AIfons VII Dobry (ur. 1 III 1105, zm. 21 VIII 1157 we Fresneda) – król Galicii od 1111 r., król Leónu i Kastylii od 1126 r., cesarz Hiszpanii od 1135 r. Syn Rajmunda Burgundzkiego, hrabiego Galicii, oraz Urraki, królowej Kastylii i Leónu. Dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną Alfonsa była Berenguela (zm. 1149), córka Rajmunda Berengara III, hrabiego Barcelony. W 1152 r. ożenił się po raz drugi z Ryksą (zm. po 1166), córka księcia polskiego Władysława II Wygnańca. Miał dziewięcioro dzieci, m.in. Sancho III (1134-1158), od 1157 r. króla Kastylii, Ferdynanda II (1137-1188), od 1157 r. króla Leónu, i Konstancję (zm. 1160), wydaną w 1153 r. za Ludwika VII, króla Francji.

W 1111 r. został obwołany w Santiago de Compostela królem Galicii przez przeciwników politycznych królowej Urraki i jej drugiego męża Alfonsa I Walecznego, króla Aragonii i Nawarry. Toczył długotrwałą wojnę domową z matką. Po śmierci Urraki (8 III 1126) uzyskał władzę w Leónie i Kastylii. Rywalizował o prymat w chrześcijańskiej części Hiszpanii ze swym ojczymem, Alfonsem I. Wkrótce po śmierci Alfonsa I Walecznego (7 IX 1134) został koronowany w Leónie na cesarza Hiszpanii (26 V 1135). Narzucił swoje zwierzchnictwo królom Nawarry i Aragonii, hrabiom Barcelony, Tuluzy i Montpellier. Od 1140 r. walczył ze swym lennikiem Alfonsem I Zdobywcą, który obwołał się królem Portugalii.

W odwecie za najazd Alfonsa I na Galicię zorganizował nieudaną wyprawę zbrojną do Portugalii. W 1143 r. podpisał, przy pośrednictwie papieskiego legata, traktat pokojowy w Zamorze. Przyznał w nim Alfonsowi I tytuł króla Portugalii i uznał jego ograniczoną niezależność (traktat utrzymał wszystkie klauzule dotyczące portugalskiej pomocy wojskowej na rzecz dotychczasowego suzerena). Prowadził liczne wojny z muzułmanami. W 1146 r. podjął wyprawę przeciw emirowi almorawidzkiemu Ibn Ghaniji, którą zakończył zdobyciem Kordoby. Po wylądowaniu w Andaluzji wojsk Almohadów, nowych władców Maroka, odstąpił Ibn Ghaniji za cenę trybutu Kordobę jako buforowe państwo, oddzielające Kastylię od zdobyczy almohadzkich. 27 stycznia 1151 r. zawarł w Tudellén (Tudején) układ z hrabią Barcelony Rajmundem Berengarem IV (mężem Petroneli, dziedziczki królestwa Aragonii), wyznaczający każdemu z nich dozwolone obszary ekspansji (rekonkwisty) na terenie muzułmańskiej części Hiszpanii.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.

Autor hasła:

Andrzej Kamieński – doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii nowożytnej, związany z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk. Autor wielu publikacji poświęconych m. in. dynastii Hohenzollernów. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej”, „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej” oraz „Słownika władców polskich”.