Wyprawa wileńska, ofensywa wileńska, zajęcie Wilna, bitwa o Wilno (19–21 kwietnia 1919) – polska operacja zaczepna przeciwko bolszewikom na litewsko-białoruskim teatrze rozpoczynającej się wojny polsko-bolszewickiej.
Początkiem dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego „wyprawy wileńskiej” było natarcie kawaleryjskiej grupy uderzeniowej płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego (842 szable). Wyruszyła ona z rejonu Papierni, odległej o 130 km od miasta. Wczesnym rankiem w Wielką Sobotę zaatakowała Wilno, zaskakując całkowicie zajmujących je bolszewików.
Najpierw opanowano dworzec kolejowy, co umożliwiło dotarcie 2 Dywizji Piechoty Legionów gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, który też objął dowództwo nad całością walk. Rozstrzygający bój o Wilno rozegrał się 20 kwietnia w południowo-zachodniej części miasta. Wyparte oddziały Armii Czerwonej kilka dni później podjęły nieudaną próbę odbicia Wilna.
Autor hasła:
Prof. dr hab. Tomasz Gąsowski – historyk, specjalista z zakresu dziejów politycznych, społecznych i militarnych ziem polskich w XIX stuleciu. Pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Akademii Ignatianum. Autor rozprawy habilitacyjnej „Między gettem a światem. Dylematy ideowe Żydów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku”, a także takich publikacji jak „Pod sztandarami Orła Białego” czy „Ziemie polskie w latach wielkiej wojny”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Źródło:
Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.
Wybrane bitwy pierwszej fazy wojny polsko-bolszewickiej:
-
Pierwsza bitwa o Pińsk (luty-marzec 1919)
-
Bitwa o Lidę (16-17 kwietnia 1919)
-
Wyprawa wileńska (19–21 kwietnia 1919)
-
Pierwsza bitwa o Mińsk Litewski (31 lipca-8 sierpnia 1919)
-
Bitwa o Dyneburg (26-28 września 1919)
-
Pierwsza bitwa pod Berezyną Górną (30 października-3 listopada 1919)
-
Bitwa o Dyneburg (31 grudnia 1919-3 stycznia 1920)
-
Bitwa pod Latyczowem (18–22 lutego 1920)