Inne
Ginęli na mrozie, żywili się kotami, psami i szczurami – tak Francuzi bronili twierdzy Głogów
Głogowska twierdza odegrała istotną rolę w szeregu konfliktów. W 1813 roku schronili się w niej Francuzi okupujący miasto podczas wojen napoleońskich. Oblężenie trwało prawie 4 miesiące…
Pałac ludowy, czyli mania wielkości Ceauşescu
Trudno znaleźć na świecie budynek większy niż Pałac Parlamentu w Bukareszcie. Jednak gdy rumuński dyktator Nicolae Ceauşescu zlecił wzniesienie tej niesamowitej konstrukcji, ogromna część historycznego centrum stolicy Rumunii musiała zapłacić wysoką cenę. Aby zrobić miejsce dla dzieła swojego...
Japończycy podczas II wojny światowej też szykowali się do użycia broni masowego rażenia?
W sierpniu 2021 roku Federalna Służba Bezpieczeństwa Rosji ujawniła dokumenty, z których wynika, że – mimo nieuniknionej klęski Niemiec i państw osi oraz zbliżającego się końca globalnego konfliktu – Japonia przygotowywała się do wojny bakteriologicznej przeciwko Związkowi Radzieckiemu....
Od nich zależał los ludzkości. Jak chroniono polityków podczas II wojny światowej?
Konferencje w Teheranie, Jałcie i Poczdamie stały się miejscem, gdzie politycy Wielkiej Trójki – Winston Churchill, Józef Stalin i Franklin Delano Roosevelt (na ostatnim spotkaniu Harry Truman) – zdecydowali o kształcie powojennej Europy. Należało zapewnić im odpowiednią ochronę,...
W poszukiwaniu karczmy, czyli co i gdzie pili Anglicy
Anglia, średniowiecze. Jesteś podróżnym. Spragnionym wędrowcem, który szuka noclegu i napoju, znużony trudem drogi. Słońce zaczyna chylić się coraz niżej a na horyzoncie zaczynają majaczyć pierwsze domostwa. Dokąd się udasz? Jakie masz możliwości?
Katowicki Spodek ma już 50 lat
Początkowo miał stanąć w Parku Śląskim, ale jego projekt tak spodobał się ówczesnym władzom, że wylądował w samym centrum miasta. Zanim oddano go do użytku, jego wytrzymałość testowało 4 tysiące żołnierzy, bo do końca nie wierzono, że ta...
Bez Hollywood nie ma współczesnego kina. Jak powstała kolebka amerykańskiego kina?
Kalifornijskie wzgórza bez białego napisu? Trudno to sobie wyobrazić – widać go przecież nawet na zdjęciach satelitarnych. Ale co by było, gdyby największe wytwórnie… nigdy tam nie powstały? Mało kto wie, że przemysł filmowy w Hollywood istnieje dzięki...
Stefan Wyszyński. Prymas z innego tysiąclecia
Ludowy, obrzędowy, nierefleksyjny – taki Kościół tworzył prymas Stefan Wyszyński.
Pierwszą ręczną kamerę na świecie wynalazł Polak. Jak działał aeroskop Prószyńskiego?
Był napędzany przez sprężone powietrze. W odróżnieniu od poprzednich typów kamer nie wymagał wykorzystania korbki. Przed użyciem trzeba go było za to… napompować niczym rowerową dętkę. Ale dlaczego aeroskop wynaleziony przez Kazimierza Prószyńskiego nazywano też „kamerą śmierci”?
Niemal pogrzebali firmę ojca. Temperament Guccich doprowadził modowe imperium na skraj upadku
Zaczęło się niewinnie. W 1921 roku Guccio Gucci, po latach ciężkiej pracy i odkładania każdego grosza, otworzył swój pierwszy sklep. Sprzedawał w nim tylko skórzane wyroby. Dziś stworzona przez niego marka to synonim luksusu. Mało jednak brakowało, a...
Żyrardów – kapitalizm z ludzką twarzą
Mieszkania, szkoły, szpital, przedszkole, dom kultury, kościoły – to wszystko oferował Żyrardów robotnikom pod koniec XIX wieku. Czym kierowali się właściciele zakładów lniarskich, budując miasto idealne, które wyprzedziło swoją epokę?
Zanim nastał czas benzyny, czyli krótka historia elektrycznych pojazdów
Napędzane prądem samochody już niebawem zdominują ulice. Ale nazywane dziś „zielonymi” pojazdy wcale nie są nowością…
Jedyny taki budynek na świecie – opowieść o wyjątkowej kaplicy templariuszy w Chwarszczanach
W połowie XIII wieku templariusze postanowili zbudować kaplicę w niepozornym miejscu. Nie cieszyli się zbyt długo swoją siedzibą, bo już w 1312 roku działalność zakonu została zawieszona, a majątek w Chwarszczanach przejęli joannici. W XV wieku przez kilka...
