Pawło Szandruk. Jedyny esesman z Virtuti Militari
fot.NAC/domena publiczna Niemcy proponowali Szendrukowi m.in. objęcie na wiosnę roku 1943 funkcji szefa sztabu 14 Dywizji Grenadierów SS (na zdj.), odmówił.
Pawło Szandruk uczestniczył w I wojnie, bił się z bolszewikami, walczył o wolną Ukrainę. Był pułkownikiem dyplomowanym Wojska Polskiego i bohaterem września 1939 roku. Dowodził ukraińską formacją SS, on i jego żołnierze uzyskali pomoc od generałów Kutrzeby i Andersa. Od prezydenta RP na emigracji otrzymał Order Virtuti Militari. W tej historii nic nie jest czarno-białe.
Życie Pawła Szandruka było wyjątkowo silnie wpisane w czasy, w których żył. To los, którego doświadczyło wielu patriotycznie zorientowanych, wykształconych Ukraińców, zwłaszcza oficerów. Od służby w carskiej armii, przez udział w I wojnie, po walki o wolną Ukrainę. W wojnie bolszewickiej, jako generał dowodził brygadą, zdobywał Kijów, bronił Galicji. Działania zakończył w październiku 1920 roku na Podolu z militarnymi sukcesami na koncie. Cóż z tego, skoro po traktacie ryskim Ukraińcy zostali sami na polu walki. Pod naporem bolszewików wycofali się do Polski. Po przekroczeniu granicy zostali internowani. Pawło Szandruk, też.
Razem z innymi oficerami URL Szandruk dzielił niedolę internowania, złe warunki bytowe, poniżenie. Sytuacja zmieniła się diametralnie, gdy po zamachu majowym do władzy doszedł Piłsudski. Oficerowie dostali propozycję służby w wojsku polskim na kontrakcie. Wielu się zdecydowało.
Szandruk był bardzo aktywny, realizował się jako publicysta. Skończył Wyższą Szkołę Wojenną, otrzymał stopień podpułkownika dyplomowanego. Angażował się w prace naukowe o tematyce wojskowości, współpracując z różnymi instytucjami. Był jednym z oficerów oddelegowanych do tworzenia ukraińskiego wojska na wypadek wojny z Rosją.
Szandruk wziął udział w wojnie obronnej w stopniu pułkownika. Dowodził 29 Brygadą Piechoty. Podczas bitwy pod Tomaszowem Lubelskim uratował brygadę przed zagładą. Ciężko ranny trafiła do obozu jenieckiego. Został jednak zwolniony ze względu na stan zdrowia. Wrócił do Skierniewic. Aresztowany przez Niemców, 7 miesięcy spędził w więzieniu mokotowskim. Został zwolniony, bo Niemcy szykowali się już do ataku na ZSRR. Po zwolnieniu z więzienia Szandruk został kierownikiem kina w Skierniewicach. Kilkakrotnie odmówił zaangażowania się w tworzenie ukraińskiego wojska przy Niemcach. Nie widział sensu.
W tajemnicy przed Hitlerem
Sytuacja na froncie wschodnim zmieniła się w 1943 roku. Było jasne, że Armia Radziecka zjawi się wkrótce na ziemiach ukraińskich. Niektórzy dowódcy niemieccy dążyli do stworzenia ukraińskich formacji wojskowych, które u ich boku miały walczyć z Sowietami. Hitler jednak uparcie nie dawał zgody.
Jedyne ustępstwo, na jakie zgodziło się niemieckie dowództwo, to dopuszczenie do służby w armii sił innych niż niemieckie. W Galicji postanowiono wykorzystać to ustępstwo do stworzenia ukraińskiej dywizji SS (SS były jednostkami policyjnymi, służba w Wehrmachcie była zarezerwowana dla Niemców). Niemcy postawili warunek, że dywizja nie może nosić nazwy „ukraińska”, a ponadto może walczyć tylko na froncie wschodnim. Jednostka powstała w kwietniu 1943 roku jako dywizja SS „Hałyczyna” (Galicja), po niemiecku SS-Schutzen-Division-Galizien. Hitler dowiedział się o niej dopiero wiosną 1945 roku.
fot.domena publiczna Plakat werbunkowy do SS-Galizien
Działacze ukraińscy tłumaczyli decyzję o powołaniu dywizji koniecznością posiadania własnego wojska, które mogłoby odegrać taką rolę, jak Strzelcy Siczowi podczas I wojny. Banderowcy byli przeciw.
