Oblężenie Warszawy (20 kwietnia - 1 lipca 1656)

fot.Erik Dahlbergh, domena publiczna Umocnienia wokół Warszawy w trakcie jej oblężenia w 1656 roku.

Oblężenie Warszawy (20 kwietnia – 1 lipca 1656) – W czasie „potopu”, wiosną 1656 wojska litewskie zablokowały okupowaną przez Szwedów Warszawę. Właściwe oblężenie zaczęło się jednak dopiero w połowie V, kiedy pod miasto nadeszła piechota i artyleria ze Lwowa, po czym nadjechał król Jan Kazimierz z wojskami hetmanów koronnych Stanisława Potockiego i Stanisława Lanckorońskiego. Przybyło też pospolite ruszenie i oddziały chłopskie. W sumie zebrało się pod Warszawą ok. 38,5 tys. wojsk regularnych, ok. 20 tys. pospolitego ruszenia i kilka tysięcy czeladzi i chłopów. Miasta broniła 2-tys. załoga szwedzka pod dowództwem feldmarsz. Arvida Wittenberga.

Po odrzuceniu przez Szwedów propozycji poddania miasta, do szturmu ruszyli ochotnicy, głównie czeladź i chłopi, dowodzeni przez Andrzeja Zaleskiego. Atak ten jednak został odparty. Po nadejściu ciężkich dział z Zamościa przystąpiono do wybijania wyłomów w murach, a następnie 29 VI przystąpiono do szturmu generalnego. Po niezwykle zaciętych walkach zdobyte zostały zewnętrzne obwarowania miasta, a także pałac Kazanowskich, klasztor Bernardynów i kościół św. Anny. Kolejny szturm, rozpoczęty 1 VII, zakończył się zdobyciem stolicy.

Mimo kapitulacji Szwedów ochotnicy, licząc na bogate łupy, nie chcieli przerwać walki. W wojsku wybuchł tumult, który z trudem został stłumiony. Postawa wojska była tak groźna, że zmusiła króla do zmiany warunków kapitulacji załogi szwedzkiej.

Autor hasła:

Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.