Solne mumie? Niezwykłe znalezisko z Iranu

fot.DBM, RUB, K. Stange, AVttention, Marienheide Solna mumia (fot. DBM, RUB, K. Stange, AVttention, Marienheide)

Wydawać by się mogło, że pokłady soli kamiennej to jedne z najbardziej niegościnnych miejsc. Tymczasem okazuje się, że… mumie czują się tam doskonale. Naukowcy z Niemiec właśnie odkrywają ich kolejne sekrety. Niektóre pochodzą jeszcze z czasów przed Chrystusem.

Po zakończeniu trwającej w latach 1980-1988 wojny iracko-irańskiej, Deutsches Bergbau Museum oraz Ruhr-Universität Bochum były wśród pierwszych instytucji badawczych, jakie rozpoczęły prace w regionie Chehrābād w Iranie.

Wśród ekspertów, jacy zajęli się wykopaliskami, znalazł się Thomas Stöllner, specjalista zajmujący się archeologią kopalń soli, który przepracował w terenie 17 lat. Obecnie kieruje on zespołem badającym tajemnicze mumie odkryte w irackich kopalniach soli.

Pierwsze zakonserwowane szczątki zostały znalezione zupełnym przypadkiem przez górników w 1993 roku w Douzlākh. Kopalnia istniała już około 700 r. p.n.e. i pracowała do około 400 r. n.e., a w okolicy sól wydobywano do początku XXI wieku. Nowoczesne ekspansywne górnictwo powierzchniowe doprowadziło do zniszczenia górnych warstw solonośnych oraz naruszenia części starożytnej kopalni. Jednocześnie utorowało ono drogę do wnętrza dawnych tuneli wydobywczych.

W innych przypadkach prowadzenie wykopalisk w starych kopalniach, jak tłumaczy Stöllner w materiale opublikowanym na stronie Ruhr-Universität Bochum, wymaga drążenia tuneli i poszukiwania znalezisk archeologicznych.

Tym razem z pomocą maszyn górniczych wykopano przekrój ściany o wymiarach 35 na 60 metrów, który obejmuje wszystkie warstwy dawnej kopalni. Naukowiec wyjaśnia, że w normalnych warunkach prawdopodobnie zajęłoby to 20 lat, w tu wystarczyło kilka tygodni.

fot.Damian Gorczany Thomas Stöllner, ekspert w dziedzinie archeologii kopalń soli (fot. Damian Gorczany)

W trakcie prac badawczych w odsłoniętej kopalni znajdowano kolejne solne mumie. Łącznie z tą odkrytą przypadkowo w 1993 roku jest ich osiem. Szczątki ludzi, którzy zginęli setki lat temu dzięki soli zostały idealnie zakonserwowane. Zachowały się ich ubrania, włosy, organy wewnętrzne i skóra. W Teheranie wykonano szczegółowe skany tomograficzne solnych mumii. Na ich podstawie naukowcy z Zurychu zaangażowani w projekt Chehrābād byli w stanie dokładnie przeanalizować znaleziska.

Szczególną ciekawość wzbudził szkielet chłopaka w wieku 15-16 lat. Skany jego ciała wykazały rozległe urazy narządów wewnętrznych oraz pęknięcia czaszki i kości klatki piersiowej, co wyraźnie wskazuje na gwałtowną śmierć, prawdopodobnie w kopalnianym wypadku. Jego szczątki poddano analizie izotopowej, która wykazała, że prawdopodobnie pochodził on z Azji Środkowej, lub z basenu Morza Kaspijskiego.

Badaczom poza mumiami udało się znaleźć wiele przedmiotów należących do górników. Wśród nich były dobrze zachowane ubrania, drewniane narzędzia i naczynia zawierające ślady żywności.