Historia Polski
Łamanie kołem, szubienica, wbijanie na pal – jak karano w dawnej Polsce?
Konsekwencją popełnienia przestępstwa jest poniesienie kary. Przynajmniej według spisanych praw. Na przestrzeni wieków powstawały różne zbiory m. in.: kodeks Hammurabiego, rzymski kodeks cesarza Justyniana Wielkiego, statuty Kazimierza Wielkiego, Constitutio Criminalis Carolina etc. Wszystkie opisywały przestępstwa oraz konsekwencje czekające...
Czy nieśmiertelny golem, symbol czesko-żydowskiej kultury, narodził się w Polsce?
Czy Golem, gliniany olbrzym znany z czeskich podań i legend, w istocie należy do polskiego dziedzictwa kulturowego? Okazuje się, że w historii o nieśmiertelnym stworze ukształtowanym na podobieństwo człowieka znajdziemy wątki, które mogą na to wskazywać. Praski golem,...
Nie dopuścić do drugiej Jałty – czyli dlaczego Tadeusz Mazowiecki bał się zjednoczenia Niemiec?
„Polacy są mistrzami świata w zyskiwaniu sobie sympatii” – miał powiedzieć kanclerz Helmut Kohl, gdy dowiedział się, że rząd w Warszawie zyskał kolejnego sojusznika w rozgrywce o uznanie polskiej zachodniej granicy przed zjednoczeniem Niemiec. Tym razem Polaków wsparł...
Nie staniesz, nie dostaniesz. Od podwyżek cen żywności do strajków
W lipcu 1980 r. nie było upałów, a jednak atmosfera polityczna robiła się coraz bardziej gorąca. Przez Polskę przetaczała się fala strajków. Powodem niezadowolenia było „rozszerzenie cen komercyjnych”. Co kryło się za tym tajemniczym sformułowaniem?
Pierwszy strajk w PRL. Czy można było zapobiec wybuchowi niezadowolenia Poznaniaków w Czerwcu 1956 r?
Poznański Czerwiec 1956 r. stał się symbolem początku walki o wolną Polskę – pierwszym na taką skalę buntem w PRL. 28 czerwca sto tysięcy ludzi zgromadziło się na placu Stalina, by upomnieć się o chleb i wolność. Nie...
Powstanie potępionych. Dlaczego powstanie listopadowe krytykował sam papież?
Papież, kanclerz i car, to niebezpieczne połączenie. Gdy dołożyć do niego groźbę klątwy, rozbudowaną siatkę agentów i 400-tysięczną armię, połączenie to staje się walcem miażdżącym wszystko na swojej drodze.
Dobry esesman z Auschwitz. Edward Lubusch pozostał człowiekiem w nieludzkich czasach
Okres II wojny światowej przyniósł światu niewyobrażalne cierpienie. Polityka rasowa Hitlera dehumanizowała całe narody i grupy etniczne, a bestialstwa, jakich dopuszczali się esesmani w obozach koncentracyjnych przechodzi ludzkie pojęcie. A jednak znalazł się „jeden sprawiedliwy”, który zdał egzamin...
Polak, który wraz z Albertem Einsteinem walczył z bombą atomową
Dziś doskonale wiadomo, że bezustanny wyścig zbrojeń to ślepy zaułek rozwoju technologicznego. Nie zawsze tak jednak było, a w zmianie nastawienia decydujący udział wziął pewien Polak…
Ślepy Antek – bohater akcji Bollwerk, największej akcji poznańskiej Armii Krajowej
Po nawiązaniu stosunków z Sowietami w 1941 roku, generał Sikorski obiecał Stalinowi współpracę polegającą na wspieraniu Sowietów na zapleczu frontu niemiecko-sowieckiego. Współpraca ta zakładała tworzenie dywersyjnych oddziałów operujących na niemieckich tyłach i niszczeniu infrastruktury, magazynów, torów kolejowych, wykolejaniu...
Kobiety w XIX-wiecznych dworkach szlacheckich. Jak wyglądało ich życie?
Dawniej mówiło się, że mąż jest głową rodziny, a żona szyją, która nią kręci. Kiedyś podział ten był dość oczywisty; mężczyzna zarabiał, a kobieta zarządzała pieniędzmi i domem. Jak wyglądało życie XIX – wiecznych kobiet w dworkach szlacheckich?
Tajemnice Pałacu Saskiego. Co kryją piwnice, śmietniki i latryny?
Nic tak nie cieszy archeologów jak odkrywane śmietniki i latryny. To, co można w nich znaleźć, to często prawdziwe skarby. Czasami bywa tak, że odkopywane przedmioty mają dużą wartość nie tylko historyczną, lecz także materialną.
Największa seksbomba PRL. Skandaliczne życie Kaliny Jędrusik
Emanowała pewnością siebie, zachwycała na scenie, szokowała stylem życia. Okrzyknięta została polską Marylin Monroe, twierdzono, że zgorszyła Władysława Gomułkę. Do dziś jest ikoną. Ale w jej oczach często gościł smutek… Kim była i jak żyła Kalina Jędrusik?
