Twoja Historia

Portal dla tych, którzy wierzą, że przeszłość ma znaczenie. I że historia to sztuka dyskusji, a nie propagandy.

Włodzimierz Wielki (książę Nowogrodu Wielkiego 969–1015, książę kijowski 980–1015)

Chrzest Włodzimierza Wielkiego.

fot.Andrey Ivanovich Ivanov/domena publiczna Chrzest Włodzimierza Wielkiego.

Włodzimierz Wielki (ur. ok. 958, zm. 15 VII 1015) – książę Nowogrodu Wielkiego od 969 roku, książę kijowski od 980 roku; święty Kościoła prawosławnego (kanonizowany w XII wieku). Syn Światosława Igorowicza i klucznicy Małuszy. Wiadomo o jego pięciu żonach i setkach nałożnic. Z Rognedą (zm. 1000) miał pięciu synów: Izasława, Mścisława, Jarosława, Wsiewołoda i Sudisława oraz dwie córki; z Greczynką (wdową po starszym bracie Jaropełku) syna Światopełka Przeklętego; z cesarzówną Anną (zm. 1011) – synów Światosława i Mścisława; z księżniczką czeską – syna Wyszesława; z księżną bułgarską – synów Borysa i Gleba.

Do władzy doszedł w wyniku wojny domowej z bratem, księciem kijowskim Jaropełkiem, który, dążąc do samodzielnego panowania, zamordował brata Olega. W 977 roku Jaropełk oskarżył go o nieprawe pochodzenie, z powodu niskiej pozycji społecznej jego matki. Włodzimierz uciekł do Skandynawii, wynajął drużynę Waregów, z jej pomocą odzyskał Nowogród, następnie odebrał Połock księciu Rogwołodowi i ożenił się z jego córką Rognedą. Ok. 980 roku opanował Kijów i kazał zamordować Jaropełka.

W latach 981–984 opanował przejściowe rozprzężenie w państwie, zmuszając do uległości Wiatyczów i Radymiczów. Zajął (981) Grody Czerwieńskie (Przemyśl) oraz w wyniku walk z Jaćwingami i Bułgarami kamskimi (985) ustabilizował granice. Ten moment historycy uznają za ostateczne kształtowanie terytorium Rusi Kijowskiej. Stale walczył z napierającymi od stepu Pieczyngami, tworząc łańcuch grodów obronnych od południowego-wschodu.

Liczne kontakty Rusi z Bizancjum i współpraca z cesarzem Bazylim II spowodowały, że w 988 roku wraz z bojarami i drużyną przyjął chrzest w obrządku greckim, pod imieniem Bazylego (Wasilij). Ożenił się wtedy z siostrą cesarza Anną, co pozwoliło na założenie metropolii prawosławnej w Kijowie (997). Panowanie Włodzimierza to w większości okres pokojowego rozwoju Rusi. Utrzymywał dobre stosunki z Bizancjum, Czechami, Węgrami i Polską. Według kroniki Włodzimierz był opanowany przez chuć żeńską. Zmarł po długiej chorobie w czasie przygotowań do uśmierzenia buntu syna, Jarosława.

Autor hasła:

Krzysztof Pietkiewicz – profesor doktor habilitowany, historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej, związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor wielu publikacji, poświęconych m. in. historii Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współautor „Słownika władców Europ średniowiecznej” oraz „Słownika władców Europy nowożytnej i najnowszej”.

Źródło:

Powyższe hasło ukazało się pierwotnie w publikacji książkowej pt. Słownik władców Europy średniowiecznej (Wydawnictwo Poznańskie 2005) pod redakcją Józefa Dobosza, przygotowanej przez historyków związanych z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Polską Akademią Nauk.