Nie żyje profesor Jerzy Kłoczowski. Wybitny historyk i uczestnik powstania warszawskiego miał 93 lata

fot.Mariusz Kubik, lic. CC BY 3.0 Jerzy Kłoczowski w Warszawie w 2007 roku.

2 grudnia 2017 roku odszedł z tego świata profesor Jerzy Kłoczowski. Ten wybitny mediewista i badacz chrześcijaństwa polskiego był odnowicielem idei Europy Środkowo-Wschodniej i orędownikiem uczestnictwa polskiej historiografii w międzynarodowym życiu naukowym. Zmarł jeden z najwybitniejszych historyków polskich XX wieku, autor i inicjator wielu pionierskich prac.

O śmierci profesora Kłoczowskiego poinformował wczoraj wieczorem Instytut Europy Środkowo-Wschodniej na swojej stronie internetowej.

Jerzy Kłoczowski urodził się 29 grudnia 1924 roku w Bogdanach koło Przasnysza. Jako szesnastolatek trafił do Armii Krajowej, gdzie nosił pseudonim „Piotruś”. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, został ciężko ranny podczas ataku na Królikarnię, po czym trafił do obozu jenieckiego w Skierniewicach. Generał Tadeusz Bór-Komorowski odznaczył go w 1944 roku Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Walecznych.

W latach 1945–1948 Kłoczowski studiował na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1950 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych i podjął pracę naukową na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim jako adiunkt. Pozostał związany z tą uczelnią do końca życia.

W latach 1952–1962 był kierownikiem Katedry Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii. W 1956 roku został mianowany docentem, a rok później zaczął kierować Instytutem Geografii Historycznej Kościoła w Polsce. W 1967 roku uzyskał stopień profesora nadzwyczajnego, a w 1974 roku profesora zwyczajnego. W latach 1968–1974 piastował funkcję dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych.

fot.Mariusz Kubik, lic. CC BY 3.0 Jerzy Kłoczowski z Januszem Krupskim, historykiem i politykiem, sfotografowani w 2007 roku.

Główne kierunki badań naukowych profesora Kłoczowskiego to historia średniowieczna Polski i Europy, dzieje chrześcijaństwa w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, historia społeczno-religijna i historia kultury polskiej.

Profesor uczestniczył w wielu krajowych i międzynarodowych towarzystwach naukowych. Od 1956 roku był członkiem-założycielem Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie, a od 1971 roku członkiem Prezydium Komitetu Nauk Historycznych PAN. Zainicjował powołanie w 1984 roku w Rzymie Szkoły Historycznej Włosko-Polskiej.

Kłoczowski był również zaangażowany społeczno-politycznie. Od 1981 roku kierował pracami Wszechnicy Regionu Środkowowschodniego „Solidarności”. Podczas stanu wojennego współpracował z tajnymi strukturami „Solidarności”. W latach osiemdziesiątych działał w konspiracyjnym Społecznym Komitecie Nauki. W latach 1989-1990 był przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego Lubelszczyzny, następnie Senatorem RP I kadencji, gdzie pełnił funkcję członka Komisji Spraw Zagranicznych Senatu. W latach 1989-1991 był sędzią Trybunału Stanu.

fot.Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, lic. GFDL 1.2 Jerzy Kłoczowski podczas wręczenia mu Orderu Orła Białego w 2004 roku.

W 1991 roku Jerzy Kłoczowski założył Towarzystwo Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, przekształcone w 2001 roku w Instytut Europy Środkowo-Wschodniej. W 2004 roku został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Orderem Orła Białego.

Profesor Kłoczowski był też jednym z inicjatorów utworzenia organizacji kombatanckiej Armii Krajowej, przewodniczącym Polskiego Komitetu ds. UNESCO, przewodniczącym Międzynarodowej Federacji Instytutów Europy Środkowo-Wschodniej, wiceprzewodniczącym Forum Polsko-Ukraińskiego. Posiadał kilka doktoratów honoris causa, w tym na paryskiej Sorbonie. Był autorem i współautorem około tysiąca publikacji, w tym „Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza” i „Wspólnoty chrześcijańskie w tworzącej się Europie”.