Wyprawa kijowska (3–8 maja 1920)

fot.domena publiczna Defilada polskich oddziałów w Kijowie.

Wyprawa kijowska (3–8 maja 1920) – rozpoczęte w kwietniu 1920 wspólne działania militarne Polaków i Ukraińców przeciwko bolszewikom przyjęły postać dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego „wyprawy kijowskiej”. Doprowadziła ona sojusznicze wojska w głąb Ukrainy, na odległość ok. 100 kilometrów od prawego brzegu Dniepru. Z tej to pozycji 3 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego rozpoczęła operację opanowania Kijowa.

Prowadzone w dużym tempie działania zaskoczyły bolszewików, którzy nie zdołali zorganizować obrony na linii rzeki Irpień. Pod naporem polskiego natarcia Armia Czerwona wycofała się na wschodni brzeg Dniepru, oddając Kijów bez walki. Rankiem 8 maja patrol 1 pułku szwoleżerów wjechał tramwajem do centrum miasta. Był to spektakularny sukces, jednakże brak rozstrzygnięcia operacyjnego w postaci dużej bitwy z bolszewikami, stoczonej na prawobrzeżnej Ukrainie, wpłynął negatywnie na dalszy przebieg wojny.

Działania ofensywne w rejonie miasta zostały wznowione 9–12 maja, kiedy to oddziały polskie i ukraińskie sforsowały mosty na Dnieprze. Po zaciętych walkach wyparły bolszewików z zajmowanych przez nich pozycji i utworzyły na lewym brzegu rzeki przedmoście.

Ostatnią akcję zaczepną w rejonie Kijowa przeprowadziła 2 czerwca grupa płk. Józefa Rybaka. Wchodzący w jej skład 1 pułk piechoty Legionów wykonał z powodzeniem wypad na Boryspol. Działania te miały utrudnić bolszewikom przygotowania do kontrofensywy.

Autor hasła:

Prof. dr hab. Tomasz Gąsowski – historyk, specjalista z zakresu dziejów politycznych, społecznych i militarnych ziem polskich w XIX stuleciu. Pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Akademii Ignatianum. Autor rozprawy habilitacyjnej „Między gettem a światem. Dylematy ideowe Żydów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku”, a także takich publikacji jak „Pod sztandarami Orła Białego” czy „Ziemie polskie w latach wielkiej wojny”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej Bitwy polskie. Leksykon (Wydawnictwo Znak 1999) przygotowanej przez wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego: Tomasza Gąsowskiego, Jerzego Ronikiera, Piotra Wróbla i Zdzisława Zblewskiego.