Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Leon VI Filozof (cesarz bizantyński 886–912)

Wizerunek Leona VI.

fot.domena publiczna Wizerunek Leona VI.

Leon VI Filozof (ur. 19 IX 866 w Konstantynopolu(?), zm. 11 V 912 w Konstantynopolu) – współcesarz od 6 stycznia 870 roku, cesarz bizantyński od 30 lipca 886 do 912 roku. Drugi syn Bazylego I i Eudokii Ingeriny. Żenił się czterokrotnie, z ostatniego małżeństwa pochodził syn Konstantyn VII.

Formalnie dzielił władzę z Aleksandrem, który nie przejawiał zainteresowania sprawami państwa. W swej karierze politycznej szukał poparcia arystokratycznych rodów: Fokasów i Dukasów. Jego najbliższym doradcą został Stylianos Zautzes, ojciec jego kochanki, później drugiej żony, Zoe. Cztery kolejne małżeństwa były powodem konfliktu z patriarchą Mikołajem Mistykiem.

Leon był człowiekiem gruntownie wykształconym i pozostawił po sobie kilka dzieł z rozmaitych dziedzin wiedzy i życia społecznego – od teologii i świeckich poematów po dzieła prawnicze, m.in. Bazyliki, najobszerniejszy zbiór średniowiecznych praw bizantyńskich. W ustawodawstwie Leona odbijał się dojrzały absolutyzm bizantyński, który jednocześnie narażony został na prawnie usankcjonowany wzrost znaczenia arystokracji.

Polityka religijna cesarza przebiegała dwutorowo. Popierał on patriarchę Antoniego II Kauleasa, a jego duchowym ojcem pozostawał Euthymios. Był wychowywany przez Focjusza, ale ostatecznie doprowadził do usunięcia go z Konstantynopola. Na pozór absolutna władza i tutaj została ograniczona, gdyż jej kompetencje w wielu wypadkach wymagały kontrasygnaty synodu. Cesarz utracił przy tym prawo zmieniania lub anulowania uchwał soboru.

W polityce zagranicznej wybuchł konflikt z carem Symeonem, co ograniczyło możliwości prowadzenia skutecznych działań przeciwko Arabom. W 902 roku Bizantyńczycy zostali wyparci z Sycylii. W 904 roku Arabowie zdobyli Tessalonikę i wzięli w niewolę wielką liczbę mieszkańców oraz wielkie łupy. Z faktu tego skorzystali Bułgarzy, którzy osiągnęli nowe zdobycze terytorialne i granicę z Bizancjum przesunęli niemal do Tessaloniki. Leon zwrócił wówczas baczniejszą uwagę na budowę floty, która po serii zwycięstw poniosła ogromne straty w 911 roku podczas wyprawy przeciwko Krecie. W 907 roku książę kijowski Oleg przypłynął do Konstantynopola z eskadrą okrętów i zmusił Leona do nadania kupcom ruskim specjalnego statutu prawnego.

Autor hasła:

Kazimierz Ilski – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii starożytnej, związany z Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w historii Kościoła Wschodniego i Bizancjum. Współautor „Słownika władców Europy średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.