fot.domena publiczna Okręty podwodne ORP „Sęp” i ORP „Bielik” z wizytą w Rostocku w 1968 roku. Dowódcą „Sępa” był przez pewien czas Henryk Pietraszkiewicz (fot. domena publiczna)

10 kwietnia 2019 roku odszedł na wieczną wachtę kontradmirał Henryk Pietraszkiewicz. Miał 97 lat. Wydawać by się mogło, że po wieloletniej służbie oraz w związku z jego wkładem w nauczanie kolejnych pokoleń marynarzy zostanie pożegnany z honorami. IPN się na to nie zgodził, a AMW odmówiła komentarza.

Hieronim Henryk Pietraszkiewicz urodził się w 1923 roku na Wileńszczyźnie. W 1944 roku został wcielony do Armii Czerwonej, a następnie do Ludowego Wojska Polskiego. Służbę liniową rozpoczął w 1945 roku na froncie wschodnim. Brał udział w bitwie o Warszawę, w przełamywaniu Wału Pomorskiego, w bitwie o Kołobrzeg, w forsowaniu Odry, w operacji berlińskiej oraz w walkach nad Łabą. Po wojnie podjął studia w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Gdyni. Pierwsze stanowisko służbowe w Marynarce objął w 1949 roku jako dowódca ścigacza okrętów podwodnych ORP „Sprawny”.

Później został zastępcą dowódcy ORP „Sępa”, by wreszcie w latach 1951-1954 samodzielnie objąć dowodzenie. Później piął się po kolejnych stopniach kariery, zostając dowódcą 1. Brygady Okrętów Podwodnych, 9 Flotylli Obrony Wybrzeża oraz przez pewien czas był komendantem Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej, po czym przeszedł do Dowództwa Marynarki Wojennej. 18 listopada 1983 roku przeszedł w stan spoczynku. Choć oficjalnie nie pełnił już służby wojskowej, nieprzerwanie działał na rzecz polskiej Marynarki Wojennej. W 2001 roku otrzymał doktorat honoris causa Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.

Pożegnanie bez honorów?

Dzisiaj, 15 kwietnia na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni, odbył się pogrzeb kontradmirała Pietraszkiewicza. Emerytowanego oficera żegnały tłumy gdynian, przedstawiciele lokalnych władz oraz weterani i ludzie związani z Marynarką Wojenną, zabrakło jednak asysty wojskowej. Nie było ani kompanii honorowej, salwy, ani orkiestry. Jak podaje w materiale na ten temat „Onet”, ceremoniał wojskowy na pogrzebie Henryka Pietraszkiewicza zablokowany został przez IPN. Portal przytacza wypowiedź wiceadmirała Henryka Sołkiewicza, prywatnie przyjaciela zmarłego, który stwierdza:

Przez pożółkłe akta nie można oceniać całego dorobku tego wspaniałego człowieka. Inaczej jak zbydlęceniem nie mogę nazwać tego, że admirał nie będzie miał na pogrzebie asysty honorowej. To uderza w spoistość całego korpusu morskiego.

Jak podaje „Onet”, swoją decyzję Instytut Pamięci Narodowej uzasadnił tym, że w jego zasobach znajdują się akta świadczące o tym, że kontradmirał był tajnym współpracownikiem Informacji Wojskowej. W 19449 roku miał zostać zwerbowany jaro tw. „Trał”. Jak komentuje wiceadmirał Sołkiewicz:

Już wielu naszych kolegów zostało pochowanych niezgodnie z ceremoniałem wojskowym, ale akurat ten człowiek do ostatnich swoich dni był bardzo oddany sprawom Marynarki Wojennej. Decyzję o odebraniu mu asysty honorowej zapewne podjął któryś z „wyklętych” historyków IPN czerpiących wiedzę o minionym okresie powojennym nie z autopsji lecz z „jedynie słusznych” pojawiających się ostatnio publikacji i wątpliwej proweniencji zestawu akt personalnych. Takie sprawy należało wyjaśnić za życia pana admirała a nie czekać do jego śmierci, pozbawiając go możliwości złożenia wyjaśnień i obrony własnej godności.

Zwróciliśmy się z prośbą o komentarz odnośnie całej sytuacji do rzecznika prasowego Akademii Marynarki Wojennej. Kontradmirał Pietraszkiewicz był wszak przez pewien czas jej komendantem. Jak powiedział nam komandor porucznik Wojciech Mundt, Akademia Marynarki Wojennej i jej kadra nie zamierza komentować tej sytuacji. Polecił zwrócenie się w tej sprawie bezpośrednio do ministerstwa, lub do IPN. Na stronach instytutu nie udało nam się jednak znaleźć żadnej informacji odnośnie tego, który z pionów lub oddziałów zaangażował się w sprawę. Także na stronach MON brak informacji dotyczących sprawy kontradmirała Pietraszkiewicza.

Źródła informacji:

1. Najstarszy polski admirał odszedł na wieczną wachtę. IPN nie zgodził się na ceremoniał wojskowy na pogrzebie, onet.pl [dostęp 15.04.2019].
2. Nie żyje najstarszy polski admirał, IPN nie zgodził się na wojskowy pogrzeb. Marynarze oburzeni, gazeta.pl [dostęp 15.04.2019].
3. Zmarł admirał Henryk Pietraszkiewicz. IPN nie zgodził się na ceremoniał wojskowy na pogrzebie, rmf24.pl [dostęp 15.04.2019].