Czytaj też: Przebraże. Polski bastion na Wołyniu, który zdołał obronić się przed UPA i zadać banderowcom dotkliwe straty
Pomocy szukał u Polaków
Ukraiński rząd emigracyjny zwrócił się do Szandruka z prośbą o objęcie dowództwa. Generał tym razem się zgodził. Przyjmując nominację, Szandruk rozumiał, że walka z Sowietami jest mało realna w tamtejszych warunkach. Chciał w sprzyjającym momencie przebić się na Zachód i poddać Amerykanom. Jak pisał w swoich wspomnieniach, chodziło mu przede wszystkim o przerzucenie na Zachód jak najwięcej działaczy politycznych, społecznych, duchowieństwa, inteligencji. Ludzi, którzy mieli działać na rzecz sprawy ukraińskiej.
Pod komendą Szandruka dywizja stała się Ukraińską Armią Narodową. Żołnierze złożyli przysięgę na wierność narodowi ukraińskiemu, na mundury naszyli ukraińskie naszywki. Dywizji, która najpierw została zdziesiątkowana pod Brodami (z okrążenia wyrwało się 3 tys. z 11 tys. żołnierzy) udało się przekroczyć front i poddać Amerykanom 6 maja 1945 roku.
fot.domena publiczna fot.domena publiczna Pawło Szandruk
Pawło Szandruk wiedział, że musi znaleźć sojusznika na Zachodzie. Postawił na Polaków. W Londyńskim Instytucie Polskim znajduje się korespondencja Szandruka (za pośrednictwem ambasady hiszpańskiej) z dowództwem II Korpusu Polskiego, głównie z gen. Tadeuszem Kutrzebą i gen. Władysławem Andersem.
Szandruk, licząc na pomoc Polaków, nie przeliczył się. Generałowie skutecznie przeciwstawili się wydaniu żołnierzy dywizji Sowietom. Jako powód podano, że byli obywatelami Polski, nie Związku Radzieckiego. Żołnierze Szandruka pozostali w Niemczech, 176 z nich założyło polskie mundury i dołączyło do jednostek stacjonujących we Włoszech.
W 1961 roku zarządzeniem Prezydenta RP na emigracji, Augusta Zalewskiego, dzięki staraniom gen. Andersa, Pawło Szandruk otrzymał Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari za bohaterską postawę we wrześniu 1939 roku. Spowodowało to histeryczną reakcję zarówno narodowej prawicy na emigracji, jak i komunistów w kraju. W akcję poparcia dla Szandruka włączył się m.in. Jerzy Giedroyc. Pawło Szandruk ostatecznie osiedlił się w Kanadzie, zmarł w 1979 roku.
Historia życia generała Szandruka jest niezwykła, jak czasy, w których żył. Czasy, które zmuszały do podejmowania trudnych wyborów. Szandruk był konsekwentny, do końca wypełniał swoje obowiązki, pozostał wierny swojemu krajowi i ludziom, płacąc za to często wysoką cenę.
Bibliografia
- Igor T. Miecik, Pawło Szandruk: esesman z Virtuti Militari, Gazeta Wyborcza, Ale Historia 23 sierpnia 2016.
- Jarosław Hrycak, Historia Ukrainy 1772-1999, narodziny nowoczesnego narodu.
