Najważniejsze rocznice

fot.domena publiczna Traktat Miczyńskiego został zakazany ze względu na antysemickie treści.

20 sierpnia 1618 roku dzieło Sebastiana Miczyńskiego „Zwierciadło Korony Polskiej” zostało oficjalnie zakazane dekretem królewskim. Antysemicki traktat wywoływał a terenie Rzeczpospolitej wrogie reakcje przeciwko Żydom.

Miczyński był profesorem filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W wydanej w 1618 roku pracy, zadedykowanej między innymi wojewodzie poznańskiemu, oskarżał Żydów o liczne przewinienia religijne, gospodarcze i obyczajowe. Zarzucał im między innymi, że okradają w nocy kościoły, zabierając z nich Eucharystię. Twierdził też, że są paserami, fałszerzami, alfonsami, a także mordują w celach rytualnych chrześcijańskie dzieci.

Autor traktatu wskazywał również, że Żydzi stanowią zagrożenie dla Rzeczpospolitej. Nie tylko szpiegują i unikają podatków, ale także wpędzają żołnierzy w alkoholizm. Radził jednocześnie, by nie utrzymywać stosunków z Żydami, wprowadzać ograniczające ich regulacje, a nawet deportować.

„Zwierciadło Korony Polskiej” wywołało w Rzeczpospolitej dużo napięć. Stało się przyczyną wielu wystąpień antysemickich, w tym pogromu Żydów w Krakowie. To właśnie niepokoje społeczne sprawiły, że król Zygmunt III Waza zakazał druku i rozpowszechniania tez Miczyńskiego. Zakaz ten został utrzymany przez jego następcę, Władysława IV. Mimo tych środków dzieło wciąż pozostawało w obiegu.

20 sierpnia 1968 roku trzy polskie dywizje, obok jednostek czterech innych państw Układu Warszawskiego, wkroczyły na teren Czechosłowacji (tzw. operacja „Dunaj”), tłumiąc tam zapoczątkowany przez nową ekipę rządzącą, z Alexandrem Dubčekiem na czele, proces demokratyzacji życia społeczno-politycznego oraz rozpoczęte reformy gospodarcze. Udział wojsk PRL-u w zwalczaniu tendencji wolnościowych w innym kraju poważnie nadwyrężył autorytet armii w polskim społeczeństwie, stanowił bowiem jaskrawe pogwałcenie często eksponowanego przez wojskowych hasła „Za wolność waszą i naszą” (notka autorstwa dr. hab. Zdzisława Zblewskiego).