Jana II (19 I 1479), odziedziczył koronę aragońską i wspólnie z żoną rządził odtąd Hiszpanią, wiążąc Aragonię i Kastylię unią personalną (oba kraje zachowały odrębność ustrojową). W stosunkach wewnętrznych dążył wraz z Izabelą do ograniczenia przywilejów stanowych. W walce z tendencjami odśrodkowymi opierał się na mieszczaństwie. Ze zbrojnych organizacji miejskich utworzył w 1476 roku jednolitą organizację policyjną, tzw. Hermandad. Przeprowadził reformy wojskowe. Powołał do życia narodową piechotę, złożoną głównie z ludności miejskiej. Występował przeciw zakonom rycerskim, reprezentującym interesy odśrodkowe szlachty.
W latach 1487–1499 podporządkował sobie zakony rycerskie Alcántara, Calatrava i Santiago. W 1478 roku wraz z żoną wprowadził inkwizycję, którą wykorzystał do wzmocnienia władzy królewskiej (pierwszym generalnym inkwizytorem został Tomás de Torquemada). Zabiegał o religijną unifikację państwa. 31 marca 1492 roku wraz z Izabelą wydał edykt nakazujący Żydom pod groźbą kary śmierci opuszczenie Hiszpanii w ciągu trzech miesięcy lub przejście na katolicyzm, a w 1503 roku ogłosił podobny akt skierowany przeciw ludności muzułmańskiej. Za obronę interesów Kościoła otrzymał w 1496 roku od papieża Aleksandra VI tytuł króla katolickiego.
Doprowadził do wzmocnienia pozycji międzynarodowej zjednoczonej Hiszpanii. W latach 1482–1492 zdobył stopniowo emirat Grenady (ostatni bastion oporu Maurów na Półwyspie Iberyjskim – Grenadę – opanował 2 I 1492). Zapoczątkował wspólnie z żoną podbój i kolonizację Ameryki (wyprawy Krzysztofa Kolumba, 1492–1504). 7 czerwca 1494 roku zawarł w Tordesillas traktat z Portugalią, który dzielił Nowy Świat na dwie strefy odkryć i podbojów: portugalską i kastylijską.
Rywalizował z Francją o wpływy w Italii. Wiązał się z jej wrogami – władcami Anglii i Habsburgami. 27 marca 1489 roku podpisał w Medina del Campo układ z Anglią wymierzony przeciw Francji i zgodził się na ślub swej córki Katarzyny z księciem Walii Arturem. Po śmierci Artura umocnił przymierze z Tudorami, wydając Katarzynę za króla angielskiego Henryka VIII (1509). W podobny sposób zacieśnił związki z cesarzem Maksymilianem I (w 1496 córka Ferdynanda Joanna Obłąkana poślubiła Filipa Pięknego, arcyksięcia austriackiego).
Dzięki zabiegom dyplomatycznym odzyskał hrabstwa Roussillon i Cerdagne, które stanowiły bramę Pirenejów (traktat z Francją w Narbonne, podpisany 8 I 1493, a ratyfikowany w Barcelonie 19 I 1493). Po opanowaniu przez króla Francji Karola VIII Neapolu, przystąpił obok papieża, Wenecji, Mediolanu i cesarza do tzw. Świętej Ligi, zawiązanej w Wenecji 31 marca 1495 roku, i przyczynił się do wyparcia wojsk francuskich z Półwyspu Apenińskiego. 11 listopada 1500 roku zawarł tajny układ w Grenadzie z nowym królem Francji Ludwikiem XII. Wyraził zgodę na zajęcie królestwa Neapolu wspólnymi siłami i podzielił to państwo z Francuzami na dwie części (uzyskał dla siebie część południową – Kalabrię i Apulię). Po podboju i rozbiorze państwa neapolitańskiego (1501) wystąpił przeciw Francuzom, których pokonał w bitwach pod Cerignola i nad rzeką Garigliano. Na mocy rozejmu w Lyonie (1504) stał się władcą całego królestwa Neapolu.
Wkrótce po śmierci królowej Izabeli I (26 XI 1504) został zmuszony przez opozycję stanową do ustąpienia z Kastylii. Po śmierci Filipa I Pięknego (25 IX 1506) odzyskał władzę w tym kraju (rządził jako regent w imieniu swej córki Joanny Obłąkanej). W 1511 roku wystąpił ponownie przeciw Francji w sojuszu z papieżem Juliuszem II, Wenecją i Anglią. Korzystając z zaangażowania wojsk francuskich we Włoszech i Francji (oblężenie przez Anglików Bayonne), zajął w 1512 roku Nawarrę. Zjednoczył w ten sposób pod swoją władzą całą Hiszpanię. Zyskał sławę znakomitego polityka. Zasady postępowania Ferdynanda przytacza w swoich dziełach czołowy pisarz polityczny doby odrodzenia, Machiavelli. Zjednoczone przez Ferdynanda kraje hiszpańskie odziedziczyli po jego zgonie Habsburgowie (Karol V).