Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Fiodor I (car rosyjski 1584–1598)

Wizerunek Fiodora I.

fot.domena publiczna Wizerunek Fiodora I.

Fiodor I (ur. 31 V 1557, zm. 7 I 1598 w Moskwie) – car rosyjski od 19 marca 1584 roku, ostatni z dynastii Rurykowiczów. Młodszy syn Iwana IV i Anastazji Romanowny. W 1580 roku ożenił się z Ireną (zm. 1603), córką Fiodora Godunowa. Ich jedyna córka, Teodozja (zm. 1593), przeżyła zaledwie rok.

Człowiek ograniczony umysłowo, przy tym głęboko religijny, nie okazywał żadnego zainteresowania sprawami państwa. Poświęcał się głównie praktykom religijnym, wspomagał cerkwie i klasztory, z zapałem zajmował się rozbudową swojego pałacu, urządzaniem komnat itp.

Dwukrotnie był kandydatem do tronu polskiego (1573 i 1587). Jego panowanie to okres walki bojarów o odzyskanie znaczenia utraconego za Iwana IV. W imieniu Fiodora I rządziła ustanowiona przez Iwana IV rada regencyjna (F. Mścisławski, I. Szujski, N. Juriew, B. Bielski i B. Godunow), która w wyniku walki stronnictw rozpadła się. Od 1587 roku rządy objął szwagier carski, bojar Borys Godunow.

Rosja powoli wychodziła z kryzysu końca panowania Iwana IV. Rosyjska Cerkiew prawosławna uzyskała rangę patriarchatu (1589); szlachta zdobyła pełnię władzy nad chłopami (1597); po wojnie ze Szwecją (1590–1593) odzyskano ziemie utracone w wojnie inflanckiej, przyłączono Syberię Zachodnią, rozwijało się osadnictwo na Powołżu i we wschodniej Ukrainie. Tajemnicza śmierć carewicza Dymitra (1591) otworzyła kwestię następstwa tronu, co po śmierci Fiodora I spowodowało głęboki kryzys, znany jako okres „wielkiej smuty” (zamętu).

Autor hasła:

Krzysztof Pietkiewicz – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej, związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. historii Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.