fot.Pavel Fedorovich Sudakov/mil.ru/CC BY 4.0 W sierpniu 1945 roku armia radziecka najechała Japonię, by ją dobić. Niewiele jednak brakowało by wojna radziecko-japońska wybuchła dwa miesiące wcześniej!

W sierpniu 2021 roku Federalna Służba Bezpieczeństwa Rosji ujawniła dokumenty, z których wynika, że – mimo nieuniknionej klęski Niemiec i państw osi oraz zbliżającego się końca globalnego konfliktu – Japonia przygotowywała się do wojny bakteriologicznej przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Atak na ZSRR miał rozpocząć się w czerwcu 1945 roku.

Jak powiedzieli w swoim oświadczeniu dla rosyjskich agencji informacyjnych (m.in. „Ria Nowosti” oraz „ITAR-TASS”) funkcjonariusze FSB, Japonia planowała użyć broni bakteriologicznej, w tym szczepów dżumy i wąglika, przeciwko ZSRR, a także Chinom i USA.

Dlaczego te rewelacje ujawniono dopiero teraz? Można domniemywać, że stało się tak z dwóch powodów. Po pierwsze, Rosja odtajnia coraz więcej dokumentów dotyczących II wojny światowej. Po drugie, dla Rosjan wielka wojna ojczyźniana jest powodem do dumy narodowej.

Najazd na Japonię

Zgodnie z ustaleniami poczynionymi podczas konferencji Wielkiej Trójki, trzy miesiące po kapitulacji Niemiec Armia Czerwona zaatakowała Japonię. Stało się tak mimo faktu, że 13 kwietnia 1941 ZSRR i Japonia podpisały pakt o nieagresji obowiązujący do 13 kwietnia 1946 roku. Ale Japonia, choć wyraźnie osłabiona, była sojusznikiem III Rzeszy – i dlatego musiała zostać ostatecznie pokonana.

Wydaje się, że zniszczenie Japonii było zadaniem łatwym zarówno ze strategicznego, jak i psychologicznego punktu widzenia. A to dlatego, że mieszkańcy tego kraju byli zdruzgotani po atakach nuklearnych na Hiroszimę i Nagasaki. 9 sierpnia 1945 roku, w tym samym dniu, w którym Amerykanie zrzucili bombę na drugie z miast, rozpoczął się radziecki najazd na Japonię znany jako operacja kwantuńska, której celem było wyzwolenie Mandżurii.

Po 11 dniach operacja zakończyła się zwycięstwem Armii Czerwonej. Ten sukces umożliwił wejście na teren jednostki 731, gdzie przeprowadzano bestialskie elementy medyczne na ludziach oraz testowano broń chemiczną i biologiczną.

Czytaj też: Czy ataki na Hiroszimę i Nagasaki były konieczne? Historycy do dziś się o to spierają

Doktorzy Mengele z Japonii

Jednostka 731 była instytucją ściśle tajną. Założył ją generał-porucznik Shiro Ishia, który tak określił jej zadanie: „Misją od Boga każdego medyka jest blokowanie choroby i jej eliminacja, lecz zadanie, nad którym będziemy tu pracować, jest całkowitą odwrotnością tej reguły”. Królikami doświadczalnymi zostali Chińczycy, Rosjanie, Mongołowie oraz Koreańczycy, którzy w różnych okolicznościach i w różnych okresach trafili do japońskiej niewoli. Można domniemywać, że radzieccy wojskowi szczególnie wzięli sobie do serca los własnych rodaków.

fot.domena publiczna W jednostce 731 badano granice wytrzymałości ludzkiego ciała, np. na dużych wysokościach lub w ekstremalnie niskich temperaturach.

W jednostce 731 badano granice wytrzymałości ludzkiego ciała, np. na dużych wysokościach lub w ekstremalnie niskich temperaturach. W tym celu umieszczano ludzi w komorach ciśnieniowych, by filmować ich pogarszający się stan. Odmrażano im kończyny i obserwowano, kiedy powstanie zgorzel i po jakim czasie dojdzie do zgonu. Sprawdzano, jak długo ludzki organizm może funkcjonować bez wody, pożywienia, po porażeniu prądem czy poparzeniu. Przeprowadzano sekcje na… żywych ludziach, by zobaczyć, jak reaguje ciało na pozbawianie go kolejnych organów.

Po wkroczeniu na teren jednostki wojskowi odkryli ściśle tajne dane i zaaresztowali osoby zaangażowane w makabryczną działalność. Wśród odtajnionych w tym roku dokumentów znajdują się zeznania Kato Tsunenori, który przyznał, że podczas wojny japońskie służby specjalne testowały broń biologiczną na obywatelach sowieckich.

