fot.Wolfman12405, lic. CC BY-SA 4.0 Mumia jednego z najsłynniejszych egipskich władców – Ramzesa II (zdjęcie poglądowe, fot. Wolfman12405, lic. CC BY-SA 4.0)

Najstarsze na świecie tatuaże symboliczne naukowcy odkryli na ramionach dwóch egipskich mumii. Przebadano szczątki kobiety i mężczyzny, a archeolodzy uznają, że rysunki na skórze miały różne znaczenie u obu płci.

Wytatuowane mumie zostały odkryte w latach 90. XIX wieku w egipskim mieście Gebelein, w pobliżu Luksoru i od tego czasu przebywają w British Museum. Tuż po śmierci ich ciała nie zostały w żaden specjalny sposób przygotowane przed pogrzebaniem. Dzięki właściwej temperaturze, zasoleniu oraz jałowości pustyni szczątki przetrwały jednak blisko 5 000 lat. Datowanie radiowęglowe pozwala stwierdzić, że mężczyzna i kobieta, których ciała przebadano żyli między 3351 a 3017 rokiem p.n.e.

Dotychczas myślano, że ciemne miejsca na skórze mumii to zwyczajne plamy. Dopiero niedawno sfotografowano ciała ponownie, tym razem używając do tego podczerwieni. Dzięki temu dostrzeżono wreszcie rysunki na skórze. Jak się okazuje mumia mężczyzny, który zginął w wieku 18-21 lat od ranu kłutej zadanej pleców, ma dwa tatuaże.

Jeden z nich przedstawia byka z długim ogonem, a drugi owcę grzywiastą. Mumia kobiety ma cztery tatuaże przedstawiające symbol zbliżony do litery S na prawy ramieniu oraz motyw przedstawiający prawdopodobnie pałki używane w tańcu rytualnym. Zdaniem naukowców pigment, który wtłoczono pod skórę by stworzyć te rysunki to sadza.

Badacze do tej pory sądzili, że tatuaże w starożytnym Egipcie były domeną kobiet. Tylko one były przedstawiane w sztuce z ciałem ozdobionym w ten sposób. Przypuszcza się, że rysunki na skórze miały symbolizować u nich status społeczny lub wiedzę magiczną, tymczasem męskie tatuaże miały odzwierciedlać siłę. Lokalizacja motywów (na ramieniu) sugeruje, że umiejscowiono je celowo tak by były widoczne.

Archeolodzy podkreślają, że wzory jakie wytatuowano tym mumiom są typowe dla sztuki okresu predynastycznego w Egipcie. Jednocześnie ich odkrycie przesuwa datę początków praktykowania zdobienia skóry symbolami figuralnymi w Afryce o całe tysiąclecie.

Źródła informacji:

1. Natural mummies from Predynastic Egypt reveal the world’s earliest figural tattoos, Journal of Archaeological Science.
2. ‚Oldest tattoo’ found on 5,000-year-old Egyptian mummies, bbc.com.
3. World’s Oldest Figural Tattoos Were Just Found on 5,000-Year-Old Egyptian Mummies, sciencealert.com.
4. World’s oldest tattoo art found on Egyptian mummy that has been in British Museum for 100 years, independent.co.uk.