fot.colasito77, lic. CC BY 2.0 Wojciech Jaruzelski (fot. colasito77, lic. CC BY 2.0)

Ceny poszybowały w górę, ale wraz z nimi podniesiono i pensje. W życie weszła też ustawa pozwalająca na swobodne prowadzenie działalności gospodarczej. A to wszystko mimo, że społeczeństwo odrzuciło w referendum założenia „drugiego etapu reformy”.

„Drugi etap reformy” to propagandowe określenie działań władz, zapowiedzianych przez I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR Wojciecha Jaruzelskiego podczas odbywającego się w dniach 29 czerwca – 3 lipca 1986 roku X Zjazdu PZPR i zapoczątkowanych ogłoszeniem 17 kwietnia 1987 roku Tez w sprawie II etapu reformy gospodarczej, przygotowanych przez rządową Komisję ds. Reformy Gospodarczej.

Niechciany etap wyścigu

Określenie to sugerowało kontynuację rozpoczętych w 1981 roku i w praktyce zaniechanych po wprowadzeniu stanu wojennego wysiłków reformatorskich, przy czym ich wznowienie uzależniono od skali społecznego poparcia dla propozycji władz.

Ponieważ jednak znaczna część społeczeństwa utraciła już wiarę w możliwość naprawy gospodarki przez autorów stanu wojennego (nawiązując do kolarskich skojarzeń, dowcipkowano, że niezależnie od liczby etapów, reforma i tak zakończy się „kryterium ulicznym”, czyli masowymi protestami niezadowolonego społeczeństwa), wynik przeprowadzonego 29 listopada 1987 referendum w sprawie założeń drugiego etapu reformy nieoczekiwanie okazał się porażką ekipy rządzącej.

fot.domena publiczna Świątynia luksusu w siermiężnych czasach – Pewex. Nawet w najtrudniejszych ekonomicznie czasach można było kupić w nim za dewizy wszystkie najważniejsze produkty (fot. domena publiczna).

Reforma czyli podwyżki

Mimo tej przegranej, a także mimo negatywnego zaopiniowania zmodyfikowanych założeń reformy przez działającą przy Sejmie Radę Społeczno-Gospodarczą (25 stycznia 1988 roku) gen. Jaruzelski zdecydował się na działania naprawcze, wprowadzając od 1 lutego 1988 roku podwyżkę cen podstawowych artykułów żywnościowych o 40%, opłat pocztowych o 50%, wyrobów spirytusowych o 46%, wyrobów tytoniowych o 40%, czynszów o 50%, benzyny o 60% oraz biletów PKP i PKS o 50%.

Jednocześnie zwiększono płace (o 6000 zł) oraz renty (o 3200 zł). Wdrażanie założeń reformy nabrało tempa po uchwaleniu 11 maja 1988 roku przez Sejm ustawy o nadzwyczajnych uprawnieniach dla Rady Ministrów w realizacji reformy gospodarczej.

fot.Piotr1952 fotopolska.eu, lic. CCA-SA 3.0 Sklep z czasów PRL – inscenizacja muzealna (fot. Piotr1952 fotopolska.eu, lic. CCA-SA 3.0)

Początek wolnej gospodarki

Na tej podstawie jeszcze w 1988 roku podjęto decyzje rozszerzające samodzielność przedsiębiorstw państwowych. W miejsce zlikwidowanej Komisji Planowania przy Radzie Ministrów utworzono Centralny Urząd Planowania, pomyślany jako „organ sztabowo-konsultacyjny” dla rządu, wydzielono z Narodowego Banku Polskiego dziewięć państwowych banków kredytowych, a także rozpoczęto prace przygotowawcze do demonopolizacji polskiej gospodarki.

Najważniejszym osiągnięciem „drugiego etapu reformy” było uchwalenie 23 grudnia 1988 roku ustawy o podejmowaniu działalności gospodarczej oraz ustawy o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych. W pierwszej z nich stwierdzano m.in., że podejmowanie działalności gospodarczej „jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach”, co stanowiło ważny krok w kierunku umożliwienia szybkiego rozwoju polskiej przedsiębiorczości prywatnej.

Źródło:

Powyższy tekst ukazał się pierwotnie jako jedno z haseł Abecadła PRL-u. Pozycja autorstwa Zdzisława Zblewskiego została opublikowana nakładem wydawnictwa Znak w 2008 roku.

Tytuł, lead, ilustracje wraz z podpisami, wytłuszczenia, podział akapitów oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst poddano podstawowej obróbce redakcyjnej.

Fascynujący obraz życia w komunistycznej Polsce

Jerzy Kochanowski

Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957

Marzec 1953. Umiera Stalin.Marzec 1956. Umiera Bierut.Z mroków stalinizmu wyłania się nowy porządek.Ale nie o tym jest ta książka.Jest o zwykłych ludziach sprzed sześciu dekad. O Polakach, którzy pragnęli odrobiny normalności po latach terroru. O wyglądaniu zza „żelaznej kurtyny”.Jest też o pieniądzach i korupcji, pracy i bezrobociu, chuligaństwie i prostytucji, wyborach miss i świadomym macierzyństwie, otwarciu na świat i marzeniach o własnym samochodzie.O młodzieży wieku atomowego, tęsknocie za Zachodem i roli Kościoła. O namiastce wolności, która wtedy wydawała się czymś …

Sklep	Format	Zwykła cena	Cena dla naszych czytelników
paskarz.pl		59.90 zł	29.95 zł idź do sklepu »