fot.Mike Peel, www.mikepeel.net, lic. CC BY-SA 4.0 Piktyjskie artefakty. Nowe odkrycie każe się zastanowić, czy to ornament, czy tekst (fot. Mike Peel, www.mikepeel.net, lic. CC BY-SA 4.0)

Jak wynika z najnowszych badań prowadzonych na Uniwersytecie Aberdeen, Piktowie, czyli grupa plemion zamieszkujących Szkocję, która skutecznie opierała się Rzymianom, około 1700 lat temu opracowała własne pismo. Czy zdołamy je odczytać?

Piktowie to grupa plemion, które zamieszkiwały obecne ziemie Szkocji w okresie pomiędzy przybyciem Rzymian do północnej Brytanii a połową IX wieku.

Tym, co je łączyło, nie była wspólna przynależność etniczna, a interes militarny. Charakterystyczne dla ich wojowników było malowanie i tatuowanie ciała, od którego Rzymianie nazwali ich Piktami (łac. pikti – malowany). We wczesnym średniowieczu plemiona te stworzyły państwo, w którym władza dziedziczona była po kądzieli.

Wiedzę o tym związku plemiennym naukowcy czerpali dotychczas z opisów rzymskich, irlandzkich i anglosaskich. Źródła pisane autorstwa Piktów, poza listą ich władców, zaginęły. Obecnie wygląda jednak na to, że mogli zostawić więcej przekazów, niż dotychczas sądzono.

Piktowie często wdawali się w konflikty z Rzymianami, co – jak tłumaczą naukowcy – nie przeszkadzało im przejmować od najeźdźców z południa pomysłów, w tym na przykład pisma. Pozostawiali charakterystyczne znaki w kamieniu, metalu i na wykonanych przez siebie artefaktach. Gordon Noble z University Aberdeen stwierdził:

W ostatnich kilku dekadach narastało porozumienie co do tego, że symbole na kamieniach są wczesną formą języka.

Dzięki wnikliwym analizom pozostałości po tych wciąż mało znanych plemionach (na które składają się forty, kamienie, zagrody etc.) naukowcy doszli do wniosku, że w III lub IV wieku stworzyli oni własny język pisany. Znamienne jest to, że choć zainspirowali się istnieniem łaciny, opracowany przez nich system pisma był zupełnie inny. Pismo i język piktyjski prawdopodobnie pozostaną nierozszyfrowane, dopóki archeolodzy nie natrafią na tekst napisany zarówno pismem Piktów, jak i innym znanym alfabetem. Tak było w przypadku kamienia z Rosetty, który stał się kluczem do odcyfrowania hieroglifów.

Źródła informacji:

1. ‚Painted People’ in Scotland Developed Written Language 1,700 Years Ago, livescience.com [dostęp 30.10.2018].
2. New Dates Obtained for Scotland’s Pictish Symbols, archaeology.com [dostęp 30.10.2018].