Anders to zdrajca i sprzedawczyk. Kogo on wyprowadził z tej Rosji – Żydów z których 3 tysiące, od razu w Palestynie zdezerterowało, razem z cywilami było ich 7 tysięcy. Ukraińców którzy się z Polską nie identyfikowali, za to mordowali polskich chłopów, na Wołyniu, w Małopolsce Wschodniej i na Lubelszczyźnie. Jedynie do Białorusinów nie można mieć większych pretensji, byli oni w większości tak samo prześladowani przez Rosjan jak Polacy. Ukraińscy SSmani w liczbie 3 tysięcy – którzy powinni zostać wydani Stalinowi. Zostali w 1945, dzięki Andersowi, który pełnił wtedy funkcję NW, ( po tym jak Anglicy pozbył się generałów – Sikorskiego – katastrofa lotnicza i Sosnkowskiego, dymisja na żądanie Anglii ), uznani za Polaków przez Anglików na życzenie Andersa, pomimo tego że część z tych kolaborantów Hitlera, brała udział w zbrodni Wołyńskiej. Zdrajca Anders napluł w twarz ofiarom zbrodni Wołyńskiej, które zginęły tylko dlatego że były Polakami. Sam Anders był kiepskim dowódcą, podczas Wojny Polskiej w 1939, niczym się nie wyróżnił poza nie wykonywaniem rozkazów, uchylaniem się od walki i opuszczeniem pola bitwy bez powiadomienia przełożonych. Postrzelony w czasie ucieczki przez Ukraińców ? lub Rosjan dostał się do niewoli, ale dziwnym trafem nie zginął w czasie zbrodni Katyńskiej pomimo faktu że był pułkowniku. W Rosyjskiej niewoli byli także Okulicki i Berling. Ale tylko Berling jest określany jako zdrajca, chociaż sanacja usunęła go z WP w sierpniu 1939 roku ? To ukraiński i zydowski pachołek Anders wydał wyrok śmierci na Berlinga ( który nigdy nie został jednak zatwierdzony przez rząd w Londynie ), za to że wyprowadził on z Rosyjskiej niewoli Polaków, których nie zabrał Anders. Monte Cassino to też w większości propaganda Wańkowicza. W rzeczywistości Polacy zajęli klasztor dopiero wtedy kiedy wycofali się z niego Niemcy zagrożeni okrążeniem przez wojsko Francuskie, w którym oficerami byli wprawdzie Francuzi, ale żołnierzami sami Arabi z LGBT, który równie dzielnie walczyli z Niemcami jak również zgwałcili włoskie kobiety i …włoskich mężczyzn. Anders wykrwawiał Polaków w głupim sztumie na Monte Cassino, pomimo tego że Anglicy i USA już w Teheranie 1943, sprzedali Stalinowi – 46% – 2RP skąd ci żołnierze pochodzili.
Jak widać postlondyńskie „bagienko” endeckie, teraz może bardziej ONR-owskie, ma się dobrze i „kwitnie”, wszędzie zwłaszcza w byłych i obecnych elitach władzy, widząc „żydów” i wszelkiej maści zdrajców oraz kłamców…
Niedługo sami siebie zaczniecie oskarżać, zjadać własny ogon…
Czy to że w Palestynie zdezerterowało 3 tysiące Żydów, których Anders wyprowadził z Rosji zamiast Polaków to kłamstwo ? Także 4 tysiące Żydowskich cywili pozostało w Palestynie, natomiast Polacy musieli dalej umierać na Syberii aż do czasu kiedy powstała armia Berlinga, z która wracali do Polski, ginąć po drodze – Lenini, Warszawa-pomoc dla powstańców- wał Pomorski-Budziszyn-Berlin. Co do tego jakim marnym dowódcą był Anders to radzę się zapoznać z jego działaniami we wrześniu 1939. Dlaczego w Katyniu nie zginął Berlinga, wie każdy, dziś już wiadomo że z NKWD współpracował także Okulicki, na Andersa jeszcze niema kwitów, co nie znaczy ze nie istnieją. A na dowódcę WP w Rosji był wyznaczony początkowo