Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Dlaczego neandertalczycy byli głupsi od ludzi? Jest nowa, zaskakująco prosta teoria

Paleolityczne malowidła ścienne z jaskini Chauveta we Francji

fot.Thomas T., CC BY-SA 2.0 Paleolityczne malowidła ścienne z jaskini Chauveta we Francji

Neandertalczycy potrafili wytwarzać skomplikowane narzędzia i mieli duże mózgi. A jednak – w przeciwieństwie do ludzi epoki kamienia nie pozostawili po sobie żadnych malowideł czy innych dzieł sztuki. To dlatego, że nie rzucali dzidami – twierdzi profesor Richard Coss z Uniwersytetu Kalifornii.

Już około czterdziestu tysięcy lat temu nasi przodkowie tworzyli złożone malowidła, przedstawiające zwierzęta i ludzkie sylwetki. Na ścianach jaskiń zamieszkiwanych w epoce paleolitu naukowcy odnajdują obrazy ukazujące całe stada lwów, hieny, nosorożce czy sowy.

Wszystko to są jednak dzieła homo sapiens. Neandertalczycy nie pozostawili po sobie podobnego dziedzictwa. Emerytowany profesor psychologii z Uniwersytetu Kalifornii twierdzi, że mogło to wynikać… ze stosowania odmiennych technik polowania.

Jak wyjaśnia Richard Coss, neandertalczycy zamieszkujący Eurazję dźgali zwierzęta podchodząc bezpośrednio do nich, podczas gdy wcześni ludzie, żyjący w Afryce, preferowali łowy z dystansu – miotając dzidy bez zbliżania się do upatrzonych ofiar. Różnica wynikała w dużym stopniu z odmiennego zachowania zwierząt, z którymi stykali się przedstawiciele tych dwóch gatunków. Przykładowo afrykańskie zebry były o wiele bardziej płochliwe od europejskich dzikich koni.

„Neandertalczycy potrafili wizualizować mentalnie widziane wcześniej zwierzęta, robili to z pamięci. Nie byli jednak zdolni do zamienienia tych mentalnych obrazów na skoordynowane ruchy dłoni, koniecznie do wykonania rysunku” – twierdzi Richard Coss, którego kariera w dużym stopniu koncentrowała się na historii ludzkiej ewolucji i rozwoju sztuki.

Malowidło z tzw. Jaskini Bestii na pustyni libijskiej

fot.Clemens Schmillen, CC BY-SA 3.0 Malowidło z tzw. Jaskini Bestii na pustyni libijskiej

Badacz doszedł do wniosku, że proces mentalny konieczny dla stworzenia ściennego malowidła podobny był do tego, który myśliwi epoki kamienia stosowali, by wyobrazić sobie łuk, po którym lecieć będzie do celu ich dzida.

Niewykluczone nawet – w opinii Cossa – że ówczesne dzieła sztuki odgrywały rolę swoistych… narzędzi treningowych dla myśliwych. Neandertalczycy, polujący z bliska, podobnych instruktaży nie potrzebowali, a przyjęte techniki łowów sprawiły, że nigdy nie wyrobili sobie oni koordynacji wzrokowo-ruchowej koniecznej dla tworzenia własnych malowideł. Tym samym: nie mogli doświadczyć tej samej co ludzie ścieżki rozwoju społecznego.

Praca Cossa została opublikowana w czasopiśmie naukowym „Evolutionary Studies in Imaginary Culture”. Jej omówienie zostało zamieszczone w serwisie internetowym Uniwersytetu Kalifornii.

Komentarze (3)

  1. Przemysław Lipowski Odpowiedz

    Neandertalczycy nie tworzyli malowideł naskalnych? Polecam artykuł: http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C28414%2Cneandertalczyk-tworzyl-sztuke-naskalna-ponad-64-tys-lat-temu.html
    Neandertalczycy wcześniej od homo sapiens sapiens (jestem zwolennikiem klasyfikacji homo sapiens neanderthalensis) stosowali pochówek rytualny, wcześniej też opiekowali się rannymi osobnikami, wcześniej zaczęli rozniecać ogień oraz stosować narzędzia kamienne i drewniane, a pierwszym odnalezionym śladem ludzkiej twórczości naskalnej był odcisk dłoni właśnie neandertalczyka.
    Dodam jeszcze moje pięć groszy na temat wyginięcia neandertalczyków. Wiadomo, że współczesne populacje ludzkie nie zawierają mtDNA neandertalczyka, ale 1-4% DNA pozaafrykańskiego człowieka współczesnego pochodzi od neandertalczyka. Wniosek z tego jest prosty – to mężczyźni neandertalczycy zapładniali kobiety homo sapiens sapiens, a dla mężczyzn homo sapiens sapiens kobiety neandertalskie były niedostępne. Wynikać to może z dominacji neandertalczyków, którzy górowali nad homo sapiens sapiens pod względem kulturowym, technologicznym i jakżeby inaczej – siłowym. Być może neandertalczykom zawdzięczamy powstanie białej i żółtej odmiany człowieka i prosty wniosek z tego, że wcale nie wyginęli, a jedynie zostali wchłonięci do gatunku homo sapiens sapiens.

  2. Malgorzata Gwozdz Odpowiedz

    Polecam film na youtube „Neandertalska apokalipsa”, bardzo ciekawy jezeli ktos interesuje sie tematem. Tam mozna uzyskac inne onformacje.

Odpowiedz na „Malgorzata GwozdzAnuluj pisanie odpowiedzi

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.