Czytaj też: Japończycy ujawniają nazwiska członków jednostki 731. Ludzie, którzy w niej służyli byli gorsi niż Mengele

Bomba porcelanowa

W latach 1930–1945 kilka tysięcy mieszkańców ZSRR zostało schwytanych przez Japończyków. Część z nich umieszczono w specjalnym oddziale 731, gdzie przeprowadzano na nich eksperymenty, zarażając ich dżumą, cholerą, wąglikiem i tyfusem. Większość ofiar zmarła w mękach. Ci, którym udało się przeżyć, ponownie stawali się królikami doświadczalnymi. Ważnym elementem działalności „specjalistów” jednostki było przedłużenie okresu działania poszczególnych zarazków, by skuteczniej wykorzystać je w wojnie bakteriologicznej.

Po serii badań Shiro Ishii wymyślił tak zwaną „bombę porcelanową”, w środku której miały znajdować się pchły zainfekowane dżumą lub wąglikiem. Ładunek został przetestowany na cywilach z kilku chińskich wiosek, dzięki czemu wysnuto wniosek, że najlepszy efekt, a więc największe skażenie terenu, osiągnie się przy wybuchu na wysokości ok. 50–100 metrów.

„Dostarczycielem” królików doświadczalnych był obóz koncentracyjny, w którym przetrzymywano tylko radzieckich obywateli. Zazwyczaj przebywało tak około 150 osób, głównie wojskowych, wśród których przeważali piloci. Funkcjonariusz Yamagishi potwierdził, że na Rosjanach „testowano działanie nowych chemicznych substancji trujących i środków bakteriologicznych”. Przyznał, że osobiście uśmiercił około 40 ofiar, w tym żołnierza Armii Czerwonej o nazwisku Demczenko, który odmówił udzielenia jakichkolwiek informacji o ZSRR, oficera Ignatowa, a także obywateli sowieckich Kaniewa, Pierebojewa i Romanczenkę.

fot.RIA Novosti archive, image #834147 / Haldei / CC-BY-SA 3.0 Japończycy przygotowywali się do działań przeciwko USA i Chinom. Planowali zastosować bakterie dżumy, które mogły być wykorzystane także w walce z Sowietami.

W 1944 roku władze Japonii wydały rozkaz zwiększenia produkcji broni biologicznej, co świadczyło o tym, że miały zamiar przejść od planów do czynu. Jak zeznał kolejny funkcjonariusz o nazwisku Mamamoto, w grudniu 1944 roku Japończycy przygotowywali się do działań przeciwko USA i Chinom. Planowali zastosować bakterie dżumy, które mogły być wykorzystane także w walce z Sowietami. Na naradzie w marcu 1945 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu wojny bakteriologicznej w czerwcu tegoż roku.

Podczas przesłuchań członkowie załogi oddziału 731 zeznali, że w trakcie testowania broni biologicznej zginęło 3 tysiące osób. Szacunki strony radzieckie mówią nawet o 10 tysiącach ofiar.

Czytaj też: Zabić admirała Yamamoto! Zemsta za Pearl Harbor

Proces chabarowski

Najwyższe kierownictwo i ważni funkcjonariusze jednostki 731 zostali zaaresztowani i przewiezieni do Związku Radzieckiego. Od 25 do 30 grudnia 1949 roku miał miejsce proces przeciwko nim. Zostali oni oskarżeni o:

utworzenie specjalnych jednostek (…) zajmujących się rozwojem broni bakteriologicznej, w szczególności hodowlą bakterii dżumy, cholery, wąglika i innych poważnych chorób, eksperymentami na ludziach (w tym jeńcach sowieckich), o zarażanie ludzi tymi chorobami (…).

Na ławie oskarżonych zasiadło 12 osób. Ich wina została udowodniona ponad wszelką wątpliwość. Japończycy zostali skazani na karę pozbawienia wolności od 2 do 15 lat. W 1956 roku w wyniku amnestii 11 więźniów (jeden już nie żył) zwolniono z radzieckich obozów. Wręczono im ciepłe ubranie i prowiant, a następnie… odesłano do domu.

Bibliografia:

1. Егоров И., Япония готовилась применить бактериологическое оружие против СССР в июне 1945-го. „Родина”, 23.08.2021, rg.ru.
2. Совина М., Рассекречены планы Японии применить оружие на основе сибирской язвы против СССР; lenta.ru.
3. ФСБ рассказала о планах Японии применить против СССР бактериологическое оружие; russian.rt.com.
4. ФСБ рассекретила планы Японии применить против СССР чуму и сибирскую язву; www.rbc.ru.