fot.domena publiczna Portret Chrystiana III.
Chrystian III (ur. 12 VIII 1503 w Gottorp, Szlezwik, zm. 1 I 1559 w Koldinghus k. Kolding) – król Danii i Norwegii od 1534 roku. Syn Fryderyka I, króla Danii i Norwegii, oraz Anny, córki Jana Cicero, elektora brandenburskiego. Z małżeństwa z Dorotą (1511–1571), córką Magnusa I, księcia saskiego na Lauenburgu, miał pięcioro dzieci, m.in. Fryderyka II (1534–1588), od 1559 roku króla Danii i Norwegii, Magnusa (1540–1583), w latach 1570–1577 króla Inflant, i Jana (1545–1622), księcia holsztyńskiego na Sønderborgu, założyciela bocznej linii OIdenburgów, która została powołana na tron duński w 1863 roku. Pochowany w katedrze w Roskilde.
W 1534 roku został wybrany na króla przez szlachtę południowej części Jutlandii. Objął rządy po okresie bezkrólewia (1533–1534), podczas którego większość kraju znalazła się pod kontrolą zaciężnych wojsk Lubeki oraz powstańców chłopskich i mieszczańskich. Dzięki wojskowej i finansowej pomocy króla Szwecji Gustawa I Wazy pokonał flotę lubecką, stłumił powstanie i zajął Kopenhagę (29 VII 1536). W traktacie zawartym z Lubeką zapewnił sobie całkowite zwierzchnictwo nad Sundem, kluczem do Bałtyku, a także wolny dostęp obcych statków do portów duńskich (1536).
W październiku 1536 roku Chrystian wprowadził luteranizm i stał się głową Kościoła luterańskiego w Danii. Zlikwidował katolicyzm, usunął dawnych biskupów, skonfiskował ich dobra na rzecz skarbu królewskiego. Wzmocnił władze królewską, uporządkował administrację i sprawy finansowe państwa (m.in. usprawnił administrację dóbr królewskich w lennach). W 1537 roku zniósł duńsko-norweską unię personalną i przeobraził Norwegię w prowincję Danii.
Przejawiał dużą aktywność na arenie międzynarodowej. W 1538 roku przystąpił do związku szmalkaldzkiego, zrzeszającego protestanckich książąt i miasta w Niemczech. W 1541 roku zawarł sojusz obronny z królem Francji, któremu udzielił pomocy w wojnie z cesarzem. W 1544 roku podpisał z cesarzem Karolem V pokój w Spirze i otworzył Sund dla statków niderlandzkich.
Zacieśnił przyjazne stosunki ze Szwecją, z którą zawarł traktat w Brömsebro (1541). Na mocy tego traktatu oba państwa przyrzekły sobie pomoc na wypadek wojny i buntu poddanych, zapewniły swobodny handel swym poddanym na terenie całej Skandynawii i zobowiązały się do rozwiązywania wszelkich sporów na drodze pokojowej. Niechętny awanturom wojennym monarcha poświęcał wiele uwagi sprawom morskim. Rozbudował flotę duńską i dbał o rozwój handlu bałtyckiego.