fot.TravelingOtter, lic. CCA 2.0 G Moai na Wyspie Wielkanocnej (fot. TravelingOtter, lic. CCA 2.0 G)

Wyspa Wielkanocna to jedna z najbardziej odizolowanych zamieszkanych wysp na świecie. Nie ma na niej przemysłu, a ziemia nie skrywa bogactw naturalnych. Mimo to co roku wyspę odwiedza kilkadziesiąt tysięcy turystów. Wszystko przez słynne przez słynne kamienne posągi.

Położona na południowej części Oceanu Spokojnego Wyspa Wielkanocna, w języku polinezyjskim nazywana Rapa Nui, stanowi dom dla 887 moai. Pod tą nazwą kryją się posągi wykonane ze skał o pochodzeniu wulkanicznym. Istnieje wiele teorii dotyczących ich powstania. Jedna z nich mówi, że to dzieło polinezyjskich osadników, wykonane około XI-XII w. naszej ery (na ziemiach polskich rządzili w tym czasie pierwsi Piastowie).

Moai stanowią największe osiągnięcie cywilizacyjne mieszkańców wyspy. W XVI wieku ich tworzenie nagle zostało przerwane. W kamieniołomie, z którego pochodziły posągi, pozostało jeszcze wiele niedokończonych rzeźb. Do tej pory uczeni wysuwali wiele hipotez na temat ich przeznaczenia.

Przypuszczano między innymi, że służą one do przechwytywania mocy zmarłego wodza i zapewniają w ten sposób wyspie obfite opady deszczu. Badacze wysnuli taki wniosek, wiedząc, że na tym położonym pośrodku oceanu kawałku lądu, który w dodatku liczy zaledwie nieco ponad 160 kilometrów kwadratowych, kwestia słodkiej wody stanowi duży problem. Teraz postanowili sprawdzić tę teorię.

Zajmujący się tą kwestią zespół naukowców pod przewodnictwem Roberta J. DiNapoli twierdzi, że wybierane przez mieszkańców wyspy lokalizacje moai nie były przypadkowe. Naukowcy poddali Rapa Nui i rozmieszczenie posągów szczegółowej analizie przestrzennej, poszukując związków ich położenia z bliskością kluczowych zasobów naturalnych. Tym sposobem doszli do wniosku, że ich umiejscowienie było bezpośrednio związane z położeniem źródeł wody pitnej.

Jak możemy przeczytać w materiale przygotowanym przez Smithsonian, badacze szukali między innymi ogrodów, w których uprawiane są warzywa, oraz źródeł wody w postaci studni, bądź miejsc, gdzie woda morska przesącza się przez grunt  i wypływa w czasie odpływu tylko lekko słonawa. Okazywało się, że w tych miejscach albo stoi moai, albo znajduje się platforma, na której kiedyś wznosił się posąg. Rezultaty swoich badań naukowcy opublikowali w PLOS, czyli Public Library of Science.

Źródła informacji:

1. DiNapoli  R.J., Lipo C.P., Brosnan T., Hunt T.L., Hixon S., Morrison A.E., Becker M., Rapa Nui (Easter Island) monument (ahu) locations explained by freshwater sources, journals.plos.org [dostęp 17.01.2019].
2. Easter Island Statues May Have Marked Sources of Fresh Water, smithsonianmag.com [dostęp 17.01.2019].
3. Easter Island statues: mystery behind their location revealed, theguardian.com [dostęp 17.01.2019].
4. Mysterious Arrangement of Easter Island Rapa Nui Statues Finally Explained, inverse.com [dostęp 17.01.2019].