fot.domena publiczna Zakonnice na obrazie z XV w. (fot. domena publiczna)

Na pierwszy rzut oka rejestry działalności średniowiecznych arcybiskupów Yorku mogą się wydawać nudne jak flaki z olejem. Brytyjscy archiwiści udowodnili właśnie, że i w takich dokumentach można znaleźć niesamowite smaczki. Jak choćby historię zakonnicy, która sfingowała własną śmierć by podążać „drogą żądzy cielesnej”.

W archiwach na uniwersytecie w Yorku pracuje zespół mediewistów, zajmujących się analizą i porządkowaniem średniowiecznych dokumentów. W ich ręce trafiło, jak podaje „The Guardian”, szesnaście rejestrów, służących dokumentowaniu działalności biskupów Yorku w latach 1304-1405. Na marginesie jednego z woluminów natrafili oni na niezwykłą łacińską notatkę datowaną na rok 1318, która przykuła ich uwagę:

Ostrzec Joannę z Leeds, ostatnio będącą mniszką w klasztorze św. Klemensa w Yorku, że powinna wrócić do swojego konwentu.

Archiwiści podążyli za tym ciekawym tropem i odkryli historię wyjątkowo niepokornej zakonnicy. Wspomnianą notatkę skreślił trzeci arcybiskup Yorku William Melton, którzy rządził tą diecezją w latach 1317–1340. Duchowny poinformował także dziekana Beverley o skandalicznej plotce związanej ze wspomnianą zakonnicą. Podobno Joanna „bezczelnie odrzuciła przyzwoitość religii i skromność jej płci”.

Co tak bardzo oburzyło arcybiskupa? Otóż zakonnica postanowiła symulować chorobę, a później udać, że jest martwa. Aby jej maskarada nie wyszła na jaw stworzyła kukłę, która miała ją imitować. Co więcej, ten manekin został zamiast niej… pochowany „w uświęconym miejscu, wśród zakonników”.

Niestety, jak wyjaśnia „Guardianowi” profesor Sarah Rees Jones, główna badaczka projektu, mediewistom nie udało się na razie poznać finału tej opowieści i jest to naprawdę frustrujące. Tym niemniej, naukowczyni podkreśla, że istnieje wiele podobnych przypadków mnichów i mniszek porzucających konwenty, co miało związek z tym, że wstępowali do nich w bardzo młodym wieku. Później zdarzało się, że zakonnicy zmieniali zdanie odnośnie tego, jaka jest ich prawdziwa droga życiowa i np. woleli założyć rodziny.

fot.domena publiczna Średniowieczna zakonnica – ilustracja poglądowa (fot. domena publiczna)

Rejestry działalności arcybiskupów były już wcześniej publikowane, jednak nigdy nie przełożono ich w całości z łaciny. Borthwick Institute for Archives na uniwersytecie w Yorku otrzymał grant w wysokości miliona funtów na tłumaczenie szesnastu ksiąg i udostępnienie ich online.

Badacze mają nadzieję, że dzięki temu projektowi dowiedzą się więcej między innymi o arcybiskupie Meltonie, który oprócz tego, że był autorem niezwykłej notki, wiódł do bitwy armię walczącą ze Szkotami w 1319 roku, czy o arcybiskupie Richardzie le Scrope, który został stracony w 1405 roku za udział w powstaniu przeciw angielskiemu królowi Henrykowi IV.

Źródła informacji:

• Archive shows medieval nun faked her own death to escape convent, theguardian.com [dostęp 12.02.2019].