fot.domena publiczna Koronacja Filipa II Augusta.
Filip II August (ur. 21 VIII 1165 w Paryżu, zm. 14 VII 1223 w Mantes) – król Francji w latach 1180–1223 z dynastii Kapetyngów. Syn Ludwika VII i Adeli, księżnej Szampanii. Żonaty trzykrotnie. Jego pierwszą żona była Izabela z Hainaut, z którą miał syna Ludwika (VIII). Po jej śmierci ożenił się z Ingeborgą z Danii, którą wkrótce oddalił, poślubiając Agnieszkę z Meranu. Fakt ten doprowadził do rzucenia na Francję interdyktu przez papieża Innocentego III. Po śmierci Agnieszki powróciła Ingeborga.
Poczynił ogromne postępy w dziele zjednoczenia Francji, łamiąc opór feudałów i osłabiając władzę Plantagenetów na kontynencie. Poprzez małżeństwo z Izabelą z Hainaut (1180) stał się dziedzicem Artois (część Flandrii), które objął w 1191 roku. Wcześniej, w 1183 roku, wtrącił się w spór między hrabią Flandrii Filipem a siostrą swej zmarłej żony Izabeli o jej dziedziczne ziemie. W efekcie, w 1186 roku przyłączył do korony Amienois, a później także resztę spuścizny po Izabeli (Vermandois, Valois). Podporządkował sobie również Owernię.
Od początku swego panowania toczył spór z królem Anglii Henrykiem II Plantagenetem, rozpoczęty jeszcze za panowania Ludwika VII. Wspomagał zbuntowanych przeciw Henrykowi II synów: Henryka, Godfryda i Ryszarda Lwie Serce. Po śmierci króla Anglii (1189) spór na pozór przycichł.
Filip August wraz z nowym władcą Anglii Ryszardem Lwie Serce wziął udział w trzeciej krucjacie (1190). W trakcie wyprawy narastała między nimi niechęć. W 1191 roku Filip wrócił do Francji i podjął z Janem bez Ziemi knowania przeciw Ryszardowi, szczególnie w czasie, gdy ten został uwięziony przez cesarza Henryka VI podczas powrotu z krucjaty. Po powrocie Ryszarda (1194) wybuchła między nim a Filipem wojna, w której Filip poniósł szereg porażek (szczególnie pod Courcelles, 1198), lecz w 1199 roku Ryszard zginął.
W sporze o następstwo tronu miedzy Arturem Bretońskim a Janem bez Ziemi, Filip popierał Artura. Jan jednak utrwalił swą władzę, co zmusiło króla Francji do zawarcia z nim pokoju w Goulet (1200) i nadania mu odziedziczonych po Ryszardzie ziem francuskich jako lenna. W zamian odzyskał Vexin, Evreux i Berry. Wkrótce jednak Filip wtrącił się w spór między Janem a jednym z wielmożów akwitańskich z rodu Lusignanów. Powołując się na swe uprawnienia senioralne, wezwał króla Anglii na sąd senioralny i na mocy jego wyroku skonfiskował francuskie lenna Jana. Następnie ziemie te przekazał Arturowi Bretońskiemu.
W 1203 roku Artur został zamordowany przez Jana bez Ziemi, a Filip zajął Normandię, Andegawenię, Maine i Touraine (1204). W 1206 roku zawarł rozejm z Janem bez Ziemi. Wkrótce jednak powstała przeciw Filipowi Augustowi koalicja złożona z króla Anglii, Ferdynanda, hrabiego Flandrii, i cesarza Ottona IV. 17 lipca 1214 roku Filip August pokonał cesarza w bitwie pod Bouvines.
W latach 1216–1217 toczyły się starania o przejęcie tronu Anglii przez syna Filipa, Ludwika VIII. W 1208 roku rozpoczęła się krucjata przeciwko albigensom, wobec której król zachował neutralność, pozwalając jedynie na udział w niej następcy tronu (1215, 1219).
Filip II August wzmocnił administrację królestwa, przeciwstawiając strukturom feudalnym nowych opłacanych urzędników (bailiwów na północy kraju i seneszali na południu). Zwiększył dochody skarbu, co pozwoliło na rozbudowę zamków królewskich i utrzymywanie wojska zaciężnego. Był jednym z najwybitniejszych średniowiecznych władców Francji. Czterokrotne poszerzenie domeny przyniosło mu przydomek „August” (od łac. augere – poszerzać; być może ma on jednak związek z miesiącem urodzin Filipa: sierpień – łac. augustus).