Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Zygmunt Kiejstutowicz (wielki książę litewski 1432–1440)

Portret Zygmunta Kiejstutowicza.

fot.domena publiczna Portret Zygmunta Kiejstutowicza.

Zygmunt Kiejstutowicz (ur.?, zm. 20 III 1440) – książę starodubowski od 1422 roku, wielki książę litewski w latach 1432–1440. Najmłodszy syn Kiejstuta. Dwukrotnie żonaty: z nieznaną z imienia córką księcia Andrzeja Odyncewicza i po raz drugi z Ofką, córką Janusza Mazowieckiego. Pozostawił jednego syna Michała, zwanego Michajłuszką.

Wzmiankowany od 1383 roku, gdy prawdopodobnie wraz z Witoldem został ochrzczony przez Krzyżaków w Tapiawie (dlatego nieznane jest jego imię litewskie). W 1390 roku oddany na zakładnika Krzyżakom, przebywał w więzieniu zakonnym do 1398 roku.

Nieszczęśliwa młodość miała wypaczyć jego charakter. Był człowiekiem zamkniętym i nieufnym, skłonnym do okrucieństwa. W 1432 roku stał na czele spisku przeciw Świdrygielle i dzięki poparciu Polaków (Zbigniew Oleśnicki) 1 września 1432 roku został wielkim księciem litewskim. Natychmiast podpisał unię z Polską w Grodnie, na mocy której zobowiązywał się w imieniu własnym i syna po śmierci przekazać Wielkie Księstwo Litewskie królowi i Koronie polskiej.

Do 1438 roku toczył wojnę domową ze Świdrygiełłą. W 1435 roku, wspomagany przez Polskę, odniósł świetne zwycięstwo k. Wiłkomierza nad rzeką Świętą nad stronnikami Świdrygiełły i wojskami inflanckimi mistrza Kerkskorfa.
Rządził twardą ręką, podejrzewając wszędzie spiski szafował wyrokami śmierci i konfiskował majątki nawet najmożniejszych rodów litewskich. Przed Wielkanocą 1440 roku został podstępnie zamordowany przez spiskowców z księciem Iwanem Czartoryskim na czele.

Syn Zygmunta, Michał przegrał rywalizację o tron litewski z Kazimierzem Jagiellończykiem, kilkakrotnie zagrażał Litwie najazdami, wspomagany przez Krzyżaków, Tatarów i Moskwę, wreszcie został zamordowany w Moskwie w 1452 roku.

Autor hasła:

Krzysztof Pietkiewicz – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej, związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. historii Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.