Historia stosunków międzynarodowych i dyplomacji
To była najpotężniejsza flota w dziejach. Dlaczego dziś nikt o niej nie pamięta?
„Jeśli ludzie służą swemu księciu z najwyższą lojalnością, nie mogą nic zrobić, a jeśli czczą bogów z najwyższą szczerością, nie ma modlitwy, która nie zostanie wysłuchana” – czytamy w XV-wiecznej inskrypcji admirała Zhenga He. Modły chińskiego dowódcy musiały...
Od nich zależał los ludzkości. Jak chroniono polityków podczas II wojny światowej?
Konferencje w Teheranie, Jałcie i Poczdamie stały się miejscem, gdzie politycy Wielkiej Trójki – Winston Churchill, Józef Stalin i Franklin Delano Roosevelt (na ostatnim spotkaniu Harry Truman) – zdecydowali o kształcie powojennej Europy. Należało zapewnić im odpowiednią ochronę,...
„Boże chroń króla” – Fajsala
Sto lat temu królem Iraku został książę Fajsal ze starej dynastii Haszymidów. Jego koronacja miała symbolizować przejęcie władzy przez Arabów, ale w rzeczywistości była dobitnym przykładem dominacji Brytyjczyków na Bliskim Wschodzie.
Azyl w… ZSRR. Cała rodzina uciekła z Ameryki do Związku Radzieckiego. Dlaczego?
Zazwyczaj to obywatele ZSRR lub innych państw z Europy Środkowo-Wschodniej ubiegali się o azyl na Zachodzie. Ale w 1986 roku role się odwróciły – amerykańska rodzina Lockshin otrzymała status uchodźców politycznych w Związku Radzieckim.
„Niemiecki element” w koronie brytyjskiej. Niewygodne związki rodziny królewskiej z nazistami
Reputację brytyjskiej rodziny królewskiej poważnie naruszył fakt, że wszystkie cztery rodzone siostry księcia Filipa – narzeczonego księżniczki Elżbiety – wyszły za mąż za niemieckich książąt, którzy byli członkami partii nazistowskiej. Mało brakowało, by ślub następczyni tronu i jej...
Brytania nie zawsze panowała nad falami. Największe upokorzenie w historii Royal Navy
„Prawda jest taka, że tak bardzo się boję, że całe królestwo jest zgubione” – zanotował 12 czerwca 1667 roku sekretarz Royal Navy Samuel Pepys. Pędząca ku bazie królewskiej floty w Chatham holenderska eskadra adm. Michiela de Ruytera była...
Najsłynniejsze lotnisko Europy. To tu lądowały porywane przez Polaków samoloty
Na początku lat 80. nazwę LOT odczytywano jako Lot – Okęcie – Tempelhof. Nic dziwnego. Co czwarty samolot porwany na świecie wystartował z polskich lotnisk, większość z nich wylądowała właśnie na Tempelhof. Ten pierwszy nowoczesny port lotniczy na...
Odwieczni wrogowie i wierni sojusznicy? Burzliwe dzieje najdziwniejszej pary Europy
Czy w dobie wojny krymskiej był ktoś bardziej niezadowolony z połączenia sił Wielkiej Brytanii i Francji przeciwko carskiej Rosji niż lord Raglan? Zapewne nie. Głównodowodzący wojskami Albionu tak niechętnie odnosił się do żołnierzy Napoleona III, że wrogich Rosjan...
Sen wariata. Ten nazistowski zbrodniarz postanowił na własną rękę zaprowadzić pokój na świecie
Gdy Hess, druga osoba w NSDAP, zapytał swego Führera, czy ten nadal chciałby pokoju z Wielką Brytanią, tak jak pisał w „Mein Kampf”, ten odpowiedział, że owszem. Trochę na odczepnego, bo jego myśli zaprzątnięte były planami inwazji na...
Był więziony i torturowany. Po śmierci jego ciało poćwiartowano i oblano kwasem. To zabójstwo zmieniło historię całego kontynentu!
W tym roku mija 60 lat od zabójstwa pierwszego premiera Demokratycznej Republiki Konga – Patrice’a Lumumby. W historię jego morderstwa wplątane były rządy Królestwa Belgii, USA, ZSRR, a także ONZ, międzynarodowe konsorcja i władze zbuntowanej prowincji. Niesłychanie zagmatwana...
Jedyny atomowy okręt podwodny, który zatopił jednostkę przeciwnika
Podczas wojny o Falklandy HMS „Conqueror” stał się pierwszym w historii – i jak na razie jedynym – atomowym okrętem podwodnym, który zatopił jednostkę przeciwnika. Ofiarą Brytyjczyków padł argentyński krążownik „General Belgrano”.
Stosunki Polska–NRD. „Przyjaźń”, która nie wytrzymała próby czasu. Co podzieliło „bratnie” narody?
Dziś już coraz mniej osób pamięta, że kiedyś na zachodzie graniczyliśmy z nieistniejącym obecnie państwem – Niemiecką Republiką Demokratyczną. Ponieważ NRD należała do bloku „państw socjalistycznych”, oficjalnie była naszym przyjacielem. W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych mogło się nawet...
