fot.domena publiczna Pieczęć Henryka V Grubego.
Henryk V Gruby (ur. ok. 1245–1250, zm. 22 lutego 1296) – książę jaworski, legnicki i wrocławski, najstarszy syn Bolesława II Rogatki i Jadwigi anhalckiej.
Już za życia ojca został dopuszczony do współrządów. Uczestniczył w jego przedsięwzięciach dyplomatycznych i wojskowych (dowodził w bitwie pod Stolcem w 1277 roku, zwyciężając skierowaną przeciwko ojcu międzydzielnicową ekspedycję w obronie uwięzionego przez Rogatkę Henryka IV Prawego).
Miał własną pieczęć, wystawiał samodzielnie dokumenty. W 1274 roku miał już wydzieloną dzielnice ze stolicą w Jaworze. Po śmierci ojca (1278) objął dzielnicę legnicką, oddając Jawor bratu Bolkowi, a Lwówek – Bernardowi. Uwięziony przez Henryka Prawego, uznał się za jego wasala (1281), ale nie dotrzymał wymuszonych zobowiązań i pozostawał zawsze wrogi swemu imiennikowi z Wrocławia.
Po jego śmierci (1290) z inspiracji mieszczan wrocławskich (którzy nie chcieli pogodzić się z wyznaczonym następcą, księciem Henrykiem I głogowskim) został powołany na tron wrocławski. Doprowadziło to do wieloletniego konfliktu z księciem głogowskim (1290–1294). W 1293 roku Henryk został porwany z łaźni zamku wrocławskiego przez możnego Lutka (jego ojciec Pakosław został wcześniej stracony z rozkazu książęcego) i wydany Głogowczykowi. Przetrzymywany przez kilka miesięcy w przemyślnie zbudowanej skrzyni, zmuszony został do oddania mu znacznej części swych posiadłości i uznania zwierzchnictwa przeciwnika (1294). Bratu Bolkowi musiał wcześniej odstąpić południowe obszary księstwa wrocławskiego.
To najpotężniejsze do niedawna księstwo śląskie skurczyło się do wąskiego pasa ze Środą, Wrocławiem i Brzegiem. Wzrosła tym samym rola samego Wrocławia, tym bardziej że Henryk, zawdzięczając tron mieszczaństwu, odpłacał się mu licznymi przywilejami.
Ciężkie więzienie przyczyniło się do jego śmierci. Pochowany został w klasztorze Klarysek we Wrocławiu. Żonaty był z Elżbietą, córką księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego (siostrą Jadwigi, wydanej za Władysława I Łokietka). Dziećmi z tego małżeństwa byli: Bolesław III Rozrzutny legnicki, Henryk VI wrocławski, Władysław legnicki, Jadwiga (wydana za margrabiego brandenburskiego Ottona), Eufemia (żona księcia karynckiego Ottona), Anna, Elżbieta i Helena (wszystkie trzy w zakonie klarysek, bardzo bliskim rodzinie książęcej). W tradycji śląskiej zapisał się jako władca sprawiedliwy i rycerski.