Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Kim byli cinkciarze?

Cinkciarze handlowali między innymi dolarami (lic. CC0)

Cinkciarze handlowali między innymi dolarami (lic. CC0)

Oficjalnie uznawano ich za przestępców. Działali jednak niemal jawnie, wystając pod niedostępnymi dla przeciętnego Kowalskiego sklepami i szemrząc pod nosem: „Coś kupić, coś sprzedać…”.

Cinkciarz to potoczne określenie przestępcy walutowego, człowieka przedsiębiorczego, często powiązanego ze środowiskami kryminalnymi, który dorabiał nielegalnym handlem dewizami lub utrzymywał się z niego.

Pojęcie to pojawiło się prawdopodobnie na przełomie lat 50. i 60. Przeciętny cinkciarz, zwany był początkowo także waluciarzem lub konikiem (od lat 70. ta ostatnia nazwa oznaczała już tylko drobnych spryciarzy wykupujących z kas kinowych przed szczególnie atrakcyjnymi filmami bilety i sprzedających je po „paskarskich”, czyli znacznie zawyżonych, cenach).

Jak wyglądał i pracował typowy cinkciarz?

Cinkciarz ubrany był zwykle w charakterystyczną skórzaną kurtkę, wystawał godzinami w wiadomych większości obywateli miejscach (najczęściej przed sklepami Peweksu, Baltony lub placówkami bankowymi prowadzącymi rachunki walutowe), a na widok potencjalnych klientów mamrotał pod nosem formułkę „Coś kupić, coś sprzedać” lub „Change money”.

W wypadku dojścia transakcji do skutku wyciągał z kieszeni ściągnięty gumką gruby zwitek banknotów, z którego wprawnie odliczał interesującą klienta sumę.

Formalnie działalność tego typu była w PRL-u surowo zakazana, w rzeczywistości jednak władze, które za pośrednictwem ubecji gruntownie penetrowały lub nawet kontrolowały środowisko cinkciarzy, tolerowały te pokątne interesy, ponieważ istnienie „czarnego rynku” walutowego wpływało na wzrost zysków państwa osiąganych z eksportu wewnętrznego.

Źródło:

Powyższy tekst ukazał się pierwotnie jako jedno z haseł Abecadła PRL-u. Pozycja autorstwa Zdzisława Zblewskiego została opublikowana nakładem wydawnictwa Znak w 2008 roku.

Tytuł, lead, ilustracje wraz z podpisami, wytłuszczenia, podział akapitów oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst poddano podstawowej obróbce redakcyjnej.

Fascynujący obraz życia w komunistycznej Polsce

Komentarze (2)

Dodaj komentarz

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.