Awantura o kamizelkę kuloodporną, czyli Szczepanik kontra Żegleń
Kamizelki kuloodporne to dziś obowiązkowy element wyposażenia żołnierzy czy policjantów. Do dziś nie ma jednak stuprocentowej pewności, komu należy się laur wynalazcy tego ratującego życie pancerza…
Kazimierz Pułaski. Bohater(ka?) dwóch narodów
Konfederata barski, niedoszły królobójca, emigrant, jeden z najzdolniejszych dowódców wojskowych. Kazimierz Pułaski herbu Ślepowron. Jak wyglądało dość burzliwe życie bohatera dwóch narodów?
Zofia Nałkowska – największa skandalistka Młodej Polski
Zofia Nałkowska, którą większość z nas kojarzy z dziełami takimi jak Medaliony czy Granica, była również feministką, działaczką i posłanką. A jej wystąpienie w czasie Zjazdu Kobiet wywołało prawdziwy skandal. Pisarka wprowadziła w osłupienie największe polskie emancypantki. Nie...
Pogańskie korzenie Wielkanocy
Wbrew pozorom bardzo wiele tradycji i zwyczajów wielkanocnych może pochwalić się przedchchrześcijańskim rodowodem. Oto najważniejsze z nich.
Sny o potędze. Dlaczego warszawskie metro ma tylko 2 linie?
7 kwietnia 1995 roku otwarto pierwszą linię metra w Warszawie. Według planów z okresu dwudziestolecia międzywojennego warszawskie metro miało mieć aż 7 linii. Dlaczego nie udało się zrealizować tej śmiałej koncepcji?
Jak Sowieci „wyzwalali” Gdańsk w marcu 1945 roku?
Już w styczniu 1945 roku w Gdańsku zaczęły pojawiać się pierwsze kolumny uchodźców, przede wszystkim z Prus Wschodnich. Napływająca stopniowo masa ludzi musiała zostać gdzieś ulokowana. Administracja niemiecka zaczęła zapełniać nimi szkoły, świetlice, internaty i inne tego typu...
Zagra-Lin, czyli jak polscy terroryści walczyli z hitlerowcami
Wraz z kapitulacją Warszawy pod koniec września 1939 roku, dowódcy Polskich Sił Zbrojnych wcielili w życie projekt stworzenia zakonspirowanej siatki agentur wojskowo-politycznych, które przerodziły się w Polskie Państwo Podziemne – jedną z największych organizacji ruchu oporu na świecie....
Tajemnice krakowskich kopców – Krakusa i Wandy
Współcześnie Kraków posiada cztery kopce: Krakusa, Wandy, Kościuszki i Piłsudskiego (dwa ostatnie zostały usypane na podobieństwo starszych, już istniejących obiektów). Wiemy, że tuż po II wojnie światowej na terenie miasta istniał jeszcze jeden kopiec – Esterki, znajdujący się...
Jak Niemcy bronili Kołobrzegu 8-18 marca 1945 i jak pułkownik Fullriede ocalił 70.000 ludzi?
Kołobrzeg podczas drugiej wojny światowej był sennym, niewielkim portem na Bałtyku. Sytuacja zmieniła się diametralnie na przełomie 1944/1945 roku, kiedy do miasta zaczęły napływać rzesze uchodźców z Prus, a Armia Czerwona parła ze wszystkich stron w kierunku Berlina....
Żołnierze Wyklęci – próba oceny
Żołnierze Wyklęci. To hasło od wielu lat wywołuje u Polaków skrajne emocje. Jedni gloryfikują ich jako bohaterów bez skazy, ofiarnie walczących z komunistami po drugiej wojnie światowej. Drudzy odsączają od czci i chwały, twierdząc, że byli zwykłymi zbirami,...
Zjazd gnieźnieński, czyli spotkanie księcia i cesarza
Wizyta cesarza Ottona III w Gnieźnie była wielkim wydarzeniem; ówcześni i późniejsi kronikarze z chęcią opisywali pobyt zacnego gościa na naszych terenach. W końcu nie zawsze ma się możliwość pochwalenia potęgą przed cesarzem, Bolesław Chrobry dostąpił tego zaszczytu...
Beniowski – król Madagaskaru
Był legendą swoich czasów, swoistym bohaterem popkultury przełomu XVIII i XIX wieku. O jego czynach opowiadano sobie w towarzystwie, plotkowano na balach arystokracji, panny z dobrych domów zaczytywały się w jego przygodach, kawalerowie chcieli być tacy jak on....
Cytadelowcy Poznańscy – jedyny przypadek mobilizacji cywilów podczas II wojny światowej w Polsce!
W połowie stycznia 1945 roku wojska sowieckie rozpoczęły zakrojoną na szeroką skalę ofensywę zimową. Tempo przedsięwzięcia było imponujące i zaskakujące dla obu stron. 19 stycznia sowieckie czołówki 1 Frontu Białoruskiego dotarły do wschodniej części okolic Poznania.