Bitwa pod Piątkiem (2 lutego 1593) – W czasie buntu Kozaków na Ukrainie pod wodzą atamana Krzysztofa Kosińskiego jego oddziały stanęły pod Piątkiem w pobliżu Cudnowa. Przeciw zbuntowanym Kozakom wyruszył wojewoda kijowski ks. Konstanty Ostrogski na czele wojsk prywatnych i pospolitego ruszenia szlachty województw kijowskiego, wołyńskiego i bracławskiego. Początkowo w starciu górę wzięli Kozacy, jednak silne uderzenie jazdy, prowadzone przez samego ks. Ostrogskiego, złamało ich szyki i zmusiło do ucieczki.
W rzezi, która nastąpiła po rozbiciu wojsk kozackich, zginęło ok. 2–3 tys. ludzi. W ręce zwycięzców dostało się 26 armat, chorągwie oraz broń i amunicja. Straty szlachty były bardzo niewielkie. Ataman Kosiński zbiegł.
Autor hasła:
Dr Jerzy Ronikier – historyk kultury i mentalności. Pracował w Instytucie Zarządzania oraz Instytucie Informacji Naukowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pracy „Hetman Adam Sieniawski i jego regimentarze. Studium z historii mentalności szlachty polskiej 1706-1725”. Zmarł w 2013 roku.
Źródło:
Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.
Najważniejsze bitwy z Kozakami:
-
Bitwa pod Piątkiem (2 lutego 1593)
-
Bitwa pod Łubniami (26 maja – 7 czerwca 1596)
-
Bitwa pod Kryłowem (25 października 1625)
-
Bitwa nad Cybulnikiem (29 października 1625)
-
Bitwa pod Perejasławiem (maj-czerwiec 1629)
-
Bitwa nad Żółtymi Wodami (16 maja 1648)
-
Bitwa pod Korsuniem (26 maja 1648)
-
Bitwa pod Konstantynowem (26-28 lipca 1648)
-
Bitwa pod Beresteczkiem (28 czerwca 1651)
-
Bitwa pod Białą Cerkwią (23-28 września 1651)
-
Bitwa pod Batohem (1-2 czerwca 1652)
-
Bitwa pod Podhajcami (6-19 października 1667)