Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

16 września. W 1668 roku abdykował Jan Kazimierz Waza

Najważniejsze rocznice

Jan Kazimierz Waza panował w Polsce w latach 1648-1668.

fot.Daniel Schultz/domena publiczna Jan Kazimierz Waza panował w Polsce w latach 1648-1668.

16 września 1668 roku abdykował król Jan Kazimierz Waza. Następnego dnia prymas Polski, Mikołaj Prażmowski, ogłosił bezkrólewie.

Jan II Kazimierz panował w Polsce od 1648 roku. Podejmowane przezeń w tym czasie próby przeprowadzenia reform ustrojowych oraz jego starania o przeprowadzenie wyboru następcy vivente rege doprowadziły do wykształcenia się w Rzeczpospolitej silnej antykrólewskiej opozycji. Jej przejawem był między innymi rokosz Jerzego Lubomirskiego z lat 1665-1666, który doprowadził do osłabienia autorytetu króla i przekreślił jego plany elekcyjne. Dodatkowym ciosem dla monarchy była nagła śmierć jego żony, Ludwiki Marii Gonzagi, w maju 1667 roku.

Król już wcześniej planował abdykację. Zobowiązał się do niej choćby w traktacie, podpisanym z królem Francji Ludwikiem XIV. Posunięcia tego spodziewała się także szlachta, niezadowolona z jego rządów do tego stopnia, że jego inicjały – Ioannes Casimirus Rex – tłumaczono jako Initium Calamitatis Regni, czyli „początek klęski królestwa”.

Wydawało się, że król złoży koronę już na sejmie zwołanym w styczniu 1668 roku. Ostatecznie sejm abdykacyjny zwołano na 27 sierpnia. Obrady trwały do 16 września, kiedy to doszło do formalnej abdykacji.

Po rezygnacji z tronu polskiego Jan Kazimierz wyjechał do Francji. Otrzymał od Ludwika XIV stałą pensję i siedem opactw. Pozostał tam do śmierci w 1672 roku.