fot.FelixMittermeier, lic. CC0 Zima wasza, wiosna nasza! to jedno z najsłynniejszych haseł stanu wojennego. Na zdjęciu krokusy, jeden z najpopularniejszych symboli wiosny (fot. FelixMittermeier, lic. CC0)

Działacze Solidarności cicho przepowiadali: „Zima wasza, wiosna nasza”. Jaruzelski odpierał: „wiosna nie będzie „wasza”, tylko „polska i socjalistyczna”. Po latach zaś z kpiną dodano: „A lato muminków”.

Hasło „Zima wasza, wiosna nasza” pojawiło się w ulotkach i na murach w pierwszych miesiącach stanu wojennego. Został on wprowadzony w Polsce zimą, 13 grudnia 1981 roku, przez powołaną specjalnie Wojskową Radę Ocalenia Narodowego (WRON), na czele której stanął gen. Wojciech Jaruzelski. Stan wojenny został w roku następnym zawieszony, a formalnie zniesiono go 22 lipca 1983 roku.

W chwili jego wprowadzenia „prewencyjnie” internowano wszystkich, którzy mogliby przeszkadzać w zaprowadzaniu socjalistycznego „porządku”. W ośrodkach odosobnienia znaleźli się wszyscy niemal przywódcy i działacze opozycji, z wyjątkiem kilku, którym udało się szczęśliwie zbiec.

Nadzieja na podjęcie walki

Hasło „zima wasza, wiosna nasza” wyrażało nadzieję na podjęcie wypowiedzianej społeczeństwu przez rządzących walki po ustąpieniu zimy, podczas której trudno było organizować demonstracje i strajki. Nawiązywało do popularnych także w czasie II wojny światowej haseł typu „im słoneczko wyżej, tym Sikorski bliżej”. Wiosna zresztą w ogóle kojarzona jest z odrodzeniem nadziei na zmiany.

fot.domena publiczna Czołgi na ulicach miast w stanie wojennym (fot. domena publiczna)

Hasło było tak popularne, że sam dyktator Wojciech Jaruzelski poświęcił mu kilka słów w jednym ze swoich patetycznych przemówień, deklarując, iż „wiosna nie będzie ani »nasza«, ani »wasza« – będzie po prostu polska i socjalistyczna”.

Pierwsza wiosna po wprowadzeniu stanu wojennego, wbrew nadziejom Polaków, może rzeczywiście była jeszcze socjalistyczna, ale kilka lat później właśnie wiosną komuniści oddali władzę w czasie obrad „okrągłego stołu”.

Interesujące nas hasło zostało później wykpione przez dopisanie trzeciego członu: „a lato Muminków”.

Źródło:

Powyższy tekst ukazał się pierwotnie jako jedno z haseł Leksykonu polskich powiedzeń historycznych. Pozycja autorstwa Macieja Wilamowskiego, Konrada Wnęka i Lidii A. Zyblikiewicz została opublikowana nakładem wydawnictwa Znak w 1998 roku.

Tytuł, lead, ilustracje wraz z podpisami, wytłuszczenia, podział akapitów oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst poddano podstawowej obróbce redakcyjnej.