Pojmany, oślepiony i kompletnie zapomniany – polski książę wymazany z historii
Dzieci władców mają zazwyczaj wiele szczęścia, mogąc liczyć na dostatnie życie jako następcy rodziców. Zdarza się jednak, że z rozmaitych powodów dany potomek nie jest mile widziany w rodzinie…
Perełki Luwru – pięć najważniejszych dzieł sztuki z najsłynniejszego muzeum świata
Dziennie przez Luwr przewija się średnio 15 tysięcy turystów, czemu trudno się dziwić. Muzeum onieśmiela, ale i zachwyca wielkością oraz rozmachem – na powierzchni wynoszącej 60 600 metrów kwadratowych prezentowanych jest około 35 000 dzieł sztuki, co stanowi...
Elizabeth Freeman – wygrać wolność
„Za każdym razem, gdy byłam niewolnicą, gdyby mi zaoferowano minutę wolności i powiedziano mi, że muszę umrzeć pod koniec tej minuty, wzięłabym ją – tylko po to, by przez minutę stać na Bożej ziemi jako wolna kobieta” –...
„Władcy much” z Tonga – czy historia z powieści wydarzyła się naprawdę?
„Władca much” Williama Goldinga to klasyka literatury XX wieku. Wydana w dziesiątkach milionów egzemplarzy, przetłumaczona na 30 języków książka opowiada o tym, jakie zło czai się w ludziach i jak łatwo jest je wyzwolić. Ponad dekadę po wydaniu...
Z powstańczej Warszawy, za urzędnicze biurko. „Kat Woli” doczekał dostatniej starości. Po wojnie był burmistrzem w Niemczech
Westerland to uroczy nadmorski kurort na wyspie Sylt na Morzu Północnym. To tu przez wiele lat w fotelu burmistrza zasiadał Heinz Reinefarth. Ten doceniony przez państwo niemieckie kombatant z czasów II wojny światowej (dostawał rentę generalską), żył w...
René Lacoste – pracowity „Krokodyl”
Niektórzy wręcz przeganiali go z tenisowych kortów. Kiedy był nastolatkiem wśród swoich kolegów uchodził za sportowe beztalencie. Jedyną osobą, która faktycznie w niego wierzyła był ojciec. Czas pokazał, że dar i naturalne predyspozycje to nie wszystko. Często dużo...
Jak powstał pierwszy wydział policji kryminalnej na świecie?
Organizacja miała działać pod przykrywką, a jej pierwsi członkowie byli głównie… zreformowanymi przestępcami. W 1820 roku – osiem lat po powstaniu – oddział przekształcił się w 30-osobowy zespół ekspertów, który obniżył wskaźnik przestępczości w Paryżu o 40%. W...
Alfred Kinsey. Zwykły podglądacz czy ojciec rewolucji seksualnej?
Żył w czasach, kiedy czytanie Pisma Świętego i modlitwa były traktowane jako remedium na męskie problemy z masturbacją. Męskie, gdyż powszechnie zakładano, że kobiety po prostu tego nie robią. Zaczął jako badacz owadów. Po latach przypisano mu miano...
Dekonstrukcja zaginionego miasta, czyli cała prawda o Machu Picchu
Machu Picchu (w języku keczua „stary szczyt”) to bez wątpienia najbardziej znana atrakcja turystyczna związana z cywilizacją Inków. Z odkryciem tych tajemniczych ruin związane jest jednak mnóstwo przekłamań i niedomówień. Czym więc jest tak naprawdę Machu Picchu?
„Boże chroń króla” – Fajsala
Sto lat temu królem Iraku został książę Fajsal ze starej dynastii Haszymidów. Jego koronacja miała symbolizować przejęcie władzy przez Arabów, ale w rzeczywistości była dobitnym przykładem dominacji Brytyjczyków na Bliskim Wschodzie.
Bitwa pod Bladensburgiem – najszybsza... ucieczka Amerykanów z pola bitwy
„Kongres Stanów Zjednoczonych (…) zdecydował poprzez ustawę (…), że istnieje wojna pomiędzy Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz podległymi mu prowincjami a Stanami Zjednoczonymi Ameryki i ich terytoriami” – głosiła proklamacja wojny ogłoszona przez prezydenta Jamesa Madisona...
Żądła i maksimy. Jak pszczoły pomogły Niemcom pokonać Anglików?
„Ale do diabła, Francuz walczący przeciw nam wraz z brytyjskimi najemnikami i całą tą afrykańską hałastrą nie jest towarzyszem dla niemieckiego żołnierza (…)” – pisała w grudniu 1914 roku jedna z kajzerowskich gazet frontowych. Takie nacjonalistyczne wywody doskonale...