fot.Tasnim News, lic. CC BY-SA 4.0 Zniszczenia dokonane w Mosulu przez bojowników ISIS, meczet Al Nouri (fot. Tasnim News, lic. CC BY-SA 4.0)

Bojownicy Państwa Islamskiego zasłynęli nie tylko brutalnością i fanatyzmem, ale też niezwykłą konsekwencją w niszczeniu unikatowych zabytków. Teraz archeolodzy intensywnie pracują w miejscach, z których ISIS zostało wyparte. Właśnie znaleźli inskrypcje potwierdzające istnienie biblijnego króla.   

W czerwcu 2014 roku ISIS zaatakowało i zajęło Mosul, drugie co do wielkości irackie miasto. Warto podkreślić, że dzisiejszy Mosul to nic innego jak znana z Biblii (m.in. z „Księgi Rodzaju”) starożytna Niniwa. 24 lipca 2014 roku bojownicy wysadzili w powietrze grobowiec proroka Jonasza znajdujący się w mieście. Co ciekawe, o tej postaci wspomina także Koran, jednak świątynia była ośrodkiem kultu innego odłamu islamu niż ten wyznawany przez dżihadystów.

Wraz ze stopniowym wypieraniem sił ISIS z Mosulu do pracy przystąpili archeolodzy, którzy muszą oszacować skalę zniszczeń oraz zabezpieczyć zabytki. Jak się okazało, bojownicy w poszukiwaniu skarbów do splądrowania zaczęli drążyć pod grobowcem Jonasza tunele. W pewnym sensie powinniśmy być im za to wdzięczni.

Dzięki działalności rabusiów odsłonięte zostały ruiny pałacu biblijnego króla asyryjskiego Sennacheryba z VII wieku p.n.e. Budowla została odnowiona przez jego syna, Asarhaddona. Eleanor Robson, szefowa Brytyjskiego Instytutu Badań nad Irakiem, powiedziała, że ​​zniszczenia dokonane przez terrorystów otworzyły drogę do „fantastycznego znaleziska”.

Iracka archeolożka Layla Salih znalazła w tunelach marmurowy napis wykonany pismem klinowym dotyczący Asarhaddona. Choć jego imię nie pojawia się wprost, w inskrypcji użyto określeń odnoszących się tylko do niego, między innymi do tego, że odbudował Babilon po śmierci ojca.

fot.Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg), lic. CCA-SA 4.0 Atak Asyryjczyków na miasto Lachish za panowania Sennacheryba (fot. Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg), lic. CCA-SA 4.0)

W 2. Księdze Królewskiej Starego Testamentu opisana jest nieudana próba podboju Jerozolimy, jaką podjął Sennacheryb. Gdy powrócił on do swojej stolicy, został zamordowany w pałacu przez własnych synów, a władzę przejął Asarhaddon. Jedna z inskrypcji odkrytych w tunelach głosi: „Pałac Asarhaddona, silnego króla, króla świata, króla Asyrii, zarządcy Babilonu, króla Sumeru i Akadu, króla królów Dolnego Egiptu, Górnego Egiptu i Kusz”.

Materiał archeologiczny pod grobowcem Jonasza byłby znacznie bogatszy, jednak bojownicy splądrowali stanowisko. Jak szacują iraccy eksperci, kilkaset zabytków zostało zrabowanych w celu sprzedania ich na czarnym rynku dzieł sztuki. Na spotkaniu pomiędzy naukowcami z Iraku i z krajów Zachodu ustalono, że podjęte zostaną skoordynowane wysiłki w celu przywrócenia irackiego dziedzictwa kulturowego.

Gdy „kalifat islamski” osiągnął swoje szczytowe rozmiary w 2014 roku, na terenie opanowanym przez dżihadystów znalazło się ponad 4000 stanowisk archeologicznych. Jednym z tych, które ucierpiało najbardziej jest starożytne asyryjskie miasto Nimrud. Bojownicy ISIS, sprowadziwszy buldożery, zrównali je z ziemią w osiemdziesięciu procentach, pomagając sobie materiałami wybuchowymi.

Źródła informacji:

1. Archeologiczna niespodzianka odkryta pod grobowcem biblijnego proroka, dzienniknaukowy.pl.
2. Islamic State looting uncovers ancient palace beneath Jonah’s Tomb, timesofisrael.com.
3. Looters’ Tunnel Uncovers Archeological Surprise, historyinorbit.com.