Jolenta-Helena (księżna wielkopolska)

fot.domena publiczna Jolenta-Helena (fot. domena publiczna)

Jolenta-Helena (ur. ok. 1244, zm. 16/17 VI po 1304) – księżna wielkopolska, żona Bolesława Pobożnego, błogosławiona, najmłodsza córka króla węgierskiego Beli IV i Marii, córki Teodora Laskarisa, cesarza Nicei.

W źródłach wielkopolskich występuje pod imieniem Helena. W wieku ok. siedmiu lat przybyła do Krakowa na dwór swojej starszej siostry Kunegundy-Kingi, żony Bolesława V Wstydliwego. Wychowywała się w atmosferze pobożności i surowości obyczajów, co wraz z tradycja rodzinną (przykład św. Elżbiety z Turyngii i św. Jadwigi śląskiej) wywarło decydujący wpływ na jej życie.

W 1256 r., mając około 12-14 lat, poślubiła Bolesława Pobożnego. Ślub został zawarty w Krakowie i tam Jolenta pozostała ze względu na zbyt młody wiek na dopełnienie małżeństwa. W Kaliszu u boku męża pojawiła się dwa lata później. Nie odegrała wielkiej roli politycznej, znany jest tylko jeden dokument przez nią wystawiony oraz wiadomo o czterech następnych. Przy jednym z dokumentów zachowała się pieczęć Jolenty jako księżnej wielkopolskiej. Opiekowała się sierotami po bracie męża, Przemyśle I. Prawdopodobnie przyczyniła się do ułożenia poprawnych stosunków między Przemysłem II i jego stryjem.

Była protektorka zakonu franciszkanów. W 1279 r. Przemysł II, za jej namową, ufundował w Gnieźnie pierwszy w Wielkopolsce klasztor Klarysek, w którym przebywała. Tam też została pochowana. W końcu XIX w. umieszczono jej trumnę w ocalałej kaplicy Klarysek, stanowiącej od 1928 r. część przebudowanego kościoła Franciszkanów. Z małżeństwa z Bolesławem miała trzy córki: Elżbietę (1263-1304), wydaną za Henryka V Grubego, księcia jaworskiego, legnickiego i wrocławskiego, Jadwigę (ok. 1266-1339), żonę Władysława I Łokietka, i Annę (ur. 1276), która została klaryską w Gnieźnie.

Po śmierci wokół osoby Jolenty szybko zaczął rozwijać się kult. Uważano ją za patronkę Gniezna i okolic. W XVII w., w związku z podjęciem starań o beatyfikację, powstały prace na jej temat. Beatyfikacja nastąpiła 26 września 1827 r. i pod koniec XIX w. jej kult rozszerzył się na wszystkie diecezje polskie.

Autor hasła:

Jacek Jaskulski – doktor nauk humanistycznych, historyk mediewista związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Biblioteką Kórnicką PAN. Współautor „Słownika władców polskich”, „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”. Zmarł w 2006 roku.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców polskich (Wydawnictwo Poznańskie 1999) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Polecane książki o córce Jolenty Jadwidze:

Kamil Janicki

Damy polskiego imperium. Kobiety które zbudowały mocarstwo

Święte królowe, które pokochały władzę. Gdy zabrakło dynastii, tylko one mogły zapewnić Polsce przyszłośćKontynent pustoszony zarazą, jakiej ludzkość jeszcze nie widziała. Czasy naznaczone upadkiem najpotężniejszych rodów. Epoka potrzebująca prawdziwych bohaterek. Kobiet zdolnych położyć podwaliny nowego polskiego imperium. Bez Jadwigi nie byłoby królestwa. Gdy męża wygnano z kraju, to na jej barki spadła walka o przetrwanie dynastii. Gdy zaś wróg stanął u bram Wawelu, ona osobiście dowodziła ostatnim bastionem Piastów. Elżbieta nie zasłaniała się żadnym mężczyzną. Straciła dłoń, …

Sklep	Format	Zwykła cena	Cena dla naszych czytelników
paskarz.pl		44.90 zł	30.53 zł idź do sklepu »