Naukowcy dowiedli, że wynajdując rolnictwo człowiek przypadkiem stworzył najpopularniejszy gatunek wróbla
fot.JrPol, lic. CCA SA 4.0 I Wróbel domowy (fot. JrPol, lic. CCA SA 4.0 I)
Wróbel domowy jest bohaterem wierszyków, dziecięcych czytanek i ilustracji w elementarzach. Jako, że jest wszechobecny, naukowcy nie przykładali specjalnej wagi do jego obserwacji i badania. Tymczasem okazuje się, że te ptaki towarzyszą nam odkąd nauczyliśmy się uprawiać zboże.
Mieszkają w parkach, na skwerach, na wiejskich podwórkach i na parkingach fast foodów. Żebrzą o okruszki z jedzonej na ławce bułki i wyjadają ze śmietników frytki, udowadniając, że otyłość, problem pierwszego świata, może dotknąć także ptaków.
Do widoku wróbli w niemal każdych okolicznościach jesteśmy przyzwyczajeni. Jak się okazuje, trudno się temu dziwić – te niewielkie szarobure ptaki towarzyszą nam od momentu, kiedy ludzie zaczęli uprawiać rolę.
Wróble wymieniane są w Biblii, w opowieściach kanterberyjskich i u Szekspira. Naukowcy z Centrum Syntezy Ekologicznej i Ewolucyjnej (CEES) Uniwersytetu w Oslo postanowili prześledzić, w którym momencie wróbel domowy (passer domesticus) związał się z człowiekiem. Odpowiedzi na to pytanie zaczęli szukać w kodzie DNA ptaka. Porównali go z genomem jego kuzyna, passer domesticus bactrianus, który występuje na Bliskim Wschodzie. Gatunek ten ma zupełnie inne upodobania niż wróbel domowy. Unika siedlisk ludzkich, a jego dieta jest różna od naszego „Elemelka”.
Szczegółowe analizy pozwoliły stwierdzić, że 11 000 lat temu oba rodzaje wróbla należały do jednego gatunku, który następnie podążył dwiema różnymi ścieżkami ewolucyjnymi. To właśnie wtedy zaczęło się na Bliskim Wschodzie rozwijać rolnictwo. Część wróbli podążyła za pierwszymi rolnikami, żywiąc się przy nich. Co ciekawe, znalazło to odzwierciedlenie w ich genomie.
Wróbel domowy różni się od swoich mniej chętnych do kontaktów z ludźmi kuzynów kształtem czaszki oraz tym, że posiada gen odpowiedzialny za trawienie podobnie jak człowiek i pies. Ten fragment jego kodu DNA zdaniem naukowców wykształcił się po wynalezieniu rolnictwa.
Źródła informacji:
- House sparrows and humans are old buddies, sciencenordic.com [dostęp: 05.09.2018].
- How the house sparrow came to be, mn.uio.no [dostęp: 05.09.2018].
Drogi autorze, doczytaj czym różni się gatunek od podgatunku. Passer domesticus bactrianus (nazwę rodzajową zapisujemy zawsze dużą literą) jest tylko podgatunkiem.
Chmm. A ja nie widzę tych wróbelków ani na wsi ani w mieście .Znam je z dzieciństwa ,gdy mieszkałem w gosp rolnym.