Najważniejsze rocznice

fot.Marcello Bacciarelli/domena publiczna Jan Olbracht panował w latach 1492-1501.

23 września 1492 roku Jan Olbracht został koronowany na króla Polski. Panował do czerwca 1501 roku.

Olbracht objął władzę po zmarłym w czerwcu 1492 roku ojcu, Kazimierzu IV Jagiellończyku, który wskazał go na swojego następcę. Wybrano go w trakcie sejmu elekcyjnego 27 sierpnia 1492 roku. Uroczystość koronacji odbyła się w Krakowie, w katedrze wawelskiej. Poprowadził ją prymas Polski, arcybiskup gnieźnieński Zbigniew Oleśnicki.

Po objęciu władzy Jan Olbracht potwierdził dotychczasowe przywileje polskiej szlachty. W przyszłości poszerzył je jeszcze o postanowienia zawarte w tzw. statutach piotrkowskich, które między innymi zakazywały mieszczanom nabywania majątków ziemskich i obejmowania urzędów państwowych.

Pierwszym wielkim wyzwaniem, które stanęło przed monarchą, była tocząca się od 1485 roku wojna z Turcją. Wkrótce zaczął planować wyprawę zbrojną do Mołdawii, by odzyskać nad nią zwierzchnictwo.

23 września 1976 roku czternastu działaczy opozycji (m.in. Jerzy Andrzejewski, Jacek Kuroń, Jan Józef Lipski i Antoni Macierewicz) powołało do życia Komitet Obrony Robotników (KOR) – pomagający ofiarom represji związanych z wydarzeniami 25 czerwca 1976.

Pierwotnym celem działania tej jawnej, niezależnej od władz instytucji społecznej miała być ekonomiczna i prawna pomoc poszkodowanym uczestnikom protestów czerwcowych, a także walka o pełną amnestię dla osób skazanych i aresztowanych oraz
walka o przywrócenie na poprzednie stanowiska ludzi wyrzuconych z pracy w związku z tymi protestami.

We wrześniu 1977 KOR, do którego weszli tymczasem m.in. Halina Mikołajska, Mirosław Chojecki, Bogdan Borusewicz, Adam Michnik i Leszek Kołakowski, zmienił nazwę na Komitet Samoobrony Społecznej „KOR” (KSS „KOR”) i poszerzył zakres swojej działalności, podejmując m.in. próby przełamania państwowego monopolu informacyjnego, a także inicjując tworzenie niezależnych instytucji naukowo-edukacyjnych (tzw. Latający Uniwersytet i Towarzystwo Kursów Naukowych) oraz ruchów społecznych, w szczególności w środowiskach studenckich (Studenckie Komitety Solidarności), robotniczych (Wolne Związki Zawodowe) i chłopskich (Komitety Samoobrony Chłopskiej) (notka autorstwa dr. hab. Zdzisława Zblewskiego).