fot.domena publiczna Wojownicy w bitewnym szale (fot. domena publiczna)

Wikingowie mieli bardzo kiepską prasę. Angielscy mnisi, których kroniki dostarczają nam wiedzy o kolejnych atakach Ludzi Północy, delikatnie mówiąc nie darzyli sympatią przymusowych gości. Tymczasem ci, którzy najeżdżali Anglię czterysta lat wcześniej byli znacznie gorsi. Dowód tkwi m.in. w języku.

Oczywiście nikt nie sugeruje, że najazdy wikińskie, które wiązały się z grabieżą, plądrowaniem, gwałtami, pożogą i porywaniem ludzi by sprzedać ich w niewolę stanowiły zaledwie drobną niedogodność. Wręcz przeciwnie. Naukowcy podkreślają, że ich inwazja i próba całkowitego opanowania Anglii prowadzona była na dużą skalę, jednak królowi Wesseks Alfredowi udało się ich powstrzymać, a ostatecznie stosunki pomiędzy Sasami i wikingami z Północy uległy na pewien czas unormowaniu.

Jak tłumaczy Mads Ravn z duńskiego Muzea Vejle w tekście opublikowanym w serwisie sciencenordic.com, niedawne badania DNA, wykopaliska archeologiczne oraz analizy językoznawcze pozwalają uznać, że mimo całego złego PR-u to nie wikingowie byli najbrutalniejszymi najeźdźcami chodzącymi po angielskiej ziemi. Czterysta lat wcześniej w krainie zamieszkanej przez Brytów wylądowali Anglosasi, którzy zaczęli systematycznie podbijać i przejmować to terytorium. Naukowiec wyjaśnia, że jednym z efektów tego najazdu było niemal całkowite wykorzenienie w Anglii języka celtyckiego. W V i VI wieku został on wyparty przez staroangielski.

Językoznawcy zauważają, że w staroangielskim brak jest wpływów celtyckiego. Jak pisze Ravn, niektórzy naukowcy sugerują nawet, że Anglosasi prowadzili pomiędzy V i IX wiekiem pewnego rodzaju politykę izolacji osób porozumiewających się językiem celtyckim. Istnieje także teoria, która tłumaczy zanik języka i kultury Brytów poza Walią, Szkocją i Irlandią czystkami etnicznymi. Dodatkowym czynnikiem, który ułatwił Anglosasom zupełny podbój tych ziem miał być niski poziom organizacji społeczeństwa.

Po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego zlatynizowani Brytowie znaleźli się niejako w próżni, bez dużego i dobrze zorganizowanego tworu państwowego. Kiedy ziemie te najechali wikingowie w IX wieku natrafili na zorganizowane królestwa, które posiadały potencjał obronny. Ludzie Północy, żyjąc obok Anglosasów wpływali w pewnym stopniu na ich język, między innymi dzięki wspólnemu handlowi. Znawcy historii języka dowodzą, że na pewnym poziomie oba ludy były się w stanie porozumieć ponieważ ich języki nie różniły się od siebie aż tak bardzo.

fot.Morris Meredith Williams, lic. CC BY-SA 4.0 Król Wesseks Alfred Wielki (fot. Morris Meredith Williams, lic. CC BY-SA 4.0)

Dodatkowo skala migracji Anglosasów była znacznie większa – najeźdźcy wprost zalali te ziemie. Badania DNA, które Ravn przywołuje w swoim artykule świadczą o tym, że przepływ saskiej imigracji musiał być tak duży, że w tym czasie stanowili oni 40% populacji Anglii. W przypadku wikingów nie ma nawet sensu porównywać. Ich geny można odnaleźć we wschodniej Anglii, jednak większość mieszkańców tej części kraju nadal ma więcej wspólnego z Anglosasami niż Skandynawami.

Jak podsumowuje Mads Ravn, wbrew temu jak to przedstawiają kronikarze z epoki, najazd wikingów wcale nie był najgorszym, co przytrafiło się mieszkańcom Brytanii. Co więcej, skala ich inwazji nie umywała się do potężnej fali Anglosasów, która zalała te ziemie w V wieku. A w dodatku wikingowie w przeciwieństwie do wcześniejszych najeźdźców po osiedleniu się w Anglii zaczęli mieszać się z miejscową ludnością, czego ślady po dziś dzień widać w puli genowej.

Źródło informacji:

• The Anglo-Saxons were worse than the Vikings, sciencenordic.com [dostęp 19.12.2018].