fot.domena publiczna Chrystus namaszcza Konstantyna VII.
Konstantyn VII Porfirogeneta (ur. 17 lub 18 V 905, zm. 9 XI 959) – współcesarz prawdopodobnie od 15 maja 908 roku, najpóźniej 913 roku; cesarz bizantyński od 27 stycznia 945 roku. Syn Leona VI Filozofa i Zoe Karbonapsiny. Ożeniony z Heleną, córką Romana I Lakapenosa. Jego synem był Roman II, córką Teodora.
Koronowany został jeszcze jako dziecko. W latach (908?) 913–920 panował pod opieka rady regencyjnej, kierowanej przez patriarchę Mikołaja Mistyka. W latach 920–944 usunięty został z tronu przez swego teścia, Romana I Lakapenosa. W grudniu 944 roku synowie Lakapenosa dokonali przewrotu pałacowego, pozwolili się jednak skłócić i w styczniu 945 roku na tron powrócił Konstantyn VII. Zmarł, podróżując do monasteru pod Olimpem w Bitynii.
Samodzielne panowanie Konstantyna cechowało się bardzo zręczną polityką dyplomatyczną, dzięki czemu cesarstwo cieszyło się relatywnym pokojem na granicach. W wyniku chrystianizacji księżnej Olgi, która w 957 roku odwiedziła Konstantynopol i na chrzcie otrzymała imię Helena, ożywiły się stosunki z Rusią.
Konstantyn utrzymywał rozległe kontakty dyplomatyczne z państwami arabskimi, z kalifem Kordoby Abd-er-Rahmanem II i z Ottonem I Wielkim. Konstantyn sprzyjał rozwojowi wiedzy i edukacji, podjął próbę odnowienia uniwersytetu w Konstantynopolu. Sam był autorem kilku dzieł napisanych znakomitym stylem, choć deklarował odejście od attycyzmu i zastąpienie go potocznym językiem. Czasy te należą do tzw. pierwszego renesansu bizantyńskiego.
Konstantyn powtórzył w 947 roku prawo Romana I z 935 roku o zakazie nabywania ziemi wieśniaków przez klasztory, choćby pochodziła ona z darowizny. Ustawa ta rozciągnięta została również na arystokratów, którzy weszli w posiadanie wielkich połaci gruntu w czasach klęski nieurodzaju. Pożyczając wówczas zboże pod zastaw, w praktyce wyzuli chłopstwo z ich własności.