fot.AlexanderVanLoon, lic. CC BY-SA 4.0 Filary znalezione w w grobowcu Ptahmesa (fot. AlexanderVanLoon, lic. CC BY-SA 4.0)

Niedawno o wykopaliskach w Egipcie zrobiło się głośno, gdy ludzie zaczęli się domagać możliwości popijania wody spod trzech odkrytych mumii. Teraz znaleziono coś, co w gruncie rzeczy można uznać za pokarm, choć jedzenie go odradzamy. Zawiera bakterie powodujące na przykład ból głowy i… jąder.

W Egipcie, w miejscu pochówku niejakiego Ptahmesa, znaleziono najstarszy kawałek twardego sera. Właściciel grobowca był ważnym urzędnikiem faraonów Setiego I i Ramzesa II, który dzierżył między innymi pozycję zwierzchnika armii oraz nadzorował skarbiec. Pochówku dokonano w XIII w. p.n.e., za czasów XIX dynastii. Po raz pierwszy odkryto go w 1885 roku, jednak dopiero ponowne odkrycie w 2010 roku zaowocowało wykopaliskami prowadzonymi na szerszą skalę. Znaleziono wówczas między innymi stele, amulety, figurki uszebti i garnki.

Archeolodzy z Kairu badali wnikliwie wszystkie artefakty, łącznie z  potłuczonymi garnkami. W jednym z nich natrafili na pozostałości białej masy, która wieki temu zatraciła swoją pierwotną konsystencję oraz pozostałości płótna. Naukowcy wysnuli wniosek, że garnek zawierał substancję, którą płótno miało chronić. Aby dowiedzieć się, co to było, przesłali próbki do laboratorium. Włoscy naukowcy na uniwersytecie w Katanii poddali je szczegółowej analizie.

Badania pokazały, że w próbka znaleziona w grobowcu zawiera kilka rozpoznawalnych białek, w tym kazeinę, czyli białko z mleka (w tym wypadku była to kazeina z mleka krowiego i owczego, lub koziego. Uznano zatem, że jest to ser przeterminowany o kilka tysięcy lat. Zaleziono  jednak coś jeszcze. W serze oprócz zwyczajowych składników znajdowały się ślady białek pochodzących z bakterii. Wydawałoby się, że to nic zaskakującego, wszak niepasteryzowane przetwory mleczne je zawierają. Chodzi o rodzaj.

Zamiast przyjaznych dla układu pokarmowego Lactobacillus była to Brucella. Drobnoustroje te nie niosą ze sobą niczego dobrego. Wywołują one bowiem chorobę brucelozę, która charakteryzuje się bólami głowy, mięśni i stawów, falami gorączki, osłabieniem, potami, a u mężczyzn także bólem jąder. Na razie nie zgłosili się chętni do spróbowania.

Źródła informacji:

1. Lumpy, 3,000-Year-Old Cheese Recovered From Egyptian Tomb, history.com [dostęp 21.08.2018].
2. Oldest Cheese Ever Found in Egyptian Tomb, smithsonianmag.com [dostęp 21.08.2018]
3. World’s Oldest Solid Cheese Found in 3,200-Year-Old Jar in Egypt, sci-news.com [dostęp 21.08.2018]