Marzy ci się remont? Dzięki duńskim naukowcom możesz pomalować swój dom używając do tego wikińskiej palety kolorystycznej
fot.domena publiczna Wikingowie w Walhalli (fot. domena publiczna)
Kolory od zarania dziejów pełnią niezwykle istotną rolę w społeczeństwie. Symbolizując między innymi żałobę, niewinność, czy nadzieję, wysyłają jasne komunikaty, zarówno dziś, jak i setki lat temu. Duńscy naukowcy dają nam możliwość poznania barw używanych do różnych celów przez wikingów.
Dzięki współpracy archeologów i chemików udało się prześledzić, jakich kolorów używano w epoce wikingów. Znaleziska z tamtych czasów poddano skrupulatnej analizie chemicznej w celu przebadania śladów barwników, a wyniki porównano z informacjami, jakie naukowcy posiadali w tym temacie już wcześniej. Dzięki temu stworzono paletę dwunastu „wikińskich” kolorów.
Choć kawałki drewna odkrywane w trakcie wykopalisk znacznie różnią się od tego, jak wyglądał na przykład fragment domu tysiąc lat temu, dostarczają naukowcom materiału do badań. Dzięki temu wiadomo, że wikingowie używali pigmentów pozyskiwanych z różnych źródeł – wytwarzali je na miejscu, lub sprowadzali z dalszych okolic.
Wśród nich były ochra, węgiel drzewny, czerwień żelazista przygotowywana z oksydowanego żelaza, czy miedziana zieleń. Niektóre z tych kolorów były drogie, na przykład czerwień uzyskiwana z minerału o nazwie cynober. W związku z tym używali ich ludzie o najwyższym statusie, na przykład jarlowie, aby pokazać swą wyższość nad resztą.
Nośnikiem pigmentu i utrwalaczem bywał na przykład olej lniany. W formie pokostu, czyli zagęszczonej i wzbogaconej o składniki poprawiające wnikanie w głąb drewna, od setek lat wykorzystuje się go jako naturalny i skuteczny impregnat do drewna.
fot.Handwerker, lic. CCA SA 3.0 Olej lniany (fot. Handwerker, lic. CCA SA 3.0)
Odkrycia te zostały wykorzystane do zrekonstruowania największego wikińskiego budynku odkrytego w Danii. W ramach archeologii doświadczalnej odtworzyło go duńskie Centrum Badań i Komunikacji Historyczno-Archeologicznej. Budynek, nazywany halą królewską, został ozdobiony przy wykorzystaniu opracowanej palety kolorów.
Gdyby archeolodzy posługiwali się wyłącznie źródłami pisanymi, istniałoby spore ryzyko dużych odstępstw od stanu faktycznego. Istnieją dowody na to, że postrzeganie wielu barw uległo sporej zmianie.
Interaktywną wikińską paletę kolorów wraz z opisem pochodzenia pigmentu i znaczenia symbolicznego danej barwy możecie zobaczyć TUTAJ.
Źródła informacji:
- How to decorate like a Viking, sciencenordic.com [dostęp 19.06.2018].
- What colour did the Vikings paint their houses?, sciencenordic.com [dostęp 19.06.2018]
Paleta barw używanych przez Wikingów jest zaskakująco „blada”. Patrząc na klasyczny obraz wykreowany przez popkulturę należałoby się podziewać bardziej intensywnych i zróżnicowanych kolorów. Pokazuje to, jak zakłamany może być obraz dawnej społeczności. Można także wspomnieć, że tego typu badania prowadzone były także w innych środowiskach kulturowych przez archeologów i chemików.
Zwróćmy uwagę, ze jest to zestaw barwników mineralnych – używanych do malowania ścian, drewna itd. Paleta barwników roślinnych do barwienia tkanin była dużo ciekawsza i oferowała kolory zarówno stonowane, jak i całkiem intensywne. Tak więc ubrania mogły być dużo bardziej jaskrawe niż domy czy przedmioty. Owszem – i w tym wypadku były barwniki, których użycie świadczyło o sporej zamożności. Decydował koszt produkcji lub potrzeba sprowadzenia z daleka. Ale sporo było rodzimych, dostępnych od ręki, pięknych i nasyconych barw.