Czy przyjdzie nam wyrzucić podręczniki do historii? Wygląda na to, że Pompeje zostały zniszczone później niż sądzono!

fot.domena publiczna Karl Bryullov, Ostatni dzień Pompejów (fot. domena publiczna)

Wybuch Wezuwiusza w 79. roku naszej ery to jedno z tych wydarzeń, które ukształtowały świat starożytny. Eksplozja wulkanu zmiotła z powierzchni ziemi dwa miasta, a jej następstwa wpłynęły na życie tysięcy ludzi. Sensacyjne znalezisko pokazuje jednak, że… naukowcy kompletnie pokręcili datę katastrofy.

Dotychczas podręczniki poświęcone historii starożytnej podawały jako datę wybuchu Wezuwiusza końcówkę sierpnia 79. roku naszej ery. Wszystko za sprawą Pliniusza Młodszego, który był naocznym świadkiem słynnej katastrofy.

Obserwował on erupcję w 79. roku ze swojej willi po drugiej stronie zatoki. Swoje wspomnienia z tego feralnego dnia zrelacjonował dwadzieścia lat później słynnemu rzymskiemu historykowi Tacytowi, wymieniając w swoim liście datę 24 sierpnia. Opisał także wyprawę swojego wuja Pliniusza Starszego, który jako dowódca eskadry rzymskich okrętów popłynął do Pompejów, by zobaczyć z bliska skutki erupcji, a gdy dostrzegł ogrom zniszczenia, rzucił się na ratunek pompejańczykom. Nigdy nie wrócił z tej wyprawy – prawdopodobnie udusił się z powodu wysokiego stężenia pyłów w powietrzu.

Odkrywanie zaginionego miasta

W Pompejach ciągle prowadzone są prace konserwacyjne oraz wykopaliska. Właśnie doszło do sensacyjnego odkrycia. Wygląda na to, że Pliniusz Młodszy… podał Tacytowi złą datę! W ruinach Pompejów znaleziono napis wykonany węglem, którego autorem był prawdopodobnie robotnik odnawiający dom. Znajduje się na nim data: 16. dzień przed kalendami listopadowymi, czyli według dziś obowiązującego kalendarza 17 października.

fot.beckymccray, lic. CC0 Ruiny Pompejów (fot. beckymccray, lic. CC0)

Węgiel jest tak delikatnym i nietrwałym materiałem pisarskim, że napis nim wykonany nie mógłby przetrwać długo. Nowa teoria datuje zatem wybuch Wezuwiusza na 24 października 79. roku. Jak przypomina portal bbc.com, spekulacje odnośnie późniejszej daty erupcji krążyły wśród badaczy już od dawna. W mieście znajdowano bowiem pozostałości jesiennych warzyw i owoców oraz paleniska służące do ogrzewania.

Oryginały listów Pliniusza Młodszego do Tacyta nie przetrwały. Badacze bazują zatem na ich kopiach i przekładach wykonanych przez wieki. Być może niewłaściwa data wynika z błędu w tłumaczeniu lub przy przepisywaniu. Niestety tego się już raczej nie dowiemy.