przez NW – gen. Sikorskiego – Stanisław Haller, który został zabity w zbrodni Katyńskiej. Hallera Rosjanie zamordowali a Anders przeżył. Dlaczego Anders doprowadził do uznania Ukraińskich SSmanów za obywateli 2 RP. Ci kolaboranci Hitlera zasługiwali na śmierć. Dlaczego NW gen. Sosnkowskiego wściekł się kiedy dowiedział się że Anders zgodził się na frontalny atak na Monte Cassino, który był przejawem głupoty i braku umiejętności dowodzenia przez Andersa ? Co zaś do Żydów to właśnie w tych dniach „dziękują” ,Polsce i Polakom za uratowanie ich nic niewartego życia, domagając się mienia bezspadkowego po obywatelach 2 RP wyznania mojżeszowego którzy zginęli z rąk Niemców w latach 1939-1945. Oczywiście to że 46% terytorium 2 RP nie należy już do Polski i państwo Izrael powstało w 1948 roku niema dla nich żadnego znaczenia. Polska ma płacić bo tak chcą Rosyjscy Żydzi, którzy wyjechali do Izraela po 1990 roku. Tak jestem antysemitą, bo takich jak ja którzy mówią o nich prawdę Nienawidzą Żydzi z Izraela i USA. W końcu Przedsiębiorstwo Holocaust, żyje z wymuszania odszkodowań już 76 lat od zakończenia 2 wojny światowej. Więc jeśli chcesz być poprawnym politycznie to oddaj coś tym Żydom z Izraela ze swojego osobistego majątku, ale Polski i Polaków w to nie wciągaj. Podaje tylko fakty, może niewygodne ale prawdziwe, bo na kłamstwie jeszcze nic trwałego nie zbudowano.
Jak czytam wasze – nacjonalistów różnej maści, ksenfobów – komentarze to robi mi sie niedobrze, że mówicie po Polsku… Gdyby przynajmniej po ruZZku – to byłoby mi łatwiej zrozumieć głębię waszej podłości.
U was jest tylko jeden „konik” Żydzi, Banderowcy i „uciemięzony kościół katolicki”
Twój zarzut, że w Palestynie zdezertoerowali Żydzi – jest takim samym absurdem jak radosne życie i „twórczość” twoich idoli takich jak Bąkiewicz czy Korwin Mikke.
A czemuże to mielbyi niby nie dezertrwać? Może z powodu „gett ławkowych” w przedwojennej Polsce?
Tacy jak ty plują na żyda nie dlatego, że to zły człowiek – tylko dlatego, że… jest Żydem.
Tacy jak ty dziś – nazywają bohaterski naród Ukriański – „Ukrami, Banderowcami i Upainą”
Tacy jak ty – wyzuci z czci i honoru nie możecie przeboleć, że miliony normalnych Polaków wspierają Ukrianę Walczącą, rozumiejąc tę walkę jako Polską Rację Stanu.
Każdy bdet który wypuściie na forach – przeciwko Ukrainie i jej bohaterskim obrońcom jest strzałem w plecy Polskiej Racji Stanu.
Nie ma dnia kiedy pod wiadomściami o kolejnym bestalstwie ruZZkich w Ukrianie – nie pojawi się wpis typu – „dobrze ukrom – za Wołyń”
Są tacy którzy strzelali by do was – nacjonalistów – ja gdybym miał do was „strzelać” to tylko z g ów na
Bo mózg nacjonalisty bilogicznie zbliżony jest do materii z której zbudowane są baranie jaja.
@Jery Dee Nie ZSRRaj sie i odpierrdol od NASZEGO KOSCIOLA,zeby w twojej drewnianiej chalupie nie spadla ci na glowe cegla!
@Anonim 14/16.08.2021 Nie dodac nic ujac – Pelna Zgoda!Amen
cyt. „najpierw została zdziesiątkowana pod Brodami (z okrążenia wyrwało się 3 tys. z 11 tys. żołnierzy)” k.cyt
Proszę o przybliżenie miejsca BRODY (?)
region lwowski
Autor to ruska onuca czy raczej ignorant i nieuk. Szandruk nigdy nie należał do SS.
@Otto esesmanska onuco, czy raczej ignorancie i nieuku, Pierre Dolish glupoty.