fot.domena publiczna Tochtamysz pod murami Moskwy.
Tochtamysz (ur. ?, zm. 1406) – chan Złotej Ordy w latach 1380/1381–1398. Pochodził z rodu Ordy syna Dżoczi. Syn Ordy Sasy-Buka ok. 1309 roku został mianowany przez chana Tochtę wodzem Białej Ordy (Ak-Ordy), lewego skrzydła Złotej Ordy. Potem z ramienia Uzbeka rządzili nią synowie Sasy-Buka, Erzen i Mubarak Sołtan, którego następcą został Urus-chan (1345–1380/1381).
Ojcem Tochtamysza był Tuli Hodża, brat Urus-chana. Młody Tochtamysz ok. 1376 roku zbiegł do Tamerlana i podjął wojnę z Urus-chanem. Brak mu było talentów wojskowych, ale z poparciem Tamerlana w 1379 roku został chanem Białej Ordy. W 1380 rozbił resztki wojsk Mamaja i opanował Złotą Ordę. Starał się przywrócić jej potęgę.
W 1382 roku spalił Moskwę i zmusił do uległości Dymitra Dońskiego. Następnie opanował Azerbejdżan (1385) i w 1389 roku podjął wyprawę przeciw Tamerlanowi. W ciągu dziesięciu lat walk (do 1395) toczonych na ogromnych obszarach Azji utracił wszystkie ziemie na wschód od Wołgi. Dzięki wsparciu Litwy (wyprawa Witolda na Krym, 1397) utrzymał przy sobie część Ordy.
Rozbity w 1398 roku przez Timura Kutługa, schronił się na Litwie. Obiecał Witoldowi pomoc w opanowaniu całej Rusi, ale po klęsce nad Worskłą (1399) ostatecznie musiał zrezygnować z panowania w Złotej Ordzie. Do końca życia spiskował i podejmował próby odzyskania tronu. Zginął w Tiumeni na Syberii, zamordowany przez Szadi Bega. Jego syn Dżelal ed-Din dowodził posiłkami tatarskimi w bitwie pod Grunwaldem.