fot.domena publiczna Portret Władysława Jagiellończyka.
Władysław Jagiellończyk (ur. 1 III 1456 w Krakowie, zm. 13 III 1516) – królewicz polski, król Czech od 1471, król Węgier od 1490, najstarszy syn Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, córki Albrechta II Habsburga, króla Niemiec, Czech i Węgier.
Od dwunastego roku życia wychowywał się pod opieką Jana Długosza. Przeznaczony był przez ojca na tron czeski i węgierski z powołaniem się na prawa matki, wnuczki Zygmunta Luksemburskiego. Ze względu na trudną sytuację w Czechach Jerzy z Podiebradu zdecydował się wskazać go na swojego następcę na zjeździe w Głogowie w 1462 roku. Po śmierci Jerzego (1471) zebrane w Kutnej Horze stany czeskie potwierdziły ten wybór. 16 lipca 1471 roku poselstwo panów czeskich przybyło do Krakowa i ofiarowało piętnastoletniemu Władysławowi koronę. Uroczysty wjazd do Pragi odbył się 19 sierpnia, a 25 sierpnia Władysław został koronowany na króla Czech.
Społeczeństwo czeskie było głęboko rozbite i tylko część (utrakwiści) poparła ten wybór. Katolicy, szukający oparcia w Stolicy Apostolskiej, opowiedzieli się za Maciejem Korwinem (wybranym przez nich na króla już w 1469), co doprowadziło do trwających wiele lat walk, do których została wciągnięta także Polska. Spór zakończył się dopiero w 1478 roku kompromisowym pokojem w Ołomuńcu, pozostawiającym dożywotnio w rękach Macieja Korwina Śląsk, Łużyce i Morawy. Z kolei sytuację w samych Czechach ustabilizowała umowa religijna zawarta w 1485 roku na sejmie w Kutnej Horze, która zawieszała na 32 lata walki katolików i utrakwistów. Nie wiadomo, w jakiej mierze umowa ta była zasługą samego Władysława i tradycyjnej jagiellońskiej tolerancji.
Po śmierci Macieja Korwina (1490) do walki o tron węgierski stanęło czterech kandydatów, w tym Jan Olbracht i Władysław. Część szlachty węgierskiej okrzyknęła królem Olbrachta, natomiast możni węgierscy, sprzeciwiający się silnej władzy królewskiej, dokonali 15 lipca 1490 roku elekcji Władysława. Wybór ten uzależniano od zaprzysiężenia stanom węgierskim poszanowania ich woli, praw i rezygnacji z reform wprowadzonych przez Macieja Korwina. Jednocześnie unia czesko-węgierska pozostawiała w zależności od Węgier Morawy, Śląsk i Łużyce.
Bratobójcza walka o tron węgierski (1490–1492) ujawniła brak solidarności miedzy członkami dynastii jagiellońskiej oraz w znakomity sposób ułatwiła Maksymilianowi I Habsburgowi wymuszenie na Władysławie, w traktacie pokojowym z 7 grudnia 1491 roku, prawa do dziedziczenia przez Habsburgów tronu węgierskiego po śmierci Władysława lub jego potomków.
Brak porozumienia między braćmi zaznaczył się także po śmierci Kazimierza IV Jagiellończyka, gdy swoją kandydaturę do tronu polskiego wysunął sam Władysław (później popierał najmłodszego brata Zygmunta). Do nawiązania bliższej współpracy między Jagiellonami doszło dopiero na kongresie w Lewoczy w 1494 roku.
Długie rządy Władysława w Czechach i na Węgrzech przypadły na bardzo trudny okres, w którym do władzy w obu krajach doszli wielcy panowie. Mieli oni powtarzać królowi: Tyś nasz król, a my twoi panowie. Wyrażanie zgody na takie traktowanie, powtarzanie słowa „dobrze”, spowodowało nadanie mu przydomka „król dobrze” (rex bene). W opinii ambasadora Wenecji, Władysław był człowiekiem pobożnym, religijnym, nie złościł się, nie wierzył w zło, nikogo nie skazał na śmierć, ale i też nie miał posłuchu. Po wyborze na króla Węgier opuścił Pragę i pojawił się tam tylko trzykrotnie, co wynikało z żądań Węgrów, by król przebywał stale na terenie kraju. Mimo to odbudował w Pradze rezydencję królewską i katedrę. Działania te świadomie nawiązywały do tradycji Luksemburgów, a szczególnie do cesarza Karola IV, którego czuł się następcą, co wpoiła mu jego matka Elżbieta.
Wiele komplikacji wywołały małżeństwa Władysława. Pierwsze zawarł w 1476 roku z Barbarą (zm. 1515), córką Albrechta, margrabiego brandenburskiego, wdową po Henryku XI, księciu głogowsko-krośnieńskim, jednak małżeństwo to nigdy nie zostało skonsumowane. Drugi raz ożenił się potajemnie, z przyczyn politycznych, w 1490 roku (co pomogło mu uzyskać koronę węgierską) z Beatrycze (zm. 1508), wdową po Macieju Korwinie. Oba te małżeństwa zostały unieważnione przez papieża 7 kwietnia 1500 roku: pierwsze, gdyż nie zostało skonsumowane, drugie z powodu bigamii.
W 1502 roku zawarł trzecie małżeństwo z księżniczką francuską Anną (zm. 1506), córką Gastona II de Foix Grailly, hrabiego de Candale. Z tego małżeństwa urodziła się córka Anna (1503–1547), która została żoną Ferdynanda, arcyksięcia austriackiego i cesarza rzymskiego, oraz syn Ludwik (1506–1526), król czeski i węgierski, ożeniony z Marią, córką Filipa I Pięknego, króla Kastylii. Bezpotomna śmierć młodego króla Ludwika w bitwie z Turkami pod Mohaczem w 1526 roku pozbawiła dynastię jagiellońską tronu czeskiego i węgierskiego.