Zróbmy sobie komunistyczny raj, czyli północnokoreańska ideologia Dżucze
Ideologia Dżucze opiera się na myśleniu, że wszystko należy do człowieka po to, aby mu służyć. Pozwala na stworzenie niezniszczalnej więzi miedzy ludzkimi masami i Wodzem. Oznacza możliwość zbudowania niezależności i suwerenności. Obywatele mogą używać swoich talentów i...
Najkrótsza wojna w dziejach ludzkości trwała... 38 minut. Kto ją zwyciężył?
Była najkrótszym konfliktem zbrojnym w historii ludzkości. Trwała zaledwie 38 minut. W tym czasie Brytyjczycy zdołali wypowiedzieć wojnę, zaatakować siły zanzibarskie i zawrzeć pokój. Wszystko to wydarzyło się 27 sierpnia 1896 roku.
„Więcej rzezi, więcej nieszczęść niż zrodziło się kiedykolwiek przedtem”. Okręty Goeben i Breslau zmieniły bieg wielkiej wojny
Późną wiosną 1973 roku opuszczono turecką banderę na krążowniku liniowym Yavuz. Tym samym żywot zakończył najstarszy okręt tej klasy, który jeszcze jako niemiecki Goeben przedarł się w 1914 roku do Konstantynopola. Dołączył do swego towarzysza walki, lekkiego krążownika...
Trzy lata wolności. Sto lat temu upadła Demokratyczna Republika Gruzji
25 lutego 1921 roku żołnierze Armii Czerwonej weszli do stolicy. Niecały miesiąc później Demokratyczna Republika Gruzji została zaanektowana przez Rosję. Tym samym naród, który tak długo walczył o swoją niepodległość, po raz kolejny ją utracił, dostając się pod...
Pisarz i szpieg. Komu naprawdę służył Kim Philby?
Służyli państwu, którego nie znali, w imię ideologii, której nawet do końca nie zgłębili – tak mawiano o brytyjskich sympatykach komunizmu. Niektórzy, jak Kim Philby, posunęli się nawet do zdrady. Inni, jak pisarz Graham Greene, przyjęli to z...
Państwo zakonu krzyżackiego – maszyna do podbojów
Gdy w 1226 roku Konrad Mazowiecki przyznał ziemię chełmińską i michałowską Zakonowi Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego, nie miał świadomości, z jak sprawnym i konsekwentnym partnerem ma do czynienia. Kilkadziesiąt lat później Krzyżacy nie tylko spacyfikowali wszystkie...
„Ja wam zagram hymn Polski. I proszę wstać”. Rubinstein – człowiek, który podniósł na nogi założycieli ONZ
„Tutaj, w tej sali, chcecie urządzić szczęśliwą przyszłość świata. Brakuje mi chorągwi Polski, za którą walczyliście. Ja tego nie mogę tolerować. Ja wam zagram hymn polski. I proszę wstać!” – powiedział polski pianista. I wstali. Kim był człowiek,...
Pikielhauby w Nowym Jorku. Sny o potędze II Rzeszy
„Jednym słowem, nie chcemy nikogo usuwać w cień, ale my też żądamy naszego miejsca pod słońcem” – dobitnie oświadczył podczas obrad Reichstagu w 1897 roku ówczesny minister spraw zagranicznych II Rzeszy Bernhard von Bülow. W gabinetach i salach...
Od Korsyki do Świętej Heleny. Wszystkie wyspy Napoleona
Gdy jesienią 1815 roku – parę miesięcy po klęsce pod Waterloo – Napoleon Bonaparte spojrzał po raz pierwszy na bazaltowe zbocza Świętej Heleny, wyłaniające się zza horyzontu, bez słowa wrócił do swojej kajuty na brytyjskiej fregacie Northumberland. Przecież...
Szachy. Niezwykła historia „królewskiej gry”
Choć początkowo była to gra iście królewska, to z czasem szachy stały się dostępne dla wszystkich. Za bierki szachowe łapały takie osobistości jak Napoleon Bonaparte czy Józef Piłsudski. W cieniu „zimnej wojny” rozegrał się prawdziwy szachowy bój. Rywalizacja...
W grudniu 1980 roku nad Polską wisiało widmo bratniej „pomocy”. Rosjanie tylko czekali na rozkaz ataku…
40 lat temu świat na chwilę wstrzymał oddech. 8 grudnia 1980 roku radzieckie wojska były gotowe do inwazji na Polskę. Do ataku przyszykowano – wedle CIA – nawet jednostki spadochronowe. A przecież nad Wisłą i tak stacjonowało kilkadziesiąt...
Traktat PRL–RFN. Jak w 1970 roku usiłowano „znormalizować” stosunki polsko-niemieckie?
To był chyba najszczęśliwszy dzień Władysława Gomułki jako przywódcy Polski – 50 lat temu, 7 grudnia 1970 roku, zawarto polsko-niemiecki układ graniczny. Nawet przeciwnicy systemu uważali, że to ważny dokument. Radość Gomułki nie trwała jednak długo. Wkrótce zmiotły...
Polowanie na kapitana Żychonia. Jak Niemcy usiłowali się pozbyć asa polskiego wywiadu?
Uwieść, upić, uprowadzić. A w ostateczności zabić – takie zadanie od Abwehry otrzymała piękna Czesława Bociańska. Jej ofiarą miał być nie byle kto, bo szef bydgoskiej ekspozytury Oddziału II Sztabu Głównego Jan Henryk Żychoń, as polskiego wywiadu.